Ο κοροναϊός «τρώει» θέσεις εργασίας – Αύξηση 12,83% των εγγεγραμμένων ανέργων

Η αύξηση της ανεργίας είναι σύμφωνα με τους ειδικούς μία από τις μεγαλύτερες και βαθύτερες πληγές που θα αφήσει η πανδημία του κοροναϊου στον κόσμο. Ήδη καταρτίζονται προγράμματα για την επούλωση των πληγών αυτών, η αποτελεσματικότητα των οποίων θα κριθεί από το μέγεθος της ζημιάς που θα προκληθεί και κατ’ επέκταση από την ένταση και τη διάρκεια της πανδημίας.

Τα στοιχεία για την ανεργία είναι απογοητευτικά -όχι μόνο στην Ελλάδα- αφού η πανδημία έχει προκαλέσει στρατιές ανέργων ή «ημιεργαζόμενων» με κρατικά επιδόματα για όσο οι συμβάσεις τους τελούν υπό αναστολή.

Η ανασφάλεια έχει χτυπήσει κόκκινο, αφού ακόμη και η παροχή κρατικής βοήθειας που θέτει ως προϋπόθεση τη διατήρηση του ίδιου αριθμού εργαζομένων, παρέχει αυτήν την «προστασία» μόνο για μερικούς μήνες, ενώ ούτε αυτή τη φορά λείπουν οι περιπτώσεις εργοδοτών που εκμεταλλεύονται την αρνητική συγκυρία για να προχωρήσουν σε απολύσεις ή μειώσεις μισθών, ανεξαρτήτως αν έχουν πληγεί ή όχι σε σημαντικό βαθμό από την πανδημία.

Πλέον όλο και περισσότεροι μελετητές και φορείς της αγοράς συγκλίνουν στην πρόβλεψη ότι η ανεργία θα ξεπεράσει το 20% στο τέλος του έτους, μετά και το τέλος της ισχνής τουριστικής περιόδου που για τουλάχιστον ένα δίμηνο συγκράτησε προσωρινά τα ποσοστά γύρω στο 17% – 18%.

«Μέχρι το 2020 ούτε στην Ελλάδα η ανεργία θα πέσει κάτω του 20%, ούτε στην Ευρώπη» εκτιμά ο ομότιμος καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Σάββας Ρομπόλης στη σχετική μελέτη για την ανεργία, σε συνδυασμό με τη γήρανση του πληθυσμού, κατά τη δημόσια συζήτηση που διοργάνωσε την περασμένη εβδομάδα η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΟΚΕ).

Τα στοιχεία της μελέτης είναι σοκαριστικά για την ανεργία στις παραγωγικές ηλικίες. Συγκεκριμένα, οι άνεργοι στις ηλικίες 45 έως 65 ετών είναι 359.000 άτομα, αριθμός διπλάσιος, δηλαδή, σε σχέση με τους νέους χωρίς εργασία, που ανέρχονται σε 178.000 άτομα.

Ο Σ. Ρομπόλης εκτιμά πως η ύφεση για το 2020 θα κινηθεί σε διψήφιο αριθμό, αναμένεται ανάκαμψη για το 2021, ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά τόνισε, για να επανέλθει η οικονομία στα προηγούμενα επίπεδα, θα χρειαστεί να περιμένουμε έως το τέλος του 2023.

Αυξήθηκαν οι εγγεγραμμένοι άνεργοι

Σε 1.030.411 άτομα ανήλθε το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων τον Σεπτέμβριο του 2020 έναντι 1.090.133 ατόμων τον Αύγουστο του 2020 (ποσοστιαία μεταβολή -5,48%) και έναντι 913.282 ατόμων τον Σεπτέμβριο του 2019 (ποσοστιαία μεταβολή +12,83%).

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία εγγεγραμμένης ανεργίας του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων, με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας (αναζητούντων εργασία), τον Σεπτέμβριο του 2020, ανήλθε σε 978.895 άτομα.

Από αυτά, 527.156 (ποσοστό 53,85%) είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα ίσο ή και περισσότερο των 12 μηνών και 451.739 (ποσοστό 46,15%) είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα μικρότερο των 12 μηνών.

Οι άνδρες ανήλθαν σε 351.059 (ποσοστό 35,86%) και οι γυναίκες ανήλθαν σε 627.836 (ποσοστό 64,14%).

Το σύνολο των εγγεγραμμένων λοιπών (μη αναζητούντων εργασία), τον Σεπτέμβριο του 2020, ανήλθε σε 51.516 άτομα.

