Δήμαρχος Αργιθέας: «Είτε στήριξη είτε πλήρη ερημοποίηση των ορεινών περιοχών»

Στον δήμο Αργιθέας τα δεδομένα είναι συγκεκριμένα. Πρώτον διοικείται από τον νεότερο δήμαρχο της χώρας τον Ανδρέα Στεργίου. Δεύτερον είναι ένας δήμος που έχει μια θλιβερή πρωταγωνιστική θέση ως ένας από τους γηραιότερους της Ελλάδας. Αυτό προκαλεί σειρά γεγονότων αλλά και πιθανών ενδεχόμενων. Το γεγονός είναι πως οι υπάρχουσες δομές υγείας και με δεδομένα τόσο τις χιλιομετρικές αποστάσεις όσο και τον μέσο όρο ηλικίας πρέπει να ενισχυθούν ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσουν άμεσα εφόσον απαιτηθεί. Ένα από τα πιθανά ενδεχόμενα είναι να συνεχίσει η φυγή νέων ανθρώπων ώστε να οδηγηθεί σε ερημοποίηση η περιοχή.

Ο δήμαρχος Στεργίου στη συνέντευξη που μας παραχώρησε –ένα χρόνο και κάτι μετά την εκλογή του- αναφέρεται σε όλα όσα σχετίζονται με το δήμο και δημιουργεί μια αίσθηση πως θα εξαντλήσει κάθε διαθέσιμο πόρο προκειμένου να οδηγήσει σε ανάπτυξη την περιοχή αλλά και παράλληλα να φτιάξει τις αναγκαίες υποδομές για να καταστεί η Αργιθέα ένας ελκυστικός προορισμός.

Πρόσφατα η επέλαση του «Ιανού» ανέδειξε τις αντιπλημμυρικές αλλά και στις υποδομές ατέλειες του δήμου. Αυτά έχουν καταγραφεί και ήδη δρομολογούνται προς υλοποίηση σχέδια θωράκισης της Αργιθέας. Ο νέος δήμαρχος έδωσε το παρόν σε όλη την διάρκεια της κακοκαιρίας, σε διάφορα σημεία και αποκόμισε προσωπική άποψη. Αυτό είναι θετικό. Αυτό δημιουργεί προσδοκίες. Όμως είναι αυτό που θέλουν οι δημότες. Δηλαδή ο πρώτος πολίτης του δήμου να έχει άποψη. Έτσι προστατεύεται και ο θεσμός της αυτοδιοίκησης αφού η μεταφορά μηνυμάτων και πληροφοριών από τρίτους δεν είναι πάντα ακριβής.

Ο δήμος Αργιθέας πως θα οχυρωθεί από μελλοντικές επιπτώσεις έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων ώστε να μην ζήσουμε αντίστοιχες με τις προ ημερών καταστροφές; Επίσης, αναφέρετε μας τις βασικότερες πληγές που άφησαν τα πλημμυρικά φαινόμενα στη περιοχή σας;

Ο Δήμος Αργιθέας αποτελεί έναν αμιγώς ορεινό Δήμο, ο οποίος μαστίζεται συνεχώς από βαρείς χειμώνες και έντονα καιρικά φαινόμενα βροχοπτώσεων, καθώς και χιονοπτώσεων. Ως εκ τούτου τα προβλήματα είναι διαχρονικά και συχνά πολύ έντονα, ωστόσο η εκδήλωση ολοένα και περισσοτέρων ακραίων πλημμυρικών φαινόμενων είναι προφανές πως δυσχεραίνουν την κατάσταση αισθητά. Έτσι, ο «Ιανός» άφησε πίσω του ανυπολόγιστες καταστροφές ιδίως στις κεντρικές οδικές αρτηρίες, αλλά και σε αρκετές οικίες και κτηνοτροφικές μονάδες.

