Το περιορισμένο βεληνεκές της ελληνικής, όπως και της ευρωπαϊκής, εξωτερικής πολιτικής αναδείχθηκε ανάγλυφα με την τελευταία πρόκληση της Τουρκίας. Οπως έχω επανειλημμένα εξηγήσει η Τουρκία συνιστά την πλέον αναθεωρητική δύναμη του σημερινού παγκόσμιου στάτους κβο. Δίχως να λαμβάνει υπόψη τις λεγόμενες ισορροπίες δυνάμεων η Αγκυρα μπλέκεται σχεδόν καθημερινά σε νέες περιπέτειες στις εξωτερικές της υποθέσεις παίζοντας με δεξιοτεχνία ανάμεσα στα συμφέροντα των δύο «μεγάλων» (ΗΠΑ, Ρωσίας) κι αγνοώντας επιδεικτικά τις απόψεις και θέσεις της αυτοθεωρούμενης σαν μεγάλης δύναμης, της ΕΕ. Εχοντας όμως αναγνωρίσει την αδυναμία της να ομιλεί με μία φωνή και της απουσίας πρακτικών μέτρων απέναντι σε όσους την αψηφούν, η Αγκυρα αδιαφορεί τελείως για την Ευρώπη.

Αυτό μας θέτει μπροστά σε ένα σοβαρό δίλημμα. Οταν οι Αμερικανοί είναι αναγκασμένοι να κρατούν ισορροπίες, οι Ρώσοι εξακολουθούν να μας γυρίζουν την πλάτη και κανείς δεν δείχνει να παίρνει την Ευρώπη στα σοβαρά, τι επιλογές έχουμε μπροστά σε έναν τόσο επιθετικό τουρκικό αναθεωρητισμό; Το βασικό είναι να πάψουμε να δεχόμαστε τις προκλήσεις με στήριγμα τις φραστικές και μόνο υποστηρικτικές τοποθετήσεις συμμάχων κρατών. Διότι σταδιακά δημιουργούνται προηγούμενα. Οφείλουμε να αποσαφηνίσουμε τα όριά μας κάνοντας όλους κοινωνούς της απόφασής μας να μη δεχθούμε παραπάνω προκλήσεις. Αν η Τουρκία επιθυμεί αντιπαράθεση θα την έχει, κάτω από απόλυτα καθορισμένες  συνθήκες. Δεν είναι δυνατόν να υποχωρούμε άλλο!

Οσοι θέλουν κάτι από εμάς θα το έχουν μονάχα κατόπιν αντίστοιχων δικών τους δεσμεύσεων. Οπως μέχρι τώρα έχει κάνει η Γαλλία. Η σταθερότητα που εξασφαλίζει η στάση μας δεν πρόκειται να προσφέρεται με το αζημίωτο. Πρέπει να αποτυπώσουμε τον λογαριασμό. Και να περιμένουμε να πληρωθεί. Τίποτα σ’ αυτή τη ζωή δεν γίνεται χωρίς τίμημα. Και οι καλοί λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους.

Βιβλιοπεριήγηση

Κοντά στα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821 πολλά καινούργια βιβλία ακουμπούν με επιτυχία τα γεγονότα και προσφέρουν σοβαρές βάσεις για μελέτη και προβληματισμό. Ο Πέτρος Κασιμάτης νομίζω πως έκανε μία ακόμα επιτυχία. Με το βιβλίο του «Ο Τελευταίος Πρίγκιπας», εκδ. Λιβάνη (2019)  εμβαθύνει στην ψυχοσύνθεση του Αλέξ. Υψηλάντη στα χρόνια της φυγής, των φυλακίσεων και της εγκατάλειψης για τον εθνικό ηγέτη. Πρωτότυπη δουλειά φέρνει στην επιφάνεια την πίκρα της απομόνωσης και τη μοναξιά της μοναχικής αυτής προσωπικότητας στη Βιέννη. Ο James Heneage με τη στιβαρή του γραφή που ζωντανεύει συχνά την ιστορία, αναζητά μυθιστορηματικά τους συσχετισμούς και τις συγκυρίες που οδήγησαν στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου.

Το «A World on Fire» (Quercus, 2018) αποτυπώνει τον τρόπο που η ελληνική Επανάσταση σημάδεψε τις τύχες μιας ολόκληρης ηπείρου κι εντυπωσιάζει με την επικαιρότητά του. Εξίσου και η σοβαρή και βαθιά διατριβή στις ρίζες αλλά και στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας της Caroline Finkel, «Osman’s Dream» (Murray, 2006), ξεκλειδώνει πολλά μυστήρια για τη λογική και τον τρόπο σκέψης του οργισμένου αντίπαλου από την άλλη μεριά του Αιγαίου. Οπως και η επίκαιρη μελέτη του εταίρου και διευθυντή του Washington Institute, Soner Kagaptay, «Erdogan’s Empire» (Tauris, 2019). Που περιγράφει με σαφήνεια την πολιτική του «στέκομαι μόνος» που ακολουθεί σήμερα η Τουρκία στη Μέση Ανατολή. Σημαντική προσφορά όχι μόνο για ακαδημαϊκούς λόγους αλλά και για συμπεράσματα προς σύγχρονες πρακτικές επιλογές.

Καλό διάβασμα…

Headlines