Οι άνδρες ανήλθαν σε 16.472 (ποσοστό 31,97%) και οι γυναίκες ανήλθαν σε 35.044 (ποσοστό 68,03%).

Το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων, τον Σεπτέμβριο του 2020, (αφορά τον αριθμό των δικαιούχων που πληρώθηκαν εντός του αντίστοιχου μήνα), ανήλθε σε 161.270 άτομα, από τα οποία οι 155.130 (ποσοστό 96,19%) είναι κοινοί και λοιπές κατηγορίες επιδοτουμένων και οι 6.140 (ποσοστό 3,81%) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων.

Οι άνδρες ανήλθαν σε 56.158 (ποσοστό 34,82%) και οι γυναίκες ανήλθαν σε 105.112 (ποσοστό 65,18%).

Από το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων, 125.611 (ποσοστό 77,89%) είναι κοινοί, 1.351 (ποσοστό 0,84%) είναι οικοδόμοι, 6.140 (ποσοστό 3,81%) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων, 1.076 (ποσοστό 0,67%) είναι εποχικοί λοιποί (αγροτικά), 26.557 (ποσοστό 16,47%) είναι εκπαιδευτικοί και 535 (ποσοστό 0,33%) είναι λοιποί.

Τα στοιχεία της Εργάνης

Τα στοιχεία της Εργάνης για τον Σεπτέμβριο δημιουργούν αν μη τι άλλο προβληματισμό. Μπορεί το ισοζύγιο προσλήψεων-απολύσεων να είναι θετικό το εννεάμηνο Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2020, ωστόσο κατέγραψε σημαντικά χαμηλότερη επίδοση σε σχέση με τα αντίστοιχα ισοζύγια α’ εννεαμήνων των τελευταίων ετών.

Όπως αναφέρεται, παρά την θετική επίδοση των ισοζυγίων, των έξι τελευταίων μηνών (Απριλίου – Σεπτεμβρίου), ο μειωμένος αριθμός εποχικών προσλήψεων, κατά το χρονικό διάστημα Μαρτίου – Μαΐου, σε κλάδους οικονομικής δραστηριότητας που σχετίζονται με τον τουρισμό, εξαιτίας της έλευσης της πανδημίας του COVID-19, επηρέασαν δυσμενώς την επίδοση του ισοζυγίου α’ εννεάμηνου 2020.

Στο διάγραμμα αποτυπώνεται το ισοζύγιο ροών μισθωτής απασχόλησης Α’ εννεάμηνου για τα έτη 2001 – 2020.

Αθροιστικά για την περίοδο Ιανουάριος – Σεπτέμβριος 2020, οι αναγγελίες προσλήψεων ανήλθαν στις 1.577.213 θέσεις εργασίας και οι αποχωρήσεις έφτασαν τις 1.423.037, εκ των οποίων οι 821.461 ήταν αποτέλεσμα καταγγελιών συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεων συμβάσεων ορισμένου χρόνου και οι 601.576 οικειοθελείς αποχωρήσεις.

Έτσι, το ισοζύγιο των ροών μισθωτής απασχόλησης του πρώτου εννεάμηνου του έτους 2020 είναι θετικό και διαμορφώνεται στις 154.176 νέες θέσεις εργασίας.

Βρούτσης: Αποδίδουν τα ληφθέντα μέτρα

Η κυβέρνηση από την πλευρά της αν και δεν αρνείται ότι λόγω πανδημίας η ανεργία θα αυξηθεί ισχυρίζεται ότι προς το παρόν η κατάσταση είναι ελεγχόμενη, καθώς τα μέτρα που έλαβε για τη στήριξη της εργασίας αποδίδουν και σώζουν θέσεις εργασίας.

Ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, σχολιάζοντας τα στοιχεία της Εργάνης επέλεξε να επικεντρώσει μόνο στα στοιχεία του Σεπτεμβρίου οπότε κατεγράφη «ένα ιδιαίτερα υψηλό θετικό ισοζύγιο ροών μισθωτής κατά +38.529 θέσεις εργασίας με ταυτόχρονη βελτίωση της πλήρους απασχόλησης».

