Η Νέα ΚΑΠ 2021-2027 και οι Νέες Τεχνολογίες στον Πρωτογενή Τομέα

Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, η ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, η προσέλκυση επενδύσεων, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων καθώς και οι δράσεις για το περιβάλλον και το κλίμα συνιστούν έναν οριζόντιο πολιτικό στόχο, ο οποίος επιδιώκεται να επιτευχθεί μέσα από την προώθηση της καινοτομίας και της άμεσης εφαρμογής νέων τεχνολογιών, τόσο στo νέο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2021-2027 όσο και στις λοιπές στρατηγικές του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥπΑΑΤ).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει και τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον αγροτικό τομέα, και ιδιαίτερα τη γεωργία ακριβείας, ως ένα από τα βασικότερα μέσα μείωσης του κόστους παραγωγής αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος μέσα από την ορθολογικότερη χρήση των φυσικών πόρων, των γεωργικών εισροών κλπ, αξιοποιώντας παράλληλα τη θετική σύνδεση Έρευνας-Καινοτομίας-Παροχής Συμβουλών.

Σε όρους τεχνολογικού εκσυγχρονισμού και εκμηχάνισης, η Ελληνική Γεωργία υστερεί ως απόρροια του χαμηλού ύψους των επενδύσεων. Οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στην Ελλάδα αντιστοιχούσαν το 2017, στο 22,7% της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας της Γεωργίας όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 31,4%.

Για την αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος, που επιτείνεται λόγω των αλλεπάλληλων περιόδων οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό και με την υγειονομική κρίση του COVID-19 που βιώνουμε, η Ε.Ε. σε συνεργασία και με το ΥπΑΑΤ παρείχε τη δυνατότητα ανάπτυξης χρηματοδοτικών μέσων εγγυοδοσίας και παροχής κεφαλαίου κίνησης, με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τις επιχειρήσεις του γεωργικού τομέα μέσα από το Ταμείο Εγγυήσεων Αγροτικής Ανάπτυξης που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων, αλλά και το Ταμείο Εγγυοδοσίας COVID 19 σε συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα και το ΕΣΠΑ.

Επιπρόσθετα, εκτός από τη χρηματοδότηση του εκσυγχρονισμού της Γεωργίας μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, έχει προβλεφθεί και πρόσθετη χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα των τροφίμων, της γεωργίας, της ανάπτυξης της υπαίθρου και της βιοοικονομίας, σε άμεση συνέργεια με τις παρεμβάσεις για την αγροτική ανάπτυξη που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΓΤΑΑ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης).

Ο ρόλος των νέων τεχνολογιών θα μπορούσε να θεωρηθεί διττός για τη χώρα μας, που συντίθεται από πληθώρα αγροτικών περιοχών, καθώς αφενός βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα της εργασίας στους αγροτικούς οικονομικούς κλάδους (Γεωργία, δασοκομία, μεταποίηση τροφίμων, τουρισμό, κ.λπ.) και αφετέρου αναδεικνύει το σημαντικότατο αναπτυξιακό αντίκτυπο αυτών των αγροτικών περιοχών, συμβάλλοντας στο να ξεπεραστούν εμπόδια κοινωνικού, οικονομικού και γεωγραφικού απομονωτισμού.

Η εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών και τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ενθάρρυνση της υγιούς επιχειρηματικότητας και της οικονομικής προόδου στις αγροτικές περιοχές, εξασφαλίζοντας την καταλληλότερη ανταπόκριση στις νέες προκλήσεις, όπως η αύξηση των ακραίων κλιματολογικών συνθηκών, η τροφοδότηση με τρόφιμα του αυξανόμενου πληθυσμού και η εξασφάλιση ηλικιακής ανανέωσης του γεωργικού τομέα.

Ταυτόχρονα, θα πραγματοποιούνται ασφαλέστερες, οικονομικότερες και κυρίως αειφόρες παραγωγικές διαδικασίες, συμβάλλοντας στην αύξηση του εισοδήματος των αγροτών και διευκολύνοντας τις συνεργασίες ακόμα και αυτές που λόγω αποστάσεως είναι αδύνατες. Επίσης, με τη χρήση νέων τεχνολογιών εισάγεται στη γεωργία η δυνατότητα πρόληψης που είναι σημαντική τόσο για την διασφάλιση ποιοτικής παραγωγής όσο και για τη διατήρηση του εισοδήματος των αγροτών.

Η πρόοδος στην τεχνολογία των επικοινωνιών και στη ψηφιακή παιδεία ανοίγουν νέους δρόμους πρόσβασης σε υπηρεσίες ανεξάρτητα από την απόσταση των αγροτικών περιοχών από τα αστικά κέντρα. Η ευρυζωνικότητα, για παράδειγμα, αποτελεί ένα δημόσιο αγαθό, το οποίο μπορεί να προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες στις αγροτικές περιοχές, επειδή εξισορροπεί αποτελεσματικά τον ανταγωνισμό, επιτρέποντας στις αγροτικές κοινότητες, άνευ προηγουμένου πρόσβαση στις πληροφορίες, καθώς και την ικανότητα παροχής υπηρεσιών που μέχρι τώρα ήταν σε μεγάλο βαθμό προνόμιο μόνο των αστικών περιοχών.

Οι νέες τεχνολογίες προσφέρουν την ευκαιρία να εισαχθούν νέες δραστηριότητες, νέες υπηρεσίες-εφαρμογές σε αγροτικές περιοχές ή να ενισχυθούν οι υπάρχουσες υπηρεσίες, επικεντρώνοντας την προσοχή μας στην προστιθέμενη αξία των τοπικών προϊόντων, στη βελτίωση των συστημάτων διανομής, στην προστασία της φυσικής κληρονομιάς, στην παροχή πληροφοριών, στην παροχή δεδομένων για συγκεκριμένους χρήστες για εκπαιδευτικούς σκοπούς, στην ενίσχυση των δεξιοτήτων, κ.λπ. Επιπρόσθετα, οι τεχνολογικές εξελίξεις θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας σε τομείς που μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν.

Αρωγός σε όλη αυτή τη πορεία προς μια γεωργία περισσότερο «έξυπνη», περισσότερο «πράσινη», περισσότερο «εξωστρεφή και σύγχρονη», αξιοποιώντας τη νέα ψηφιακή εποχή, θα είναι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς μέσα στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την νέα ΚΑΠ της περιόδου 2021-2027, θα περιλαμβάνονται όλες εκείνες οι αναπτυξιακές πολιτικές και παρεμβάσεις που θα ενθαρρύνουν την υιοθέτηση της ψηφιακής μεταρρύθμισης και την προώθηση της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών στον πρωτογενή μας τομέα.

• Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥπΑΑΤ