Κτηματολόγιο : Περιθώριο 80 ημερών για τα 299.174 «ορφανά» ακίνητα

Περιθώριο 80 ημερών (λιγότερες από 60 εργάσιμες ημέρες) έχουν ιδιοκτήτες σε 298 περιοχές σε όλη τη χώρα προκειμένου να διεκδικήσουν δικαστικά 299.174 ακίνητα που δεν δηλώθηκαν στο Κτηματολόγιο (!). Να καταθέσουν δηλαδή στα δικαστήρια αγωγή διόρθωσης των λανθασμένων αρχικών εγγραφών προκειμένου η περιουσία τους να μην… πέσει στα χέρια του Δημοσίου. Διαφορετικά, την 31η Δεκεμβρίου 2020 χάνουν οριστικά κάθε αδήλωτο ιδιοκτησιακό δικαίωμα, και μετά οι ιδιοκτήτες θα μπορούν να προσφύγουν στα δικαστήρια – αλλά μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση και όχι για να ανακτήσουν το ακίνητο, εκτός κι αν το Δημόσιο προκρίνει και μπορεί να τους το επιστρέψει…

Σημειώνεται πως ήδη σε 35 περιοχές της χώρας (στην Αττική είναι τα Βριλήσσια και η Ελευσίνα) ξεκίνησε η περιέλευση 13.156 ακινήτων – που έχουν χαρακτηριστεί ως αγνώστου ιδιοκτήτη – στο Δημόσιο. Πρόκειται για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές σε όλη την Ελλάδα που εξαιρέθηκαν από τις ρυθμίσεις της προηγούμενης κυβέρνησης (τον Δεκέμβριο του 2018) αλλά και από την οριζόντια παράταση έως το 2020 που δόθηκε πέρυσι από τη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Εδώ, η υπόθεση έχει «κλείσει». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως οι ιδιοκτήτες (στις 35 περιοχές) έχασαν τα ακίνητά τους, και πλέον έχουν δικαίωμα να προσφύγουν στα δικαστήρια μόνο για να διεκδικήσουν χρηματική αποζημίωση (!). Πρόκειται για – τουλάχιστον – 15.000 ιδιοκτήτες που διαθέτουν ακίνητα σε 21 περιοχές για τις οποίες η προθεσμία έληξε το 2017 και 14 περιοχές για τις οποίες η προθεσμία έληξε 2018.

«Αγνώστου ιδιοκτήτη»

«ΤΑ ΝΕΑ» παρουσιάζουν την ακτινογραφία των «ορφανών» ακινήτων σε 333 περιοχές που είτε έχει λήξει η προθεσμία (βλέπε 35 περιοχές) ή πρόκειται να λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2020 (οι υπόλοιπες 298).

Μέχρι στιγμής, ο συνολικός αριθμός των ακινήτων «αγνώστου ιδιοκτήτη», σύμφωνα με στοιχεία από το Κτηματολόγιο, ανέρχονται σε 312.330. Και αν αφαιρέσει κανείς τα 13.156 από τις 35 περιοχές που δεν δόθηκε παράταση (και περνούν στο Δημόσιο) μένουν 299.174. Από αυτά, τα 101.907 είναι ακίνητα για τα οποία απουσιάζει τουλάχιστον ένας από τους ιδιοκτήτες, δηλαδή χαρακτηρίζονται μερικώς «αγνώστου ιδιοκτήτη». Εδώ ανήκουν και ακίνητα που ανήκουν στο κράτος ή τους Δήμους, αλλά δεν δηλώθηκαν.

Η πλειονότητα των ακινήτων αφορά γεωτεμάχια: τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ανέρχονται σε 216.121 και τα μερικώς «αγνώστου» σε 63.583. Και ακολουθούν οι «οριζόντιες ιδιοκτησίες» με 61.206 διαμερίσματα «αγνώστου» και 22.653 μερικώς αγνώστου.

Σε πραγματικούς αριθμούς, οι περιοχές με τα περισσότερα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη» είναι το Κορωπί Αττικής (10.309), ο Δήμος Θεσσαλονίκης (8.243), οι Αχαρνές (6.135), η Μάνδρα Αττικής (5.842) και η Πάτρα (5.315).

Αν το δούμε σε ποσοστά με τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα, οι περιοχές με τα περισσότερα είναι η Αργολίδα (Ελληνικό) με ποσοστό 27,24%, το Ρέθυμνο (Πρασιές) με 15,64%, η Μεσσηνία (Ελαιοχώρι) με 15,47% και την Ευρυτανία (Μουζίλο) με 14,08%. Αντίθετα, η Φλώρινα, η Καστοριά, η Δράμα και η Κοζάνη έχουν ελάχιστα ακίνητα «αγνώστου ιδιοκτήτη» (κάτω από 0,3%) και μονοψήφιους πραγματικούς αριθμούς.

Χρονικά περιθώρια

Για τα παλιά προγράμματα κτηματογράφησης (1997 – 1999) ένα ακίνητο χαρακτηρίζεται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» αν δεν δηλωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020 και για τα νέα (από το 2008 και μετά) αν δεν δηλωθεί σε οκτώ χρόνια από την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογικού Γραφείου που διαδέχθηκε το αντίστοιχο υποθηκοφυλακείο.

Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) ζητεί παράταση ενός χρόνου (έως τις 31 Δεκεμβρίου 2021) για τη διόρθωση όλων των ανακριβών πρώτων εγγραφών, συμπεριλαμβανόμενων των εξαιρεθέντων από τη γενική παράταση σε 35 δήμους και περιοχές της χώρας (όπως Βριλήσσια, Ελευσίνα, Αστρος, Καλαμαριά, Γουμένισσα κ.α.) με ήδη λειτουργούντα Κτηματολογικά Γραφεία.

Αυξήθηκε ο κίνδυνος

Ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμη περισσότερο, με την υποχρέωση του Δημοσίου (από το καλοκαίρι του 2013) να δηλώσει στο Κτηματολόγιο την περιουσία του. Εκ πρώτης όψεως αυτό δεν φαίνεται, αλλά υπάρχει το τεκμήριο κυριότητας υπέρ του κράτους. Αυτό, με απλά λόγια, σημαίνει πως σε όλες τις περιπτώσεις ιδιοκτησιακής αμφισβήτησης ιδιωτικών περιουσιών από οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, κυρίως τις δασικές, οι ιδιοκτήτες αναγκάζονται να υποβάλλουν ενστάσεις και δικαστικές προσφυγές, οι οποίες θα πάρουν δεκαετίες για να εκδικαστούν και να τελεσιδικήσουν μέχρι τον Αρειο Πάγο… Αυτός είναι και ο λόγος που από την ΠΟΜΙΔΑ ζητούν – και – νομοθετική επίλυση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των εκτός σχεδίου ακινήτων. Οπως ισχυρίζονται, το Δημόσιο μπορεί και πολύ συχνά διεκδικεί οποιοδήποτε εκτός σχεδίου ακίνητο, ακόμη και χωρίς κανέναν τίτλο, και χωρίς καμία συνέπεια εναντίον του, απλώς με την επίκληση (συνήθως) του δασικού χαρακτήρα, αξιώνοντας από τους πολίτες την ανεύρεση και επίκληση μεταγραμμένων συμβολαιογραφικών τίτλων των προκατόχων τους που να φτάνουν ως και το 1885 (!).