Αναφέρθηκε επίσης στα τελευταία αποτελέσματα της ΕΛΣΤΑΤ για την ανεργία που αφορούν τον Ιούλιο 2020, βάσει των οποίων το γενικό ποσοστό ανεργίας ανήλθε στο 16,8% παρουσιάζοντας μείωση −1,2% συγκριτικά με το 18,0% τον Ιούνιο 2020 και επιπλέον μείωση −0,3% συγκριτικά με το 17,1% του Ιουλίου του 2019 «γεγονός, που αποτυπώνει ότι η σειρά πολιτικών πρωτοβουλιών που υλοποιήσαμε μέσα από δέσμες μέτρων απέδωσαν, περιορίζοντας τις αρνητικές συνέπειες στην αγορά εργασίας, συγκρατώντας την αυξητική τάση της ανεργίας μέχρι σήμερα» τόνισε ο υπουργός.

Ο κ. Βρούτσης αναφέρθηκε αναλυτικά στη δέσμη μέτρων που πήρε η κυβέρνηση τονίζοντας ότι «απέναντι σε δύσκολες υγειονομικές συνθήκες και πρωτοφανείς καταστάσεις για την χώρα κινήθηκε έγκαιρα, καίρια και αποφασιστικά, πάντα όμως με ρεαλισμό θέτοντας ως άμεση προτεραιότητα την προστασία της δημόσιας υγείας, της κοινωνικής συνοχής και τη στήριξη εργαζομένων, επιχειρήσεων και ανέργων.»

Συγκεκριμένα, σημείωσε, από την αρχή της πανδημίας λάβαμε έκτακτα, προσωρινά αλλά αναγκαία μέτρα:

1. Αναστολή των συμβάσεων εργασίας με παράλληλη αποζημίωση ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους.
2. Ειδική ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας.
3. Άδεια ειδικού σκοπού για τους εργαζόμενους γονείς.
4. Τηλεργασία όπου μπορεί να εφαρμοστεί.
5. Παράταση της τακτικής επιδότησης προς τους ανέργους.
6. Διεύρυνση της αποζημίωσης ειδικού σκοπού σε όλους τους κλάδους που επλήγησαν από την πανδημία.
7. Θέσπιση μηχανισμού υποστήριξης των επιχειρήσεων και των εισοδημάτων των εργαζομένων (συμπεριλαμβανομένης της κάλυψης των ασφαλιστικών εισφορών) «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ» και επέκτασής του μέχρι τέλους του χρόνου.
8. Νέο πρόγραμμα Κοινωφελούς Εργασίας για 36.500 ανέργους.
9. Θεσμοθέτηση της οικονομικής στήριξης των καλλιτεχνών, δημιουργών και επαγγελματιών της τέχνης και του πολιτισμού, καθώς και των ξεναγών με τη χορήγηση αποζημίωσης ειδικού σκοπού.
10. Διευκόλυνση χορήγησης των επιδομάτων ανεργίας στους εποχιακά εργαζόμενους σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα με τη μείωση του απαιτούμενου αριθμού ημερών ασφάλισης από 100 σε 50.
11. Μείωση του μη μισθολογικού κόστους για τις επιχειρήσεις κατά 0.90 ποσοστιαίες μονάδες.
12. Κάλυψη από το Κράτος του δώρου Πάσχα, του επιδόματος καλοκαιρινής άδειας και του δώρου Χριστουγέννων για τους εργαζόμενους που ανεστάλη η σύμβαση εργασίας τους.
13. Προώθηση ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης με στοχευμένα επιδοτούμενα προγράμματα χιλιάδων θέσεων του ΟΑΕΔ.
14. Έναρξη υλοποίησης του μεγάλου προγράμματος των 100.000 επιδοτούμενων θέσεων εργασίας από τον Οκτώβριο.
15. Νέα μείωση του μη μισθολογικού κόστους για τις επιχειρήσεις από το 2021 μέσω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες.

«Παρακολουθούμε συνεχώς τις εξελίξεις και παρεμβαίνουμε αποφασιστικά για να αναχαιτίσουμε τις δυσμενείς επιπτώσεις της ύφεσης και των συνεπειών της. Επιδίωξή μας παραμένει να μην αφήσουμε κανέναν απροστάτευτο στην οικονομική κρίση που επέφερε η πανδημία και, παράλληλα, να επεκτείνουμε το μεγάλο δίχτυ προστασίας για τις επιχειρήσεις, τους εργαζόμενους και τους ανέργους για όσο χρειαστεί» κατέληξε ο υπουργός.

Πάντως πολλά από αυτά τα μέτρα έχουν δεχθεί έντονη κριτική ως ανεπαρκή για την προστασία των εργαζομένων και ενίοτε επικίνδυνα για την απώλεια βασικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Άλλα πάλι, όπως το πρόγραμμα ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα.