Ελλάδα: «Ροκάνισμα» εισοδήματος με Μνημόνια VS με πανδημία

“Η τέχνη του διαβάσματος έγκειται στο να ξέρεις ποιες σελίδες να πηδήξεις”. Όταν το σκέφτηκε αυτό ο Ουμπέρτο Έκο σίγουρα δεν είχε στο μυαλό του τα ελληνικά Μνημόνια. Με τις χιλιάδες σελίδες, με τους δεκάδες κανόνες. Όπως και να έχει, η “τέχνη” στο διάβασμά τους ήταν αδιαμφισβήτητη.

Αδιαμφισβήτητο όμως είναι και το ταλέντο στην ερμηνεία. Ή καλύτερα της υπερερμηνείας. Με υπαρκτό τον κίνδυνο της παρερμηνείας. Αυτό το φαινόμενο θα έλεγε κανείς πως συναντάται μόνο στα λογοτεχνικά κείμενα, ωστόσο μία ιδιαίτερη τέχνη είναι επίσης η ικανότητα του πως να διαβάζεις ( ο ίδιος ή στους άλλους) τους αριθμούς.

Χωρίς άλλες φιλοσοφίες, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού (Draft BudgetaryPlan) -το οποίο κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το υπουργείο Οικονομικών- σε κάποιες  σελίδες του παρουσίαζε πόσο θα μειωθεί το εισόδημα το 2020 και 2021 από την πανδημία. Σκεφτόμαστε όλοι: “Μεγάλο κακό μας έχει βρει”.

Άραγε, κατά την περίοδο της ελληνικής κρίσης πόσο μειώθηκε ο μισθός μας;

Καταρχάς το προσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει τα εξής:

1. Το μέσο ισοδύναμο διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα προ κορωνοϊού το 2020 υπολογιζόταν στις 10.240 ευρώ. Μετά την πανδημία, το εισόδημα αυτό υπολογίζεται ότι θα είναι 291,31 ευρώ λιγότερο ή μειωμένο κατά 2,84%.

2. Στο χαμηλότερα εισοδήματα (μέσο εισόδημα 2.945 ευρώ) σημειώνεται αύξηση 1,94%λόγω των μέτρων στήριξης και υψηλότερο (μέσο εισόδημα 25.282 ευρώ) μείωση 5,5%.

3. Για το 2021 υπολογίζεται ότι, μετά τα μέτρα στήριξης, το μέσο εισόδημα θα είναι υψηλότερο κατά 54 ευρώ ή κατά 0,53% σε σύγκριση με το προ κορωνοϊού εισόδημα.

4. Ο δείκτης φτώχειας ήταν στο 18,05% προ κορωνοϊού και αυξάνεται το 2020 κατά 0,42%. Το 2021, μετά τη λήψη όλων των μέτρων, η φτώχεια μειώνεται κατά 0,11%, σε σύγκριση με το προ κορωνοϊού επίπεδο του 2020. Ως όριο της φτώχειας είναι το εισόδημα 5.260,84 ευρώ.

Την περίοδο 2003-2009, δηλαδή πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, το μέσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 14%. Όμως με την εκδήλωση της κρίσης, δηλαδή την περίοδο 2009-2014, το ισοδύναμο εισόδημα μειώθηκε πολύ περισσότερο από όσο αυξήθηκε προηγουμένως, κατά 42%, σύμφωνα με στοιχεία της Διανεοσις. Την ίδια περίοδο το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 26%. Σε απόλυτα μεγέθη, η μέση μηνιαία απώλεια του φτωχότερου 10% υπήρξε διπλάσια της απώλειας του πλουσιότερου 10% (€404 έναντι €205). Η μέση απώλεια για το σύνολο του πληθυσμού ήταν €322 τον μήνα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των αποδοχών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα (ΙΝΕ – ΓΣΕΕ  2019),ανάμεσα στα έτη 2018 και 2010, γίνεται εμφανές το μέγεθος της προσαρμογής των αμοιβών. Πιο συγκεκριμένα, κατά το 2010 οι μέσες μηνιαίες τακτικές αποδοχές ανέρχονταν σε 1.247 ευρώ, υποδεικνύοντας κατ’ αυτό τον τρόπο ότι οι μειώσεις στους μισθούς ξεπερνούν το 28%.

Πέρα από τη σύγκριση των επιπέδων του μέσου μισθού σημασία έχει η εξέταση της κατανομής των μηνιαίων αποδοχών (Πίνακας 2.2). Κατά το 2018 το 50% των εργαζομένων (1.127.233 άτομα) λαμβάνει μισθό κάτω των 793 ευρώ, ενώ αντίστοιχα κατά το 2010 ο διάμεσος μισθός ανερχόταν σε 1.140,02, γεγονός που επιβεβαιώνει μια μείωση της τάξης του 30% περίπου στα εισοδήματα των εργαζομένων κατά την περίοδο 2010- 2018.

Αντίστοιχα κατά το 2015 ο διάμεσος μισθός ανερχόταν σε 838,35 ευρώ. Εξετάζοντας τις περιπτώσεις των εργαζομένων που εργάζονται με ιδιαίτερα χαμηλές αμοιβές η ΙΝΕ – ΓΣΕΕ  σημειώνει πως στον ιδιωτικό τομέα το 25,3% των εργαζομένων (571 χιλιάδες άτομα) αμείβεται με μισθό κάτω των 500 ευρώ, ενώ μισθό κάτω των 250 ευρώ λαμβάνει το 11,1% ή 251 χιλιάδες άτομα. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την τεράστια συμπίεση που έχουν υποστεί οι μισθοί των εργαζομένων κατά τα προηγούμενα έτη, αφού ενδεικτικά κατά το 2010 μισθό κάτω των 500 ευρώ λάμβαναν το 11,3% ή 205 χιλιάδες άτομα, ενώ μισθό κάτω των 250 ευρώ λάμβαναν το 3,5% ή 64 χιλιάδες άτομα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από την “Εργάνη” το 2019 ένας στους πέντε εργαζόμενους στην Ελλάδα (20,46%) αμείβεται με μισθό έως 500 ευρώ. Από τα ίδια στοιχεία αποκαλύπτεται ότι το «ταβάνι» στον μισθό για πάνω από έναν στους τρεις εργαζόμενους (35,48%) είναι τα 700 ευρώ -καθώς και ότι για το ήμισυ του εργατικού δυναμικού (47,97%) οι μισθοί δεν υπερβαίνουν τα 800 ευρώ.

Μισθοί με πανδημία και μισθοί με μνημόνια. Μείωση εισοδημάτων με “παγκόσμια πανδημία” και μείωση εισοδημάτων για τα “ελλείμματα”.  Η σύγκριση βρίσκεται στα όρια της ερμηνείας.