Μενδώνη από Αμφίπολη: Το 2020 το μνημείο θα είναι ανοιχτό για ειδικά κοινά

Τριήμερη επίσκεψη εργασίας πραγματοποίησε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη στην Θεσσαλονίκη, στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και στην Αμφίπολη.

Προγραμματική σύμβαση για την ψηφιοποίηση και προστασία του ιστορικού αρχείου της Μονής Βλατάδων

Προγραμματική Σύμβαση για την ψηφιοποίηση του ιστορικού αρχείου της Μονής και του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών υπεγράφη την Τετάρτη 7 Οκτωβρίου, από την  Υπουργό Πολιτισμού Λίνα  Μενδώνη, τον Ηγούμενο της Μονής Βλατάδων, Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Αμορίου Νικηφόρο και την αντιπεριφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Βούλα Πατουλίδου, ενώπιον του Περιφερειάρχη Απόστολου Τζιτζικώστα.

Στο πλαίσιο του έργου για την προστασία και ανάδειξη της ιστορικής, θρησκευτικής, πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς της Ιεράς Μονής Βλατάδων, προβλέπεται η συντήρηση,  η αποκατάσταση και ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους του ιστορικού αρχείου χειρογράφων, μικροταινιών και μικρογραφιών του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και της Μονής.

Η κ. Μενδώνη δήλωσε ότι «είμαστε εδώ για να αποδώσουμε ένα χρέος. Διότι όταν κάτι καθυστερεί τόσο πολύ, γίνεται χρέος. Και μεγαλύτερο, όταν αφορά σε αυτό το σπουδαίο αρχείο. Αν σκεφτούμε την αδιάλειπτη ιστορική πορεία της Μονής από τον 14ο αιώνα, αυτομάτως συνειδητοποιούμε τον τεράστιο πλούτο της, αλλά και την υποχρέωση μας, να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, τουλάχιστον όσα παραλάβαμε. Με την επιμονή της Μονής, την αμέριστη στήριξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, το Υπουργείο Πολιτισμού θεωρεί χρέος του να συνηγορήσει και να υποστηρίξει το έργο του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών και της Μονής, για την προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Ο Περιφερειάρχης Απόστολος  Τζιτζικώστας σημείωσε ότι «πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο, το οποίο σχεδιάσαμε από το 2015 και πλέον με την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης είμαστε έτοιμοι να υλοποιήσουμε άμεσα. Είναι μια μεγάλη μέρα, μια κορυφαία στιγμή για τον πολιτισμό και την κληρονομιά μας, θεματοφύλακας της οποίας είναι η Ιερά Μονή Βλατάδων».

Στο περιθώριο της συνάντησης στην Μονή Βλατάδων, η Λίνα Μενδώνη και ο Απόστολος  Τζιτζικώστας συμφώνησαν να προχωρήσει το έργο φωτισμού των Τειχών της Θεσσαλονίκης συμπεριλαμβανομένου και του Λευκού Πύργου, στο πρότυπο του φωτισμού της Ακρόπολης. «Ο φωτισμός των τειχών και του Πύργου θα ενισχύσει την πολιτιστική φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης. Θα τονώσει και θα τονίσει το παρελθόν της  Θεσσαλονίκης, μέσα από το οποίο  αναδεικνύεται με μοναδικό τρόπο το Βυζάντιο», σημείωσε η  Υπουργός, ενώ ο Περιφερειάρχης δήλωσε ότι «οι μελέτες για τον φωτισμό των μνημείων θα προχωρήσουν άμεσα, ώστε να ολοκληρωθεί το έργο μέσα στα επόμενα δύο χρόνια».

Προστασία και ανάδειξη των αρχοντικών της Σιάτιστας

Η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, στη συνέχεια, επισκέφθηκε τον Δήμο Βοΐου. Στη σύσκεψη με τον δήμαρχο, Χρήστο Ζευκλή συζητήθηκε η υπογραφή Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ Δήμου Βοΐου, Υπουργείου Πολιτισμού και Περιφέρειας, προκειμένου να υποβληθεί πρόταση στο ΕΣΠΑ Δυτικής Μακεδονίας, για την χρηματοδότηση αναστήλωσης και  αποκατάστασης του διακόσμου του Αρχοντικού Μανούση, το οποίο ανήκει στο Δήμο Βοΐου.

Η Υπουργός αναφέρθηκε και στην εξέλιξη των έργων αποκατάστασης των αρχοντικών Τζώνου και Νεραντζόπουλου που ανήκουν στο ΥΠΠΟΑ. Επίσης, σημείωσε ότι σε συνεννόηση με το Υπουργείο Περιβάλλοντος διερευνώνται οι προϋποθέσεις, προκειμένου να βρεθεί ικανοποιητική λύση για την δυνατότητα πραγματοποίησης σωστικών επεμβάσεων σε ιδιωτικά ακίνητα, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα ή μνημεία. Στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Σιάτιστας η  Λίνα  Μενδώνη  ξεναγήθηκε από τον Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης, κ.κ. Αθανάσιο.

Σύσκεψη εργασίας στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας

Στην Καστοριά, την Πέμπτη 8 Οκτωβρίου, πραγματοποιήθηκε ευρεία περιφερειακή σύσκεψη υπό την Υπουργό Πολιτισμού, με τη συμμετοχή του Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Γιώργου Κασαπίδη, της επικεφαλής του γραφείου  του Πρωθυπουργού,  στην Θεσσαλονίκη,  Μαρία Αντωνίου, του Γ.Γ. Πολιτισμού Γιώργου Διδασκάλου, των Προϊσταμένων των Εφορειών Αρχαιοτήτων Γρεβενών Σοφίας Δημάκη, Καστοριάς Ανδρομάχης Σκρέκα, Κοζάνης Αρετής Χονδρογιάννη, Φλώρινας Χριστίνας Ζιώτα, καθώς και των Διευθυντών των Κεντρικών Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, Ελενας Κουντούρη, Ιουλίας Παπαγεωργίου, Μαρίας Μερτζάνη και Θεμιστοκλή Βλαχούλη.

Η σύσκεψη, ήταν προγραμματισμένη να πραγματοποιηθεί στην Κοζάνη, αλλά εν τέλει διοργανώθηκε στην Καστοριά, λόγω των ειδικών υγειονομικών μέτρων που επεβλήθησαν την προηγουμένη στην Π.Ε. Κοζάνης. Ήταν η συνέχεια της συνάντησης εργασίας της Υπουργού με τον Περιφερειάρχη στο Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, στις 3 Σεπτεμβρίου, οπότε είχε συζητηθεί και η συμβολή του Πολιτισμού στην μετά λιγνίτη εποχή στις περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας.

Μετά τη σύσκεψη η Λίνα Μενδώνη δήλωσε τα εξής:  «Στη σύσκεψη που κράτησε περισσότερο από τέσσερις ώρες, είδαμε πώς θα απορροφηθούν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, οι πόροι της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, με την έγκαιρη ολοκλήρωση των έργων που έχουν ενταχθεί ή πρόκειται να ενταχθούν, μέχρι το τέλος του 2023.

Σήμερα, επίσης, σχεδιάζουμε ένα ευρύτερο πλάνο, έναν οδικό χάρτη, για το πώς θα πρέπει να κινηθούμε, η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου να αξιοποιήσουμε τους πόρους του επόμενου ΕΣΠΑ 2021-2027,  όπως και πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξασφάλισε  για την Ελλάδα ένα πρωτοφανές ποσό που θα πρέπει να διαχειριστούμε στην επόμενη περίοδο. Με αυτό το ποσό μπορεί να αλλάξει  άρδην η εικόνα της χώρας. Στη Δυτική Μακεδονία, έχουμε ένα εξαιρετικά σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα, που διαμορφώνει μοναδικά τη φυσιογνωμία της Περιφέρειας και των Περιφερειακών Ενοτήτων. Υπάρχουν όλες οι προοπτικές να δημιουργήσουμε τις πολιτιστικές υποδομές και να προβάλουμε αυτόν τον πολιτισμό, που θα επιτρέψει την ανἀπτυξη όχι μόνο του ποιοτικού Τουρισμού, αλλά και την ανάδειξη της πολιτιστικής της φυσιογνωμίας. Για εμάς ο Πολιτισμός δεν διαμορφώνει μόνον την ταυτότητά μας στην μακρά ιστορική μας διάρκεια, αλλά αποτελεί οικονομικό και αναπτυξιακό εργαλείο. Αρκεί να διαχειριστούμε σωστά τους πολιτιστικούς πόρους, σε συνδυασμό με τους οικονομικούς πόρους.

Συμφωνήσαμε σήμερα τον κατάλογο των έργων που μας ενδιαφέρει να υλοποιηθούν τα επόμενα χρόνια και το επίπεδο ωριμότητάς τους. Γιατί σημασία έχει να ωριμάσουν  οι μελέτες, με σωστό τρόπο, για να ενταχθούν τα έργα. Θέλουμε στις  περιοχές, που υφίστανται τις συνέπειες της απολιγνιτοποίησης και του περιορισμού του εμπορίου της γούνας, να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις και υποδομές, οι οποίες θα συνδεθούν σε μία πολιτιστική διαδρομή, η οποία να λειτουργήσει με εξωστρέφεια και να προσελκύσει επισκέπτες. Ο Πολιτισμός μπορεί να έχει καθοριστική συμβολή στη νέα αναπτυξιακή προοπτική της Περιφέρειας».

Ο Γιώργος Κασαπίδης τόνισε ότι «η Υπουργός, ανταποκρινόμενη στο αίτημά μας, ήρθε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα στη Δυτική Μακεδονία,  να δούμε από κοντά όλες τις προσπάθειες που καταβάλλει η Περιφέρεια, για να αναδείξει τον πολιτισμικό της πλούτο, μέσα από έργα και δράσεις διαφόρων προγραμμάτων. Εμβαθύναμε στον στρατηγικό σχεδιασμό που πρέπει να αναπτύξουμε σε συνεργασία με το Υπουργείο, ώστε να ταξινομήσουμε τη δουλειά που πρέπει να γίνει και στη συνέχεια, με βάση τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, κάναμε την αναλυτική καταγραφή όλων των έργων και των δράσεων που, είτε είναι σε εξέλιξη, είτε είναι σε ωριμότητα προς ένταξη, είτε θα προετοιμαστούν, με τις αντίστοιχες μελέτες, σε κάθε Περιφερειακή Ενότητα. Έγινε πολύ συστηματική δουλειά. Για πρώτη φορά έχω τέτοια συνεργασία με Υπουργό και θέλω να ευχαριστήσω θερμά την κ. Μενδώνη, που αφιέρωσε τόσο χρόνο, σε τόσο βάθος, για το σύνολο των έργων της Δυτικής Μακεδονίας. Είμαστε πλέον σε πολύ καλό σημείο, έχοντας την χαρτογράφηση των έργων».

Στο Βυζαντινό Μουσείο Καστοριάς

Στην Καστοριά, η κ. Μενδώνη συναντήθηκε με τον μητροπολίτη Καστοριάς  κ. Σεραφείμ, τον αντιπεριφερειάρχη  Καστοριάς  Δημήτρη  Σαββόπουλο και τον δήμαρχο Καστοριάς Γιάννη Κορεντσίδη. Επισκέφθηκε το Βυζαντινό Μουσείο για το οποίο είπε ότι «είναι πραγματικά ένα κόσμημα για την περιοχή. Τα εκθέματα είναι μοναδικά. Όλες οι εικόνες οι οποίες φιλοξενούνται είναι πολιτιστικά αγαθά, πολλά εκ των οποίων βρίσκονται στα εγχειρίδια των φοιτητών της Βυζαντινής  Αρχαιολογίας. Αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει είναι να  βρούμε τον τρόπο το Μουσείο να προβληθεί περισσότερο, να αποκτήσει μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και αυτό θα προκύψει από την  συνεργασία της Περιφέρειας, του Δήμου και γενικά των τοπικών φορέων με το ΥΠΠΟΑ. Να δούμε πώς  θα  μπορέσει να αποκτήσει  μεγαλύτερους χώρους που θα επιτρέψουν μία μόνιμη έκθεση, η οποία θα προσκαλεί τον επισκέπτη να αφιερώνει περισσότερο χρόνο και να  ψυχαγωγείται από τα σπάνια εκθέματά του».

Υποδοχή στην Αμφίπολη του αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά

Την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου, η κ. Μενδώνη υποδέχθηκε στον Τύμβο Καστά τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτη Σχοινά, ο οποίος επισκέφθηκε την ανασκαφή και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αμφίπολης, συνοδευόμενος από τη βουλευτή Σερρών και υφυπουργό Αγροτικής Πολιτικής Φωτεινή Αραμπατζή και τον αντιπεριφερειάρχη Σερρών Παναγιώτη Σπυρόπουλο.

Η Λίνα Μενδώνη ξενάγησε τον  Μαργαρίτη Σχοινά, συνεπικουρούμενη από τον Μιχάλη Λεφαντζή, αρχιτέκτονα μηχανικό της διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων και τον Γιάννη Ματαράγκα, συντηρητή της Διεύθυνσης Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ. Μετά τη ξενάγηση ο  Αντιπρόεδρος της Ε.Ε. δήλωσε: «Και εγώ μαζί με εκατομμύρια Έλληνες, από εκείνο το καλοκαίρι του 2014, δε μπορώ να βγάλω από τη μνήμη μου την εντύπωση και τη συγκίνηση που  μου δημιούργησε η ανασκαφή εδώ, στη Αμφίπολη. Είμαι συγκινημένος και ως Έλληνας και ως Μακεδόνας. Πιστεύω ότι στις νέες χρηματοδοτικές προοπτικές, στο νέο ΕΣΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίζει να στηρίζει την πολύ καλή δουλειά που γίνεται εδώ από τις υπηρεσίες αλλά και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου».

Η Υπουργός δήλωσε  ότι «από τη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του, ο κ. Σχοινάς είναι αρωγός στο υπουργείο Πολιτισμού. Είμαστε πραγματικά ευτυχείς που είναι, σήμερα εδώ, διότι είναι ο καλύτερος πρέσβης που έχουμε στην ΕΕ, όχι μόνο για τις χρηματοδοτήσεις, αλλά για όλα γενικότερα θέματα και ιδιαίτερα για τα ευρωπαϊκά προγράμματα».

Η  Λίνα Μενδώνη υπογράμμισε ότι «είμαστε πλέον στο τέλος της ολοκλήρωσης των αναγκαίων μελετών για το ταφικό συγκρότημα. Το πρόγραμμα πηγαίνει πολύ καλά. Υπάρχει μία μικρή απόκλιση στο χρονοδιάγραμμα, που δικαιολογείται από τις δυσκολίες που δημιούργησε ο covid-19, αλλά θα την απορροφήσουμε. Οι υπηρεσίες είναι εδώ, παρούσες. Οι κεντρικές υπηρεσίες και η Εφορεία Αρχαιοτήτων δουλεύουν συστηματικά, ώστε, το 2022 το μνημείο να είναι επισκέψιμο σε ειδικά κοινά».