Προσφυγικό : «Τίτλοι τέλους» για την αξιοπρεπή δομή του ΠΙΚΠΑ στη Λέσβο – Μεταφέρουν ευάλωτους στο Καρά Τεπέ

Στο κενό έπεσαν οι εκκλήσεις διεθνών οργανισμών και προσωπικοτήτων για την διατήρηση της δομής του ΠΙΚΠΑ στη Νεάπολη της Λέσβου. Η δομή επρόκειτο να αδειάσει σήμερα, Δευτέρα, με τους διαμένοντες σε αυτή – κυρίως άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες και οικογένειες – να μεταφέρονται στη νέα δομή του Καρά Τεπέ.

Ανάμεσα στα 150 περίπου άτομα που φιλοξενούνται στο ΠΙΚΠΑ, βρίσκονται και 21 ασυνόδευτα παιδιά, κορίτσια ηλικίας έως 17 ετών και αγόρια έως 12 ετών.

Με το πρώτο φως του ήλιου, αποκαλύφθηκε ένα υπέροχο έργο που είχαν κάνει οι πρόσφυγες στον δρόμο εντός του ΠΙΚΠΑ: το ουράνιο τόξο και πάνω του γραμμένο το σύνθημα «Προσπάθησαν να μας θάψουν, αλλά δεν ήξεραν ότι είμαστε σπόροι».

Τελικά, έπειτα από διαπραγματεύσεις με την Αστυνομία το πρωί της Δευτέρας, οι υπεύθυνοι της δομής που ανήκουν στην οργάνωση «Lesvos Solidarity» («Αλληλεγγύη Λέσβου») κατάφεραν να μεταφέρουν την έξωση για την Τετάρτη.

Ο Δήμος Μυτιλήνης αρνήθηκε να συζητήσει με τους υπεύθυνους του ΠΙΚΠΑ.

Σε ανακοίνωσή του για την κακοκαιρία που έπληξε τη δομή του Καρά Τεπέ, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου σημειώνει μεταξύ άλλων για το ΠΙΚΠΑ: «δομές που λειτουργούν σε δημοτικό χώρο ή σε καταλήψεις πρέπει να αποδοθούν στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους. Και ούτε οι πρόσφυγες μπορούν να γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης για να λειτουργούν δομές που πλέον δεν χρειάζονται».

Φαίνεται πως το λουκέτο στο ΠΙΚΠΑ, όπως και στον δημοτικό καταυλισμό του Καρά Τεπέ, έρχεται ως αντάλλαγμα στον δήμαρχο Μυτιλήνης που συμφώνησε στη δημιουργία νέας δομής στο νησί, προκειμένου να μη φανεί ασυνεπής στις προεκλογικές του εξαγγελίες.

Αντιδράσεις για το κλείσιμο των αξιοπρεπών δομών της Λέσβου

Η δομή του ΠΙΚΠΑ, μαζί με τη δημοτική δομή του Καρά Τεπέ, είναι από τους μοναδικούς καταυλισμούς στα ελληνικά νησιά όπου οι συνθήκες διαβίωσης είναι αξιοπρεπείς και όπου οι αιτούντες άσυλο που μένουν εκεί αισθάνονται ασφαλείας.

Η κυβέρνηση έχει εκδηλώσει τη θέλησή της οι δύο αυτές δομές να κλείσουν μέχρι το τέλος του έτους. Όσοι μένουν σε αυτές θα μεταφερθούν στον πολυπληθή προσωρινό καταυλισμό του Καρά Τεπέ, όπου οι συνθήκες δεν διαφέρουν πολύ από τη Μόρια.

Τόσο πανεπιστημιακοί όσο και δεκάδες ΜΚΟ έχουν διαμαρτυρηθεί σθεναρά για το κλείσιμο αυτών των δομών.

Σε πρόσφατη ανακοίνωσή της, η Ύπατη Αρμοστεία εκφράζει την ανησυχία της για το επικείμενο κλείσιμο των δομών του παλιού Καρά Τεπέ και του ΠΙΚΠΑ, οι μοναδικές εξαιρέσεις καταυλισμών στα ελληνικά νησιά με αξιόλογες συνθήκες διαβίωσης.

Μέχρι να εξασφαλιστούν πιο ολοκληρωμένες και αξιοπρεπείς λύσεις, η Ύπατη Αρμοστεία απευθύνει έκκληση στις ελληνικές αρχές να διασφαλίσουν ότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες θα εξακολουθούν να προσφέρουν προστασία και να καλύπτουν τις ιδιαίτερες ανάγκες των πλέον ευάλωτων προσφύγων.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ΜΚΟ απέστειλαν κοινή επιστολή στον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη και τις τοπικές αρχές της Λέσβου, ζητώντας να αποσύρουν την απόφασή τους για την αναστολή λειτουργίας των εγκαταστάσεων ΠΙΚΠΑ και Καρά Τεπέ για ευάλωτους αιτούντες άσυλο στο νησί.

Διαβάστε την κοινή δήλωση των οργανώσεων:

Τα τελευταία πέντε χρόνια, το ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ έχουν προσφέρει προστασία σε ευάλωτα άτομα από τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στη Μόρια, ένας τόπος επισφαλής όπου η υγεία και η ασφάλεια των κατοίκων διακυβεύονταν συνεχώς. Η απόφαση να κλείσουν αυτές οι εγκαταστάσεις έρχεται λίγες μόνο μέρες έπειτα από μια καταστροφική σειρά πυρκαγιών που κατέστρεψαν ολοσχερώς τον καταυλισμό στη Μόρια αφήνοντας περισσότερους από 12.000 ανθρώπους χωρίς πρόσβαση σε στέγη, φαγητό και νερό.