Από την πλευρά μας ως νέα δημοτική αρχή, έχουμε φροντίσει να διατηρείται συντηρημένο το δημοτικό οδικό δίκτυο, ενώ ο μηχανισμός του Δήμου τίθεται πάντοτε όταν απαιτείται σε ετοιμότητα και επιφυλακή. Ταυτόχρονα, βρισκόμαστε στο στάδιο της σύνταξης και έγκρισης του σχεδίου «Δάρδανος» για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών και άμεσης διαχείρισης των συνεπειών από την εκδήλωση τέτοιων φαινομένων, έχουμε ήδη ζητήσει χρηματοδότηση μελέτης για εγγειοβελτιωτικά έργα από το ΤΠΔ για μία από τις δημοτικές μας ενότητες, συμπεριλάβαμε στο πλαίσιο των έκτακτων επιχορηγήσεων αρκετές προβλέψεις υλοποίησης απαραίτητων προστατευτικών έργων στις τοπικές κοινότητες οι οποίες επλήγησαν και φυσικά έχουμε απευθύνει έκκληση στην πολιτεία για κατεπείγουσα αντιπλημμυρική θωράκιση στο φράγμα της «Συκιάς», καθώς τα ημιτελή και εγκαταλελειμμένα έργα μπορούν να οδηγήσουν σε χαοτικές καταστάσεις.

Ως περιφερειακός δήμος θα ήθελα να αποτυπώσετε με ακρίβεια τις ελλείψεις σε υποδομές και δυναμικό που δυσχεραίνουν το έργο σας. Πιστεύετε με τα σημερινά δεδομένα υπάρχει η προοπτική η ελληνική περιφέρεια να αποτελέσει πηγή ανάπτυξης και αν όχι τι περιμένετε από την κεντρική πολιτική εξουσία και τα αρμόδια υπουργεία;

Είναι γεγονός πως η ελληνική επικράτεια διαθέτει πρωτοβάθμιους αυτοδιοικητικούς οργανισμούς με διαφορετικά χαρακτηριστικά, όπου όμως κάθε κατηγορία Δήμων, οφείλει να λειτουργεί αποδοτικά, όχι μόνο με το να διαμορφώνει στρατηγικές ενδογενούς ανάπτυξης, αλλά και με το να συνεισφέρει μετέπειτα σε μία κατεύθυνση βιώσιμης και ισόρροπης ανάπτυξης σε εθνικό επίπεδο.

Μία εξόχως ενδιαφέρουσα, λοιπόν, κατηγορία περιφερειακών Δήμων με υπαρκτό αναπτυξιακό χαρακτήρα είναι οι ορεινοί, οι οποίοι, με μία επιδερμική κρίση, εμφανίζουν σημαντικές υστερήσεις σε σχέση με άλλους Δήμους, ωστόσο διαθέτουν τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα οποία καλούνται να ενεργοποιήσουν, να αναδείξουν και να διαχειριστούν.

Αυτό ακριβώς ισχύει κατά την άποψή μου και στην περίπτωση της Αργιθέας. Ο τόπος αυτός διαθέτει πάρα πολλές προοπτικές, ωστόσο έρχεται αντιμέτωπος με τρομερές δυσκολίες, η βασικότερη εκ των οποίων είναι το προβληματικό οδικό δίκτυο, αφού εξαιρώντας τις πρόσθετες ζημιές που προκάλεσε ο «Ιανός», ήδη ορισμένοι κεντρικοί διαπεριφερειακοί άξονες παραμένουν ακόμη και σήμερα χωμάτινοι. Αυτή είναι και η κορυφαία έλλειψη σε υποδομές.

Αναφορικά με το δυναμικό, αποτελεί κοινή παραδοχή πως η υποστελέχωση του Δήμου οδηγεί σε δραματικές καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση των υποχρεώσεων, διαχειριστική ανεπάρκεια, προβληματική εξυπηρέτηση του πολίτη και σημαντικές αγκυλώσεις στην εύρυθμη λειτουργία του Δήμου. Δίχως καμία άλλη καθυστέρηση, πρέπει να υπάρξει κατεπείγουσα πρόβλεψη ενίσχυσης του προσωπικού με νέες προσλήψεις.

