Άσχημα μαντάτα έφερε σε Αθήνα και Λευκωσία ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, χαρακτηρίζοντας μονόδρομο τις συνομιλίες και τις διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα, την ώρα που η Τουρκία έχει αναβαθμίσει τις επιθετικές της ενέργειες και με τη νέα Navtex στέλνει για έρευνες το Oruc Reis στα 6,5 μίλια από το Καστελλόριζο, αμφισβητώντας την ελληνική κυριαρχία και το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων της Ελλάδας από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια.

Η Τουρκία επιλέγει το δρόμο των κυρώσεων

Μάλιστα τόσο η αποθαρρυντική απάντηση του Χάικο Μάας στον Κυριάκο Μητσοτάκη και το Νίκο Δένδια που εμμέσως πλην σαφώς έθεσαν ζήτημα επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, όσο και η επίσημη ατζέντα της Συνόδου Κορυφής στις 15-16 Οκτωβρίου όπου οι τουρκικές προκλήσεις σε Αιγαίο, Καστελόριζο και Κύπρο είναι εκτός επίσημης ατζέντας, μετατρέπουν την ΕΕ σε Πόντιο Πιλάτο και απλό θεατή των νέων τουρκικών προκλήσεων.

Αποκαλυπτικός είναι ο διάλογος που είχαν στο μέγαρο Μαξίμου ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τον Χάικο Μάας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός υπενθυμίζοντας τα όσα συμφωνήθηκαν στην τελευταία σύνοδο στις Βρυξέλες έθεσε ζήτημα κυρώσεων καθώς «»η επιδίωξη διαλόγου με καλή πίστη και η αποχή από μονομερείς ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα της ΕΕ και παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ αποτελεί απόλυτη προϋπόθεση», κάτι που σημαίνει δηλαδή ότι αποτελεί προϋπόθεση για την βελτίωση της σχέσης μας με την Τουρκία. Αυτό που έχουμε δει έκτοτε είναι την επανάληψη των δραστηριοτήτων του Oruc Reis και φυσικά επίσης το άνοιγμα του περίκλειστου παραλιακού μετώπου στα Βαρώσια της Κύπρου, που παρέμενε κλειστό για 46 χρόνια».

«Στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δώσαμε στην Τουρκία μια ξεκάθαρη επιλογή. Είτε την ανανέωση των σχέσεων της με την Ευρώπη είτε να αντιμετωπίσει συνέπειες αν συνεχιστεί αυτή η επιθετική συμπεριφορά. Δυστυχώς, φαίνεται πως – προς το παρόν – η Τουρκία έχει επιλέξει τον δεύτερο δρόμο. Θα πρέπει να θυμόμαστε πως στην Παράγραφο 21 των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, καταστήσαμε σαφές πως στην περίπτωση που συνεχιστούν οι μονομερείς ενέργειες και οι προκλήσεις εκ μέρους της Τουρκίας κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου, εμείς – ως Ευρωπαϊκή Ένωση – θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία και όλες τις επιλογές που διαθέτουμε. Θα παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και θα λάβουμε τις κατάλληλες αποφάσεις το αργότερο ως τον Δεκέμβριο» πρόσθεσε ο κ. Μητσοτάκης.

Δεν συζητάμε υπό τις παρούσες συνθήκες

«Αυτή είναι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι έχουμε κάθε πρόθεση να ξεκινήσουμε έναν παραγωγικό διάλογο με την Τουρκία. Γνωρίζετε πως και με την διαμεσολάβηση της Γερμανίας συμφωνήσαμε – τουλάχιστον δύο φορές – να επανεκκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές από το σημείο όπου είχαν σταματήσει τον Μάρτιο του 2016, με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών μας.

Αυτό ήταν το αντικείμενο εκείνων των διερευνητικών επαφών. Και δυστυχώς αντί να ορίσουμε μια ημερομηνία – ο κ. Τσαβούσογλου είπε στον Υπουργό κ. Δένδια πριν από λιγότερο από μια εβδομάδα ότι η Τουρκία θα καλούσε την Ελλάδα για την έναρξη των διερευνητικών επαφών – και αντί για μια ημερομηνία έναρξης των διερευνητικών επαφών έχουμε το Oruc Reis να πλέει εντός της ελληνικής αποκλειστικής οικονομικής ζώνης.

Προφανώς δεν θα προχωρήσουμε σε συζητήσεις υπό αυτές τις συνθήκες, με ένα πλοίο να βρίσκεται εν πλω και αναμένω ότι το ζήτημα θα συζητηθεί εκ νέου στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έτσι ώστε να εξετάσουμε τις τελευταίες εξελίξεις» ανέφερε ο πρωθυπουργός.

Μέτρα για την επιβολή της νομιμότητας

Ανάλογο ήταν και το μήνυμα του Νίκου Δένδια στις κοινές του δηλώσεις με τον Χάικο Μάας. «Η συμπεριφορά της Τουρκίας αποδεικνύει ότι άλλα λέει και άλλα πράττει: ισχυρίζεται ότι θέλει τον διάλογο, αλλά με τις πράξεις της τον δυναμιτίζει» σημείωσε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών και υπογράμμισε:

«Δυστυχώς, η επιμονή της Τουρκίας στην παραβατικότητα, μας υποχρεώνει να συζητήσουμε μέτρα για την επιβολή της διεθνούς νομιμότητας».

Γερμανική …κατανόηση

Ωστόσο ο Χάικο Μάας έδειξε να κωφεύει και ουσιαστικά έδωσε άλλη διάσταση στη ματαίωση του ταξιδιού του στην Άγκυρα καθώς με το ταξίδι του σε Λευκωσία και Αθήνα ήρθε να διαμηνύει ότι η Γερμανία θέλει πάση θυσία να αποφύγει την επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία.

Πέραν από ορισμένα λόγια «κατανόησης» για την «ενόχληση», το «θυμό» και τον «εκνευρισμό» που υπάρχει σε Ελλάδα και Κύπρο για τα Βαρώσια και το Oruc Reis, ο Γερμανός ΥΠΕΞ απευθυνόμενος στον κ. Μητσοτάκη σαν να μην συμβαίνει τίποτα είπε:

«Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να σας πω ότι στη βάση των αποφάσεων που ελήφθησαν στο Συμβούλιο θεωρώ ότι έχουμε μόνο μία δυνατότητα, η οποία είναι ο διάλογος, για να οδηγηθούμε σε κάποια αποτελέσματα. Γι’ αυτό λοιπόν θεώρησα καλό να κάνω αυτή την περιοδεία, αυτό το ταξίδι, που με οδήγησε στη Λευκωσία και εδώ στην Αθήνα, όπου και το ταξίδι μου σταματάει» και επιδόθηκε σε επί της ουσίας ευχολόγια περί αλληλεγγύης της Ευρώπης σε Ελλάδα και Κύπρο.

Διάλογος με το Oruc Reis στο Καστελλόριζο!

Σε αυτό ακριβώς το πνεύμα τοποθετήθηκε ο κ. Μάας και στις δηλώσεις του με τον Νίκο Δένδια. Ο Γερμανός ΥΠΕΞ αν και παραδέχτηκε ότι με ευθύνη της Τουρκίας δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος αυτή τη στιγμή καθώς «οι συνομιλίες γίνονται μόνο μέσα σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας, το οποίο δεν ισχύει στην παρούσα φάση», εντούτοις αναφερόμενος στη γερμανική διαμεσολάβηση για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών υποστήριξε ότι είναι μονόδρομος.

«Η Γερμανία προσπάθησε να αναλάβει ρόλο μεσολαβητή και είμαστε πολύ ευτυχείς που με την πραγματικά ενεργή συμμετοχή της ελληνικής πλευράς, πετύχαμε δύο φορές δηλώσεις από πλευράς Τουρκίας, που είχαν αντικείμενο την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας» είπε ο κ. Μάας και υπογράμμισε:

«Οι προσπάθειες μας, μάς οδήγησαν στο να έχουμε χώρο για να μπορέσουν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις, συνομιλίες, πράγμα που για μας είναι η μόνη οδός».

Αμφιλεγόμενες περιοχές

Μάλιστα ο Χάικο Μάας από τη Λευκωσία μίλησε για «αμφιλεγόμενες θαλάσσιες περιοχές του Καστελλόριζου» όταν το ζήτημα πια των τουρκικών προκλήσεων αφορά τα χωρικά ύδατα και όχι απλώς την ελληνική υφαλοκρηπίδα.

Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να εκτιμήσει ότι οι ενέργειες της Τουρκίας «είναι το αντίθετο ακριβώς ενός Μέτρου Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης όπως εμείς το αντιλαμβανόμαστε» και πρόσθεσε ότι «σε περίπτωση που θα προβεί το σκάφος αυτό σε νέες έρευνες για φυσικό αέριο στις αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές αυτό θα αποτελεί πραγματικά σοβαρό πλήγμα στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο και εκ μέρους της Γερμανίας και στις περαιτέρω εξελίξεις των ευρωτουρκικών σχέσεων».

Απευθείας συνομιλίες

«Χρειαζόμαστε απευθείας συνομιλίες παρά την πρόκληση από την Τουρκία», τόνισε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών σε ανάρτησή του στον επίσημο λογαριασμό του ομοσπονδιακού υπουργείου Εξωτερικών στο Twitter.

«Πολύ ανοιχτές και φιλικές συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια για την δύσκολη κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο. Ένα είναι σαφές: χρειαζόμαστε απευθείας συνομιλίες παρά την πρόκληση από Τουρκία», αναφέρει η ανάρτηση, η οποία συνοδεύεται από φωτογραφίες του κ. Μάας με τον κ. Μητσοτάκη και τον κ. Δένδια.

Εκτός επίσημης ατζέντας η Τουρκία

Την ίδια ώρα η ΕΕ νίπτει τας χείρας της καθώς, από την επίσημη πρόσκληση του Σαρλ Μισέλ για τη Σύνοδο Κορυφής στις 15-16 Οκτωβρίου απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στην Τουρκία, με τους «27» να επικεντρώνονται κυρίως σε θέματα όπως ο κοροναϊός, το Brexit και το κλίμα.

Βέβαια, υπάρχει η γενική αναφορά σε «άλλα θέματα εξωτερικής πολιτικής που απαιτούν την προσοχή μας».

Προφανώς, αυτή η εξέλιξη «ψαλιδίζει» τις όποιες πιθανότητες για επιβολή κυρώσεων προς την Τουρκία και αποτυπώνει για ακόμη μια φορά την απροθυμία και τη διστακτικότητα της ΕΕ να λάβει ουσιαστική δράση, αρκούμενη σε ευχολόγια, τη στιγμή μάλιστα που το Oruc Reis απειλεί να εισέλθει σε περιοχή που βρίσκεται στα 12 ν.μ. από το Καστελλόριζο.

Καμία περίπτωση

Η μέχρι στιγμής  γερμανική και ευρωπαϊκή απάντηση ουσιαστικά υπονομεύει και τη βασική γραμμή της ελληνικής κυβέρνησης που εξέφρασε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ότι δεν μπορεί η Ελλάδα να κάτσει στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών με το Oruc Reis στο Καστελλόριζο.

Μάλιστα από το πρωί η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει με αλλεπάλληλες δηλώσεις τόσο του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα και του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη πως υπό τις παρούσες συνθήκες με την Τουρκία να προτίθεται να στείλει το Oruc Reis 6,5 μίλια από το Καστελλόριζο, δεν υπάρχει καμία περίπτωση η Ελλάδα να προχωρήσει σε συνομιλίες με την Τουρκία.

Ο Αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς καταδίκασε τις ενέργειες της Τουρκίας και προειδοποίησε για την επιβολή κυρώσεων.

«Καταδικάζω απερίφραστα τις νέες έρευνες του πλοίου Oruc Reis στα ελληνικά χωρικά ύδατα και το άνοιγμα των Βαρωσίων στην Κύπρο. Και οι δύο κινήσεις παραβιάζουν ξεκάθαρα το διεθνές δίκαιο», έγραψε ο Αυστριακός καγκελάριος.

Και πρόσθεσε: «Αν η Τουρκία συνεχίσει να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, θα βρεθεί αντιμέτωπη με την απειλή κυρώσεων της ΕΕ. Επίσης, θα πρέπει να σταματήσουν οι διαπραγματεύσεις με την ΕΕ».

Οριακό σημείο

Πάντως η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται σε οριακό σημείο με την πορεία του Oruc Reis να εξελίσσεται σε θρίλερ, και με την Τουρκία να στοχεύει όχι απλά να αμφισβητήσει μόνο κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, αλλά και μέρος της κυριαρχίας της όπως είναι το δικαίωμα της επέκτασης των χωρικών υδάτων από τα 6 στα 12 μίλια.

Είναι χαρακτηριστικά τα όσα είπε ο Κωνσταντίνος Φίλης στο in.gr αλλά και τα όσα δήλωσε ο υποναύαρχος ε.α. του Πολεμικού Ναυτικού Στέλιος Φενέκος σχολιάζοντας τις εξελίξεις με την έξοδο του ερευνητικού πλοίου στην ανατολική Μεσόγειο.

Ο κίνδυνος τετελεσμένων

«Το κρίσιμο ζήτημα είναι μέχρι πού θα φτάσει τις έρευνες το Oruc Reis και αν τελικά θα παραβιάσει τα 6-12 ναυτικά μίλια του Καστελλόριζου, που είναι η κόκκινη γραμμή για την Αθήνα» είπε ο κ. Φενέκος.

Μιλώντας στον ρ/σ Θέμα ο κ. Φενέκος εμφανίστηκε επικριτικός απέναντι σε όσους κάνουν λόγο για δυναμική απάντηση της Ελλάδας στη νέα τουρκική πρόκληση λέγοντας τα εξής:

«Αν συνεχιστεί η πολεμική ρητορική, για το αν δηλαδή θα βουλιάξει ο ελληνικός στρατός το Oruc Reis, θα πρέπει είτε να το κάνει είτε να σταματήσει αυτή η ρητορική» είπε διευκρινίζοντας ωστόσο πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι casus belli για την Άγκυρα.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν πρέπει επ’ ουδενί επιχειρησιακά να επιτρέψει να εισέλθει το Oruc Reis σε περιοχή που βρίσκεται στα 6,5 ναυτικά μίλια από το Καστελλόριζο, ξεκαθαρίζει ο κ. Φίλης αφού -όπως εξηγεί- αυτό θα συνεπαγόταν απώλεια του νόμιμου δικαιώματος της Ελλάδας για επέκταση των χωρικών υδάτων της στα 12 ν.μ. Με άλλα λόγια, η Τουρκία θα έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια τετελεσμένη κατάσταση εις βάρος της χώρας μας.

«Θα πρέπει να σταματήσουμε το Oruc Reis εξαντλώντας προφανώς τα διπλωματικά περιθώρια, αλλά υψώνοντας ταυτόχρονα επιχειρησιακό τείχος απέναντι στο τουρκικό ερευνητικό. Η Ελλάδα δεν πρέπει επιχειρησιακά να επιτρέψει να εισέλθει σε περιοχή που βρίσκεται στα 6.5 μίλια από το Καστελλόριζο. Γιατί, αν το επιτρέψουμε αυτό και αρχίσουμε να το κυνηγάμε με πολεμικά πλοία, τότε θα έχουμε αποτύχει» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Νέες απειλές πολέμου από τον Τσελίκ

Σε ακόμη μια απειλή πολέμου με αφορμή την παράνομη επανέναρξη των ερευνών του Oruc Reis ανοιχτά του Καστελλόριζου προχώρησε ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος κόμματος AKP της Τουρκίας, Ομέρ Τσελίκ.

Ο Τσελίκ σχολίασε την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο σε συνέντευξη Τύπου και αμφισβήτησε για άλλη μια φορά τη Συμφωνία της Σεβίλλης.

Σύμφωνα με το CNN Turk, ανέφερε: «Φαίνεται ότι όλες οι δηλώσεις διαφόρων χωρών μετά την επανέναρξη των επιχειρήσεων του Oruc Reis γράφτηκαν από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Τίποτα δεν μπορεί να επιτευχθεί με εκφοβισμούς και επιβολές. Εάν εναντιωνόμαστε σε μια δύναμη που δεν εκτιμά τις διπλωματικές προσπάθειες και με συνεχείς απειλές προσπαθεί να παραβιάσει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου, τότε είμαστε έτοιμοι να της απαντήσουμε τόσο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων όσο και στο πεδίο [της μάχης]».

Για το άνοιγμα των Βαρωσίων, ο εκπρόσωπος του ΑΚΡ σχολίασε ότι δεν υπάρχει άδικη μεταχείριση. «Υποστηρίζουμε την ΤΔΒΚ, πήραν τη σωστή απόφαση. Αυτή η περιοχή ανήκει στους Τουρκοκύπριους. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να επέμβει».

Ακάρ: Μην μας δοκιμάσετε

Νωρίτερα, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ ισχυρίστηκε πως η χώρα του ζητά την έναρξη διαλόγου για την επίλυση θεμάτων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Παράλληλα, ωστόσο, προειδοποίησε «να μην δοκιμάσει κανείς» την Τουρκία: «Μην μας δοκιμάσετε. Ας λύσουμε ό,τι χρειάζεται μέσω συνομιλιών, μέσω διαλόγου».

Headlines