Πίσω από το προφανές

Ο πολιτικός κόσμος υποδέχθηκε με χειροκροτήματα τη νέα μονάδα ΜΕΘ, δυναμικότητος 50 κλινών, που εγκαινιάστηκε προχθές στο «Σωτηρία» και κατασκευάσθηκε με δωρεά της Βουλής. Είναι η μεγαλύτερη που διαθέτει η χώρα, έρχεται ακριβώς την κατάλληλη στιγμή και, οπωσδήποτε, είναι αξιέπαινο ότι δεν επιβαρύνθηκε ο προϋπολογισμός από την κατασκευή της, αλλά τον κάλυψε η Βουλή από τον δικό της.

Ολα αυτά είναι πολύ ωραία, αλλά προφανή και χιλιοειπωμένα, τα επαναλαμβάνω μόνο για λόγους τάξεως. Θα προτιμούσα να κοιτάξουμε πίσω από το προφανές, για να δούμε πώς συνέβη το αξιοσημείωτο και, από τη στιγμή που ξεκίνησε η κατασκευή του, το έργο ολοκληρώθηκε μέσα σε δύο μήνες, εκ των οποίων μάλιστα ο ένας ήταν ο Αύγουστος. Αυτό είναι κάτι ασυνήθιστο για την ελληνική πραγματικότητα και δεν οφείλεται στην τύχη, αλλά στην προσωπική φιλοτιμία συγκεκριμένων ανθρώπων, που δεν κρύφτηκαν από τις ευθύνες τους, διακινδυνεύοντας να βρεθούν οι ίδιοι εκτεθειμένοι.

Ας τα πάρουμε από την αρχή. Η Βουλή αποφάσισε στις αρχές Απριλίου, με ομόφωνη απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων, να χρηματοδοτήσει το έργο. Η σκυτάλη πέρασε αμέσως στην «Κτιριακές Υποδομές» ή ΚΤΥΠ, την κρατική κατασκευαστική εταιρεία, η οποία ανταποκρίθηκε με τον καλύτερο τρόπο στον επείγοντα χαρακτήρα του έργου: μέσα σε 40 ημέρες είχε εκπονηθεί η απαραίτητη μελέτη των χιλίων σελίδων.

Τα προβλήματα ξεκίνησαν μετά την πραγματοποίηση του διαγωνισμού. Διαπιστώθηκε ότι, για λόγους τυπικούς που όμως δεν ήταν δυνατόν να παρακαμφούν, έπασχε η εγκυρότητα της πρώτης στην κατάταξη των πλέον συμφερουσών προσφορών. Αμέσως ακολούθησε προσφυγή των ενδιαφερομένων στην Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφορών (και όμως υπάρχει…), δουλειά της οποίας είναι να κρίνει παρόμοια ζητήματα, προτού αυτά πάρουν τη δικαστική οδό. Με άλλα λόγια, η εφαρμοστικότητα των αποφάσεών της επαφίεται στην καλή διάθεση των αντιδίκων.

Αν αυτή δεν υπήρχε και οι εταιρείες προσέφευγαν στα διοικητικά δικαστήρια (π.χ., η πρώτη, επειδή μόνο με δικαστική απόφαση θα δεχόταν να αποσυρθεί, έπειτα η τρίτη, επειδή θα ήθελε νέο διαγωνισμό, για να μην ανατεθεί το έργο στη δεύτερη που έγινε πρώτη κ.ο.κ.), έχετε γεια βρυσούλες… Τώρα θα βρισκόμασταν ακόμη στο δικαστικό στάδιο. Την οριστική απόφαση για να προχωρήσει η κατασκευή θα την περιμέναμε με τον νέο χρόνο, να τη φέρει ίσως ο Αη Βασίλης. Στο μεταξύ, η Βουλή, δια του Προέδρου της, είχε δεσμευθεί από τον Απρίλιο ότι το έργο θα τελείωνε σε δύο μήνες από την έναρξη των εργασιών κατασκευής.

Στο σημείο αυτό παρενέβη ο Πρόεδρος της Βουλής. Απευθύνθηκε προσωπικά στους επιχειρηματίες, ζητώντας τους να δεχθούν την προδικαστική γνωμοδότηση της ανεξάρτητης αρχής και να μην προσφύγουν στα δικαστήρια. Προς τιμήν τους, εκείνοι το δέχθηκαν. Ετσι, όταν στις αρχές Ιουνίου η ανεξάρτητη αρχή γνωμοδότησε υπέρ της έκπτωσης του πρώτου μειοδότη και της ανάδειξης του δεύτερου σε πρώτο, άνοιξε ο δρόμος για τη μεγαλύτερη μονάδα ΜΕΘ της χώρας.

Χρειάστηκε, βέβαια, υπομονή μέχρι να περάσουν οι χρονικές προσθεσμίες του νόμου, έπειτα ακολούθησε το Ελεγκτικό Συνέδριο, που χρειάσθηκε κι αυτό τρεις εβδομάδες για να δώσει το «δεν κωλύεται», όπως λένε στη γραφειοκρατική γλώσσα και, επισήμως, το έργο μπήκε μπροστά στις 30 Ιουλίου.

Αν ο Κώστας Τασούλας ήταν η περίπτωση του πολιτικού που κρύβει την ευθυνοφοβία του πίσω από την επίκληση της διαφάνειας, δεν θα διακινδύνευε τη συνεννόηση με τις εταιρείες και τώρα θα αναζητούσαμε ευθύνες για τον διασυρμό. Το βαθύτερο ζήτημα, όμως, είναι ότι, εν όψει και των ευρωπαϊκών κονδυλίων που θα διοχετευθούν στην οικονομία, πρέπει να αλλάξει επί το αποτελεσματικότερο η νομοθεσία για τους δημόσιους διαγωνισμούς. Δεν αρκεί να βρούμε τους πολιτικούς που δεν θα φοβούνται τις ευθύνες τους, πρέπει να έχουν και τα μέσα που θα τους επιτρέπουν να τις φέρουν εις πέρας.