Εν ολίγοις, ήρθε η ώρα να αποφασίσει η κεντρική πολιτική εξουσία σοβαρά και υπεύθυνα εάν επιθυμεί να στηρίξει τις ορεινές περιοχές σε όλα τα επίπεδα ή εάν σκοπεύει να τις οδηγήσει στην πλήρη ερημοποίησή τους. Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου πριν να είναι πολύ αργά. Ο ορεινός όγκος δεν είναι νεκρή περιοχή ούτε άγονη ζώνη. Αντιθέτως υπό προϋποθέσεις, έχει όλα εκείνα τα απαραίτητα χαρακτηριστικά τα οποία δύνανται να συμβάλλουν καθοριστικά στην αναπτυξιακή επανεκκίνηση της χώρας συνολικά.

Οι δομές υγείας κ. Στεργίου καλύπτουν τις ανάγκες υπό κανονικές συνθήκες; Επίσης, συμφωνείτε με μια ολοκληρωμένη αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας; Να δημιουργηθούν δηλαδή ολοκληρωμένες μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας των δήμων με ταυτόχρονη συμβασιοποίηση τους με το ασφαλιστικό σύστημα;

Η απάντηση είναι ξεκάθαρη, όχι, δεν καλύπτουν τις ανάγκες. Επί παραδείγματι, στο Δήμο Αργιθέας λειτουργούν 8 Περιφερειακά Ιατρεία υπό την ευθύνη του Κέντρου Υγείας Μουζακίου, όμως σπάνια είναι όλα στελεχωμένα από αγροτικούς ιατρούς. Το πρόβλημα είναι χρονίζον και πολύ σημαντικό, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς τις τεράστιες χιλιομετρικές αποστάσεις τις οποίες πρέπει να διανύσει ένας μόνιμος κάτοικος της περιοχής για να φτάσει σε νοσοκομείο στην περίπτωση κατά την οποία παραστεί ανάγκη. Επίσης, πρέπει να προσμετρηθεί και ο κρίσιμος παράγοντας πως ο μέσος όρος ηλικίας του μόνιμου πληθυσμού είναι μεγάλος, κάτι που υποδεικνύει ακόμα πιο εμφατικά την αναγκαιότητα αλλαγής του μοντέλου περίθαλψης, υιοθετώντας ενδεχομένως μία πραγματικά αποκεντρωμένη λογική, με βιώσιμο όμως πλαίσιο και ρεαλιστικό πλάνο.

Τάση της εποχής είναι η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, η ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, η μείωση των εκπομπών αερίου. Θα ενθαρρύνετε και πως την εναρμόνιση  με τις σύγχρονες αυτές παγκόσμιες απαιτήσεις;

Είναι αλήθεια πως η Αργιθέα είχε μείνει αρκετά πίσω σε αυτό το πεδίο, ωστόσο οφείλουμε να παραδεχτούμε πως η περιοχή μας, κυρίως λόγω της ιδιαίτερης ορεινής γεωφυσικής της ιδιομορφίας, αποτελεί ούτως ή άλλως μία από τις πλέον καθαρές και ανέγγιχτες περιοχές ολόκληρης της Ευρώπης.

Ωστόσο πλέον, γίνεται μία αξιοσημείωτη προσπάθεια εναρμόνισης με την κατεύθυνση της μείωσης του ενεργειακού αποτυπώματος μέσα από σημαντικές πρωτοβουλίες και κάποια πρώτα βήματα όπως είναι: η τμηματική αντικατάσταση των παλαιών φθαρμένων λαμπτήρων στο δημόσιο φωτισμό με νέους τύπου led, η εκπόνηση μίας εμπεριστατωμένης μελέτης οικιακής κομποστοποίησης με την πολύτιμη συμβολή της ΠΑΔΥΘ, η προμήθεια νέων κάδων απορριμμάτων και η ταυτόχρονη ενίσχυση της τοποθέτησης κάδων ανακύκλωσης, η υποβολή πρότασης με τίτλο «Προμήθεια – τοποθέτηση εξοπλισμού για την αναβάθμιση της πλατείας της Τ.Κ. Αργυρίου του Δήμου Αργιθέας» συνολικού ύψους 162.000,00 € στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου 2019-2020» στον άξονα προτεραιότητας «Αστική αναζωογόνηση 2019» του Πράσινου Ταμείου και φυσικά η ολοκλήρωση της δημοπράτησης του έργου «Ενεργειακή Αναβάθμιση στο δημοτικό κτίριο Ανθηρού» εκτιμώμενης αξίας 110.000,00 € με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Θεσσαλίας 2014-2020, ΕΤΠΑ.