Καθώς ένας νέος καταυλισμός «έκτακτης ανάγκης» στήνεται στο νησί ο οποίος φιλοξενεί επί του παρόντος αστέγους -πρώην διαμένοντες στη Μόρια, εντοπίζονται σημαντικά κενά στην προστασία, την υδροδότηση, την ηλεκτροδότηση, την αποχέτευση και την ασφάλεια. Για όσο διάστημα οι συνθήκες στο νέο ΚΥΤ παραμένουν ακατάλληλες για αξιοπρεπή διαβίωση, θα χρειάζονται εναλλακτικές λύσεις για την προστασία των πιο ευάλωτων. Oι δομές στο ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ θα πρέπει με κάθε τρόπο να συνεχίσουν να προσφέρουν στέγη και προστασία για τα ασυνόδευτα και χωρισμένα από τους φροντιστές τους παιδιά, τις μόνες μητέρες, τα θύματα βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης, τους άνδρες και τις γυναίκες επιζώντες/επιζήσασες βίας λόγω φύλου και σεξουαλικής βίας, καθώς και τα άτομα με αναπηρία.

Το ΠΙΚΠΑ, ένας ανοιχτός, αυτο-διαχειριζόμενος χώρος αλληλεγγύης, παρέχει ήδη από το 2012 ουσιαστική  βοήθεια στους πρόσφυγες στη Λέσβο. Το 2016, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες απένειμε το βραβείο Nansen Refugee σε μια εκ των συνιδρυτών του, σε αναγνώριση για το σωτήριο για την ανθρώπινη ζωή έργου του, καθώς και για την προσφορά καταφυγίου στους πιο ευάλωτους κατά τη διάρκεια της «προσφυγικής κρίσης” του 2015. Σήμερα, το ΠΙΚΠΑ φιλοξενεί ασυνόδευτα παιδιά, ανύπαντρες μητέρες και άτομα που έχουν υποστεί βασανιστήρια ή κακομεταχείριση καθώς και πολλά άτομα με αυξημένη ευπάθεια. Οι επιζώντες και επιζήσασες βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης υποφέρουν από χρόνιο σωματικό πόνο, για χρόνια μετά την κακοποίησή τους καθώς και ψυχολογικά συμπτώματα όπως άγχος, κατάθλιψη, απόσυρση και απομόνωση, μετατραυματική διαταραχή στρες (PTSD) κ.λπ. Το ΠΙΚΠΑ προσφέρει έναν αξιοπρεπή και ασφαλή χώρο για τους ανθρώπους αυτούς, που διαφορετικά θα τραυματίζονταν εκ νέου μέσα σε ένα ανασφαλές περιβάλλον.

Το Kαρά Τεπέ, με χωρητικότητα άνω των 1000 ατόμων, υπάγεται στον τοπικό Δήμο. Μέχρι σήμερα, προσφέρει ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης σε ευάλωτους αιτούντες άσυλο και οικογένειες από τη Μόρια, συμπεριλαμβανομένων των μονογονεϊκών οικογενειών, των ατόμων με ειδικές ανάγκες και πολλών οικογενειών με προβλήματα υγείας και έχει επαινεθεί για την υποδομή και την ατμόσφαιρά του που προσιδιάζει σε μια κοινότητα.

Στην περίπτωση που το ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ σταματήσουν να λειτουργούν, δεν είναι σαφές πού θα μεταφερθούν όσοι φιλοξενούνται εκεί. Η μετάβαση στο νέο καταυλισμό «έκτακτης ανάγκης» θα έθετε σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχική τους υγεία και θα πρέπει να αποφευχθεί με κάθε κόστος. Επιπλέον, το ΠΙΚΠΑ και το Καρά Τεπέ μπορούν να αναλάβουν και να στηρίξουν επαρκώς τα πιο ευάλωτα άτομα που κατοικούν στο νέο ΚΥΤ της Λέσβου, κάτι που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, επί παραδείγματι, καθώς δεν υπάρχουν προσβάσιμες τουαλέτες στο νέο ΚΥΤ αυτή τη στιγμή.

Προτρέπουμε την ελληνική κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές της Λέσβου:

Να αναστείλουν άμεσα το κλείσιμο του ΠΙΚΠΑ και του Καρά Τεπέ, και να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν περαιτέρω την εξαιρετική συνεισφορά τους. Ταυτόχρονα, οι Αρχές θα πρέπει να αναζητήσουν λύσεις σύμφωνες με τα πρότυπα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τη λειτουργία του νέου καταυλισμού «έκτακτης ανάγκης» διασφαλίζοντας τον απώτερο στόχο της σταθερής αποσυμφόρησης, την ασφάλεια και την παροχή ύδρευσης, αποχέτευσης και ιατρικής βοήθειας σε όλους τους κατοίκους, έως ότου όλοι μετακινηθούν σε ασφαλέστερες και αξιοπρεπείς συνθήκες διαμονής.

Την ανακοίνωση υπογράφουν μεταξύ άλλων και οι οργανώσεις ActionAid Hellas, ΑΙΤΙΜΑ, Αντιγόνη, Άρσις, Διεθνής Αμνηστία, Δανικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Έλιξ, Ευρωπαϊκό Δίκτυο Κατά του Ρατσισμού (ENAR), Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Γιατροί του Κόσμου Ελλάδας, Γιατροί Χωρίς Σύνορα, Home Project, HumanRights360, International Rescue Committee, INTERSOS, Κέντρο Ημέρας Βαβέλ, Δίκτυο Μέλισσα, Οργάνωση Γη, Pro Asyl, SolidarityNow και Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο.