Σε αναστολή πληρωμών βρίσκεται το 80% των «παγωμένων» δανείων

Σε καθεστώς αναστολής πληρωμών ή χρεολυσίων παραμένει το 75%-80% των εξυπηρετούμενων δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών που εντάχθηκαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας στα προγράμματα διευκόλυνσης των τραπεζών. Οι δανειολήπτες ασκούν με τον τρόπο αυτόν το δικαίωμα παραμονής στο ευνοϊκό καθεστώς ως το τέλος του έτους. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, πρόκειται για υψηλό, αλλά αναμενόμενο ποσοστό, δεδομένων των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν λόγω της ύφεσης δεκάδες χιλιάδες οφειλέτες. Δείχνει δε την αναγκαιότητα για σταδιακή επιστροφή στις προ κοροναϊού δόσεις από το 2021.

Μέσο άμυνας

Στον αντίποδα, από το 20%-25% των δανειοληπτών που επανήλθαν σε κανονικές πληρωμές, το 60% διέκοψε με δικό του αίτημα την περίοδο χάριτος και ξεκίνησε την εξόφληση του χρέους. Πρόκειται κατά βάση για νοικοκυριά η οικονομική κατάσταση των οποίων επιτρέπει την ομαλή εξυπηρέτηση των οφειλών, αλλά και για επιχειρήσεις με καλά θεμελιώδη μεγέθη, που χρησιμοποίησαν τις αναστολές ως μέσο άμυνας μετά την επιβολή του lockdown. Πλέον όμως δεν τις έχουν ανάγκη.

Το μαύρο κουτί

Υπάρχει όμως και ένα 40% από τα δάνεια που δεν πήραν παράταση μέχρι το τέλος του χρόνου, το οποίο αποτελεί μαύρο κουτί για τις τράπεζες. Κι αυτό διότι η διακοπή της αναστολής δεν έγινε με πρωτοβουλία των οφειλετών, αλλά επειδή δεν κατέστη δυνατή η επικοινωνία μαζί τους. Ως εκ τούτου θα διαφανεί σε μεγάλο βαθμό μέσα στον Οκτώβριο αν θα συνεχίσουν την εξυπηρέτηση του δανείου τους ή όχι. Και σε αυτή την περίπτωση πάντως, εάν ζητηθεί από τους οφειλέτες η παράταση της αναστολής έως το τέλος Δεκεμβρίου, το αίτημα θα γίνει δεκτό.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το μεγαλύτερο μέρος των υπό αναστολή δανείων 19,9 δισ. ευρώ στο τέλος του καλοκαιριού εντάχθηκε σε προγράμματα προσωρινής διακοπής πληρωμών χρεολυσίων ή δόσεων το τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου. Τον Μάιο ανέρχονταν σε 14,90 δισ. ευρώ, τον Ιούνιο αυξήθηκαν κατά 3,15 δισ. ευρώ, τον Ιούλιο κατά 1,72 δισ. ευρώ, ενώ τον Αύγουστο σημείωσαν πολύ μικρή άνοδο (129 εκατ. ευρώ).

Οι χορηγήσεις

Από το υψηλό τους, τα σχετικά μεγέθη στη στεγαστική έχουν υποχωρήσει κατά 346 εκατ. ευρώ (στοιχεία Αύγουστος ’20), ενώ ανάλογη μείωση καταγράφεται και στις επαγγελματικές χορηγήσεις (-3% περίπου). Στον αντίποδα, ανοδικά κινήθηκαν όλους τους προηγούμενους μήνες τα αντίστοιχα μεγέθη στην επιχειρηματική πίστη.

Σύμφωνα με τραπεζική πηγή, μπορεί οι καλές επιχειρήσεις να διέκοψαν τα μορατόρια σε σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά την ίδια στιγμή υποβάλλονται νέα αιτήματα από άλλες που είτε είχαν υπερεκτιμήσει τις δυνατότητές τους ή διαψεύστηκαν οι προσδοκίες τους για την πορεία των πωλήσεών τους το καλοκαίρι. Ετσι, τα δάνεια της κατηγορίας στο τέλος Αυγούστου είχαν διαμορφωθεί στα 8,3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 4 δισ. ευρώ περίπου σε σχέση με τον περασμένο Μάιο.

Ερχονται νέες ρυθμίσεις

Οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης επισφαλών απαιτήσεων σχεδιάζουν σε αυτή τη φάση την επόμενη μέρα μετά τη λήξη των αναστολών. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει διάθεση στήριξης των οφειλετών με οικονομικά προβλήματα λόγω της πανδημίας. Για τον λόγο αυτόν εξετάζεται η σταδιακή επιστροφή των δόσεων στα προ πανδημίας επίπεδα. Για παράδειγμα, δανειολήπτες που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το χρέος τους θα μπορούν για ένα διάστημα 3-12 μηνών, ανάλογα με τις ανάγκες τους, να πληρώνουν μειωμένες δόσεις έως και 60% ή μόνο τους τόκους. Θα δοθεί με τον τρόπο αυτόν ο απαραίτητος χρόνος για την ανάκαμψη των εισοδημάτων τους.

Εναλλακτικά, στήριξη προσφέρεται σε όσους αποπληρώνουν δάνειο με ενέχυρο την κύρια κατοικία τους και έχουν πληγεί από την κρίση, μέσω του προγράμματος εννεάμηνης κρατικής επιδότησης των δόσεων σε ποσοστό 60%-76% μεσοσταθμικά. Οι αιτήσεις για τη δράση «Γέφυρα» συνεχίζονται έως το τέλος Νοεμβρίου, μετά την παράταση ενός μήνα που δόθηκε.

Παρουσιάσεις του σχεδίου για τα κόκκινα δάνεια

Ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα από την Τράπεζα της Ελλάδος οι παρουσιάσεις του σχεδίου της για τα κόκκινα δάνεια σε υπουργείο Οικονομικών και τραπεζικές διοικήσεις. Ο διοικητής της εγχώριας νομισματικής αρχής Γιάννης Στουρνάρας εκτιμά ότι το σχήμα εξυγίανσης (bad bank) που προτείνει θα μπορούσε να καθαρίσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, ακόμη και μέσα στο 2021, τους ισολογισμούς των τραπεζών από τα κόκκινα δάνεια. Επιπλέον, με το προτεινόμενο εργαλείο βαίνει προς επίλυση και το πρόβλημα της υψηλής αναβαλλόμενης φορολογίας στα εποπτικά τους κεφάλαια.

Εν αναμονή του SSM για τα CoCos

Τη σύσταση του εποπτικού βραχίονα της ΕΚΤ (SSM) αναμένει η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς για να προχωρήσει στην αποπληρωμή των τόκων για το μετατρέψιμο ομόλογο (CoCos) των 2 δισ. ευρώ που εξέδωσε στο πλαίσιο της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησής της. Ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Χρήστος Μεγάλου έχει δώσει σαφείς οδηγίες στις αρμόδιες διευθύνσεις για να είναι όλα έτοιμα μέχρι τον Δεκέμβριο για την πληρωμή του κουπονιού. Ωστόσο, δεδομένης της δύσκολης συγκυρίας για τον κλάδο πανευρωπαϊκά, δεν αποκλείεται ο SSM να προτρέψει τις τράπεζες να παίξουν άμυνα και να μην πληρώσουν υποχρεώσεις με μετρητά σε αυτή τη φάση, εφόσον φυσικά υπάρχει εναλλακτική. Στην περίπτωση της Πειραιώς ομίλου θα μπορούσε η πληρωμή των τόκων να γίνει με τίτλους Tier 2. Υπενθυμίζεται ότι τα CoCos είχαν εκδοθεί το 2015 από την τράπεζα με κουπόνι 8%. Δηλαδή κάθε Δεκέμβριο οι ετήσιοι τόκοι ανέρχονται σε 160 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται πως η τράπεζα έχει ήδη ασκήσει το δικαίωμά της να μην πληρώσει για μία φορά το κουπόνι.

Αρα από εδώ και στο εξής θα πρέπει να γίνονται κανονικά οι πληρωμές είτε με μετρητά είτε με άλλους τίτλους.

Σε διαφορετική περίπτωση το ομόλογο μετατρέπεται σε μετοχές που αποδίδονται στο Ελληνικό Δημόσιο με τιμή μετατροπής τα 6 ευρώ ανά μετοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες ωστόσο, σε καμία περίπτωση η διοίκηση Μεγάλου δεν επιθυμεί μία τέτοια εξέλιξη. Το ερώτημα βέβαια παραμένει για το τι θα γίνει με την αποπληρωμή των 2 δισ. ευρώ στη λήξη του τίτλου. Αυτό όμως είναι κάτι που θα κριθεί σε περίπου δύο χρόνια από σήμερα.