Ποια είναι τα βασικά έργα υποδομής που σχεδιάζετε και σε ποιο στάδιο βρίσκονται επιχειρησιακά;

Τα βασικά έργα υποδομής τα οποία σχεδιάζουμε είναι η αντικατάσταση των παλαιών και φθαρμένων δικτύων ύδρευσης, η ενίσχυση των υδρομαστεύσεων σε συνδυασμό με σύγχρονα μέσα τηλεμετρίας, η ασφαλτόστρωση ή η τσιμεντόστρωση δημοτικών και αγροτικών δρόμων, ο βιολογικός καθαρισμός του δικτύου αποχέτευσης όπου αυτό υπάρχει, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή μέσα από σημαντικές πρωτοβουλίες και η εξασφάλιση της ασφαλούς προσβασιμότητας μεταξύ των δημοτικών ενοτήτων μέσα από συνεχείς παρεμβάσεις στο προβληματικό υφιστάμενο οδικό δίκτυο. Επιχειρησιακά είμαστε στο στάδιο της εκπόνησης, της προετοιμασίας και της τελικής ωρίμανσης των σχετικών μελετών, ώστε να διεκδικήσουμε την οριστική τους ένταξη στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης».

Ο εισπρακτικός μηχανισμός των δήμων είναι επαρκής ώστε να διασφαλίζονται τα προβλεπόμενα έσοδα;  Σε συνέχεια, πιστεύετε πως με φορολογική αποκέντρωση, με απόδοση του ΕΝΦΙΑ οι δήμοι θα οδηγηθούν σε οικονομική αυτοτέλεια; 

Τουλάχιστον για τους μικρούς Δήμους όπως είναι η Αργιθέα θα ήθελα να επισημάνω κατηγορηματικά πως σε καμία περίπτωση δεν είναι επαρκής ο εισπρακτικός μηχανισμός για να διασφαλιστούν τα προβλεπόμενα έσοδα. Μία πιθανή τέτοια μεταρρύθμιση, θα πρέπει απαραιτήτως να συνοδευτεί από πρόβλεψη εξειδικευμένης στελεχιακής ενδυνάμωσης και από μία σειρά ακόμα δικλείδων ασφαλείας, οι οποίες θα διασφαλίζουν όχι μόνο απλώς την εύρυθμη λειτουργία των Δήμων αλλά και την ίδια τους, εν τέλει, τη βιωσιμότητα. Με άλλα λόγια, οι ορεινοί ή επαρχιακοί Δήμοι, είναι κυριολεκτικά αδύνατο να επιβιώσουν μόνο με τον ΕΝΦΙΑ, από τη στιγμή κατά την οποία η αναλογία των υφιστάμενων κατοικιών και εμπράγματων δικαιωμάτων μεταξύ αστικών και επαρχιακών Δήμων είναι δραματικά δυσχερής για τους δεύτερους. Είναι βέβαιο πως θα ευνοηθούν αισθητά οι περιοχές όπου οι αντικειμενικές αξίες είναι υψηλές και τα τετραγωνικά μέτρα πολύ περισσότερα. Απαιτείται, συνεπώς μία επιπρόσθετη γενναία δέσμη ενισχυμένων προβλέψεων στήριξης από άλλους πυλώνες κεντρικής χρηματοδότησης, ώστε να εξαλειφθούν τυχόν ανισότητες.

Θα είναι καλό αν οι δημοτικές αρχές να αποκτήσουν απευθείας πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία, επενδυτικά σχήματα και στο ίδιο το ΕΣΠΑ;

Προσωπικά, δεν είμαι υπέρμαχος της οριζόντιας λογικής στη διαχείριση του ΕΣΠΑ και θεωρώ πως θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο οι Δήμοι να έχουν απευθείας πρόσβαση σε αυτό όπως και σε κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο. Κρίσιμος συνδυαστικός παράγοντας φυσικά για την επιτυχή έκβαση μίας τέτοιας κατεύθυνσης, θα ήταν όχι μόνο ο ταυτόχρονος εκσυγχρονισμός του θεσμικού περιβάλλοντος (στον πυρήνα του οποίου θα έπρεπε απαραιτήτως να επανατοποθετηθεί η «bottom up» προσέγγιση) αλλά και η στήριξη του εγχειρήματος από το κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό. Μόνο έτσι θα μπορούσαν να απορροφηθούν με γρήγορες ταχύτητες τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, αλλά και να αντιμετωπιστούν οι πραγματικές ανάγκες της εκάστοτε τοπικής κοινωνίας.

