Κοροναϊός : Ακριβές οι θεραπείες αντισωμάτων – Θα είναι διαθέσιμες μόνο για τους πλούσιους;

Τα νέα για την διάγνωση – και στη συνέχεια την ανάρρωση – του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έφεραν στο προσκήνιο το ζήτημα των θεραπειών για τον κοροναϊό που στηρίζονται σε μονόκλωνα αντισώματα.

Αυτού του είδους οι θεραπείες θεωρούνται από τις πλέον υποσχόμενες, αφού φαίνεται πως θα μπορούν να χορηγηθούν και να φέρουν θετικά αποτελέσματα σε οποιοδήποτε στάδιο της ασθένειας. Έτσι, όχι μόνο θα είναι σε θέση να σώσουν τις ζωές των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση, αλλά και να εμποδίσουν την επιδείνωση ενός ήπιου κρούσματος κοροναϊού.

Γράφοντας στον Guardian, όμως, ο Τζέρεμι Φαράρ, διευθυντής του Wellcome Trust, μιας φιλανθρωπικής οργάνωσης με έδρα το Λονδίνο που χρηματοδοτεί την έρευνα για τη βελτίωση της υγείας ανθρώπων και ζώων, προειδοποιεί για έναν σημαντικό κίνδυνο: Οι θεραπείες μονόκλωνων αντισωμάτων μπορεί να συγκαταλέγονται στις σημαντικότερες ιατρικές καινοτομίες των τελευταίων δεκαετιών, παραμένουν όμως πολύ ακριβές.

Όπως γράφει:

«Όλοι μας θέλουμε μια θεραπεία για τον κοροναϊό, δεν θα πρέπει όμως να περιμένουμε μόνο ένα φάρμακο. Κανείς δεν μπορεί να προσδοκά ότι θα ξεφύγει από την παγκόσμια κρίση αν οι θεραπείες, τα τεστ ή τα εμβόλια δεν καταστούν διαθέσιμα στους πλέον ευάλωτους του πλανήτη. Και μέχρι τότε μας μένει πολύς δρόμος.

Καλά θεμελιωμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η υδροξυχλωροκίνη, το φάρμακο που κάποτε προωθούσε με πάθος ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν είναι αποτελεσματικό ως θεραπεία. Περιμένουμε ελπίζοντας για τα πρώτα εμβόλια, πρέπει όμως να είμαστε ρεαλιστές: Είναι πιθανό να παρέχουν μόνο μερική προστασία, όσο σημαντική και αν είναι αυτή. Τώρα, με τον πρόεδρο των ΗΠΑ να εναποθέτει τις ελπίδες του στο κοκτέιλ αντισωμάτων της Regeneron, θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι: Η ζωή μπορεί να επιστρέψει στην κανονικότητα μόνο όταν υπάρξει μια ποικιλία από κλινικά αποδεδειγμένα αποτελεσματικές θεραπείες, τεστ και εμβόλια, με ανθεκτικά συστήματα υγείας για να τα χορηγήσουν και με την εμπιστοσύνη του κόσμου σε αυτά.

Περισσότεροι από 1 εκατ. άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τον φονικό ιό μέσα σε μόλις 10 μήνες, και κάθε μέρα φέρνει ένα νέο ρεκόρ ημερήσιων κρουσμάτων. Ορισμένοι υποφέρουν από «χρόνιο κοροναϊό» και τις εξουθενωτικές μακροχρόνιες επιπτώσεις του. Στη Βρετανία, καθώς ο χειμώνας πλησιάζει, οι νοσηλείες κοροναϊού αυξάνονται και εισάγεται ένα νέο σύστημα τριών επιπέδων με μίνι lockdown. Το μόνο βέβαιο είναι ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη από ποικιλία θεραπειών υψηλής ποιότητας για την προστασία των ανθρώπων.

Αν και βρέθηκαν στο προσκήνιο μετά τη διάγνωση Τραμπ, οι θεραπείες συχνά δεν τραβούν τόσο την προσοχή όσο τα εμβόλια. Μέχρι σήμερα, έχουν επενδυθεί $2 δισ. για την ανάπτυξη εμβολίων – έξι φορές περισσότερα χρήματα σε σχέση με τις θεραπείες. Κι όμως, ο πλανήτης έχει ανάγκη από $7,2 δισ. μόνο για αποτελεσματικές θεραπείες. Αλλιώς εκατομμύρια ζωές βρίσκονται σε κίνδυνο. Το ποσό είναι μεγάλο, όμως με την παγκόσμια οικονομία να αναμένεται να συρρικνωθεί κατά $12 τρισ. μόνο για το 2020, πρόκειται μόνο για ένα ψήγμα των χρημάτων που χάνονται καθημερινά.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει μόνο μία θεραπεία που έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη θνητότητα του κοροναϊού: η δεξαμεθαζόνη. Αυτό το ευρέως διαδεδομένο και οικονομικό στεροειδές χρησιμοποιείται με ασφάλεια εδώ και δεκαετίες και είναι ικανό να βελτιώσει τις πιθανότητες επιβίωσης όταν χρησιμοποιείται σε ασθενείς που νοσηλεύονται με κοροναϊό και που τους χορηγείται οξυγόνο ή είναι διασωληνωμένοι. Όμως δεν λειτουργεί σε εκείνους που δεν χρειάζονται οξυγόνο. Επιπλέον, γνωρίζουμε ότι το αντιικό φάρμακο ρεμδεσιβίρη μπορεί να επιταχύνει την ανάρρωση των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση, μειώνοντας τη μέση παραμονή τους στο νοσοκομείο περίπου κατά τέσσερις ημέρες.

Δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει που τόσοι μήνες έρευνας έχουν οδηγήσει σε τόσο λίγες θεραπείες. Πάντα περιμένουμε οι περισσότερες δοκιμές να αποτύχουν. Βραχυπρόθεσμα, οι καλύτερες πιθανότητές μας βρίσκονται στην εξέταση της δράσης φαρμάκων που υπάρχουν ήδη με την ελπίδα ότι θα δείξουν κάποια οφέλη. Οι επιστήμονες δοκιμάζουν τα πάντα, από ανθελονοσιακά φάρμακα μέχρι αγωγές για την αρθρίτιδα. Είναι ασφαλή, οικονομικά και είναι εύκολο να παραχθούν σε όλο τον κόσμο. Αν είναι αποτελεσματικά απέναντι στον κοροναϊό, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι πως μέσα σε λίγες εβδομάδες θα είναι διαθέσιμα σε εκείνους που τα έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. (…)

Η εύρεση θεραπειών που θα είναι αποτελεσματικές σε όλα τα στάδια της ασθένειας – ιδιαιτέρως στις ήπιες και μέτριας έντασης περιπτώσεις, ώστε να μην εξελιχθούν σε σοβαρή ασθένεια – θα μπορούσαν να αλλάξουν τελείως την εικόνα. Και βάσει των τελευταίων εξελίξεων, τα μονόκλωνα αντισώματα, η πρώτη θεραπεία που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την καταπολέμηση του κοροναϊού, είναι πολύ πιθανό να είναι μία από αυτές.

Αν οι θεραπείες με κοκτέιλ μονόκλωνων αντισωμάτων, όπως αυτή της Regeneron που έχει την υποστήριξη του Τραμπ ή η εξίσου υποσχόμενη θεραπεία της Eli Lilly αποδειχθούν επιτυχείς, θα μπορούσαν να μειώσουν δραστικά την πιθανότητα τα ήπια συμπτώματα να επιδεινωθούν σφοδρά, αλλά και να σώσουν τις ζωές ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση.

Στα 30 χρόνια της ύπαρξής τους, τα μονόκλωνα αντισώματα έχουν μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο οι γιατροί θεραπεύουν, προλαμβάνουν και περιθάλπουν σοβαρές μη μεταδοτικές ασθένειες, όπως ορισμένοι καρκίνοι και αυτοάνοσα νοσήματα. Πέρσι, επτά από τα πλέον δημοφιλή νέα φάρμακα ήταν μονόκλωνα αντισώματα κατά του καρκίνου και φλεγμονικών ασθενειών. Όμως παραδοσιακά ανήκουν και στις πιο ακριβές θεραπείες στον κόσμο: Το 80% πωλείται στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον Καναδά, και ελάχιστα – ή και καθόλου – διατίθενται σε χώρες χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων.

Ο κοροναϊός θα μπορούσε να γίνει ο καταλύτης για την αντιμετώπιση του απαγορευτικού κόστους αυτών των φαρμάκων και της λήψης μέτρων ώστε να καταστούν προσιτά σε όλους. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε νέους τρόπους σκέψης, τεχνολογικές καινοτομίες, νέα είδη συνεργασιών και επιχειρηματικότητας, όμως πιστεύω ότι η ακαδημία, η βιομηχανία και οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο μπορούν να βρουν λύσεις αν εργαστούν από κοινού. Αυτό θα μεταμόρφωνε τη θεραπεία του κοροναϊού, ενώ παράλληλα θα διασφάλιζε ότι αυτή η κατηγορία φαρμάκων θα είναι διαθέσιμη σε όλο τον κόσμο και για πολλές ακόμη ασθένειες.

Από μόνα τους, αυτά τα μέτρα και οι θεραπείες δεν πρόκειται να κάνουν θαύματα. όμως από κοινού, όταν συνδυαστούν με την πρώτη γενιά εμβολίων και τα αναγκαία μέτρα για τον περιορισμό της μετάδοσης, μας δίνουν αρκετούς λόγους να είμαστε αισιόδοξοι. Σύντομα, ο κοροναϊός θα είναι μια ασθένεια που μπορεί να αποφευχθεί και να αντιμετωπιστεί με φάρμακα. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι αυτό θα ισχύει για όλους, ανεξάρτητα από το μέρος όπου ζουν ή την οικονομική τους κατάσταση – ή του κατά πόσον είναι πρόεδροι των ΗΠΑ».