Ηταν πολύ φασαριόζικη η προχθεσινή επικαιρότητα μέσα κι έξω από το Εφετείο, κι έτσι δεν μπορέσαμε να κοντοσταθούμε λίγο για να γιορτάσουμε την 76η επέτειο της απελευθέρωσης της Αθήνας από τους ναζί. Εβδομήντα έξι χρόνια παθαίνουμε το ίδιο πράγμα κι ακόμα να παραδεχτούμε ότι η Αθήνα είναι η μόνη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που έμεινε ανεόρταστη διότι απλούστατα δεν απελευθερώθηκε ποτέ από τα ίδια της τα πάθη. Πώς να γιορτάσεις όταν η Απελευθέρωση έσυρε έναν τόσο αιματηρό Εμφύλιο από τον οποίον οι πάντες προσπαθούν να αποκομίσουν οφέλη ακόμα και τώρα που μιλάμε; Δεν είναι μόνον οι  σημερινοί «Εμείς» και οι «Αυτοί» που εμποδίζουν τη χώρα να προσέλθει στην ευφρόσυνη έγερση για το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πριν από αυτούς υπήρξαν κι άλλοι που έσπερναν μεθοδικά την εμφύλια κουλτούρα, τον πόλεμο μέσα στον πόλεμο.

Δεν τους φέρνω όλους στο μυαλό μου, ξέρω ωστόσο ότι υπήρξαμε η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν οδήγησε στη Δικαιοσύνη τους συνεργάτες των Γερμανών παρά τους άφησε ανενόχλητους να οργώσουν και πάλι το Χωροφυλακιστάν που παρίστανε τότε τον δημόσιο βίο. Εκ παραλλήλου λειτουργούσαν «λαϊκά» δικαστήρια κατσαπλιάδων που καταδίκαζαν με συνοπτικές, έχοντας μοναδική νομική σκευή το δίκιο της γκλάβας τους. Τα διατύπωσαν όλα αυτά, σιγανά και ταπεινά, ο Αλέξανδρος Κοτζιάς και ο Αρης Αλεξάνδρου αλλά δυστυχώς, όπως τώρα έτσι και τότε, στην κεντρική αφήγηση είχαν τ’ απάνω χέρι από τη μία η κλάψα και από την άλλη η εξιδανίκευση.

Με τόσο αέρα να φυσάει μέσα στα μυαλά μας ήταν φυσικό κι επόμενο να μην ακούσουμε εκείνη τη στιγμή την ετυμηγορία της Ιστορίας η οποία, από περιούσιοι που νομίζαμε ότι ήμασταν, μας κατέταξε στους περίσσιους, στους γιώτα πέντε της Ιστορίας. Από εδώ αρχίζει η Δύση κι από εκεί η Ανατολή, τελεία και παύλα. Πτώματα άκλαφτα για το τίποτα, όπως σιβυλλικά υπαινίχθηκε στην Ελλη Παπά κι ο Νίκος Μπελογιάννης προσερχόμενος στο απόσπασμα.

«Ευτυχώς που χάσαμε», παραδέχτηκε ο Λεωνίδας Κύρκος προς τα τέλη της ζωής του κι ας το είχε δει από νωρίς. Εκείνος όμως είχε δικαίωμα να καθυστερήσει, επιτακτική ανάγκη να αναστοχαστεί, ιστορική υποχρέωση να συγκατοικήσει με την οικεία τρέλα και εν τέλει να αποτύχει να την ελέγξει. Δεν ξέρω πιο ένδοξη αποτυχία απ΄ωαυτήν. Ομως ούτε αυτή τη γιορτάσαμε, αν υποτεθεί ότι και η συνειδητοποίηση της αποτυχίας είναι άξια εορτασμών. Εγώ νομίζω πως ναι. Χίλιες φορές ναι. Τόσα ρωμαλέα κορμιά και τόσα αγύριστα κεφάλια στο χώμα για να γίνει τελικά τι; Για να πει την τελευταία λέξη ένας ιός που δεν τον πιάνει το μάτι σου. Να σταματήσει ταρατατά τις μιλιταριστικές παρελάσεις, την ίδια στιγμή που ένα δικαστήριο βάζει στο ίδιο κελί τον Μιχαλολιάκο με τον Κουφοντίνα. Δεν ξέρουμε τίποτα για τη Φύση, ούτε για τη φύση μας.

Headlines