Το δίκτυο δήμων περιοχής Πίνδου, του οποίο και προεδρεύετε έχει καταρτήσει ένα επιχειρησιακό σχέδιο που θα σημάνει την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής; Σε ποια πεδία επικεντρώνεστε και πως θα αντλήσετε κεφάλαια;

Το «ΔΙΚΤΥΟ ΠΙΝΔΟΣ» είναι ένας δυναμικός φορέας 11 Δήμων ο οποίος στοχεύει στη διασφάλιση της κοινής αναπτυξιακής τροχιάς και στην περαιτέρω ενδυνάμωση της ορεινής περιοχής της Πίνδου. Συνδετικός κρίκος των Δήμων – μελών και βασικό συγκριτικό πλεονέκτημα ως προς τη χάραξη στρατηγικών κατευθύνσεων δεν είναι άλλο από το στοιχείο της ορεινότητας.

Ο σχεδιασμός για την ανάπτυξη του ορεινού όγκου της Πίνδου ως ενιαίο σύνολο, ο σχεδιασμός προτύπων, προδιαγραφών και μεθόδων για την αντιμετώπιση αναπτυξιακών ελλειμμάτων, η προώθηση της συμπληρωματικότητας των δράσεων και των παρεμβάσεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των τοπικών φορέων και των αναπτυξιακών εταιριών με στόχο αφενός την τήρηση και εφαρμογή των προτύπων και των προδιαγραφών και αφετέρου την ένταξη αυτών των παρεμβάσεων στη συνολική στρατηγική για την ανάπτυξη των ορεινών όγκων, έχει τεθεί ως βασικός καταστατικός πυλώνας από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του.

Η οργάνωση κοινών προγραμμάτων, η πρόσβαση στην πληροφόρηση με τη χρήση νέων τεχνολογιών, η κοινή δράση και συνεργασία με επιστημονικά εκπαιδευτικά κέντρα, ιδρύματα της Ελλάδος και άλλων χωρών καθώς και με θεσμοθετημένα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διεθνείς οργανισμούς, η από κοινού δραστηριοποίηση για την προαγωγή των πολιτιστικών, μορφωτικών, κοινωνικών και οικονομικών σχέσεων, η μεταφορά τεχνογνωσίας για τη δημιουργία και τον εκσυγχρονισμό των μικρών επιχειρήσεων, το σχεδιασμό νέων προϊόντων και υπηρεσιών με έμφαση στην αναβίωση παραδοσιακών τεχνικών αποτελούν επίσης ορισμένα από τα πεδία στα οποία επικεντρωνόμαστε.

Είναι γεγονός πως η πανδημία έχει καθυστερήσει αρκετά τον αρχικό μας σχεδιασμό ωστόσο με γοργούς ρυθμούς κερδίζουμε το χαμένο έδαφος. Αυτή την περίοδο επιδιώκουμε να συγκεκριμενοποιήσουμε και να εξειδικεύσουμε τους άξονες συνεργασίας με την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ ύστερα από το πρόσφατο πολυεπίπεδο σύμφωνο το οποίο συνυπογράψαμε με την ΚΕΔΕ, καθώς επίσης, βρισκόμαστε στη διαδικασία εξασφάλισης της διαχειριστικής επάρκειας και απόκτησης της πιστοποίησης Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (πρότυπο ISO 9001:2015), προκειμένου να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε και να αντλήσουμε πόρους από το νέο ΕΣΠΑ καθώς και από προγραμματικές συμβάσεις εκπόνησης μελετών ή δρομολόγησης έργων, στο πλαίσιο της τεχνικής υποστήριξης των μελών του δικτύου για την προετοιμασία, διεκδίκηση και υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων.