Ο τέως, ο νυν και ο τότε

Απόσπασμα της χθεσινής ομιλίας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτικής Συμμαχίας, Αλέξη Τσίπρα, στη Βουλή επί της προτάσεως δυσπιστίας κατά του υπουργού Οικονομικών.

Ο τέως πρωθυπουργός, κάνοντας λόγο για εθνικισμό και εθνική αντίσταση, λέει τα ακόλουθα:

[…] Ακούστε, κυρίες και κύριοι βουλευτές, είναι βαριά αυτή η λέξη. Και ιδίως, όταν απευθύνεται από έναν υπουργό κόμματος της Δεξιάς στην Αριστερά. Για να μην μπερδεύεστε, οι εθνικιστές και ο εθνικισμός διαχρονικά σε αυτόν εδώ τον τόπο κατοικοεδρεύει, ανθίζει και αναπτύσσεται στη δική σας παράταξη, στα δικά σας έδρανα. […] Γιατί αυτή εδώ η παράταξη που εμείς έχουμε την τιμή να εκπροσωπούμε, η παράταξη της Αριστεράς, της προόδου, της δημοκρατίας, έχει δώσει φόρο αίματος για την πατρίδα στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης, στα χρόνια του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου, όταν οι εθνικιστές και οι δήθεν εθνικόφρονες, ειδικά την περίοδο της Κατοχής, ήταν συνεργάτες των κατακτητών.

Απόσπασμα της χθεσινής ομιλίας του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στη Βουλή επί της προτάσεως δυσπιστίας κατά του υπουργού Οικονομικών.

Ο νυν πρωθυπουργός απαντά στον προκάτοχό του ως εξής:

Μου έκανε πολλή εντύπωση η αναφορά σας στον εθνικισμό. Και η κατηγορία ότι εθνικισμός υπάρχει βασικά από την πλευρά της Δεξιάς, ότι μόνο εσείς πολεμήσατε στην εθνική αντίσταση, εσείς οριζόμενοι ως αριστεροί. Όχι, στην εθνική αντίσταση πολέμησε όλος ο ελληνικός λαός, και κάποια στιγμή αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να αναγνωριστεί. Δεν αποτελεί προνόμιο η εθνική αντίσταση της Αριστεράς. Και είναι προσβολή να το λέτε αυτό, είναι προσβολή να το λέτε ακόμα και σήμερα, μετά την εθνική συμφιλίωση, να επανέρχεστε σε στιγμές διχασμού. Γιατί αυτή η παράταξη δεν είχε ανθρώπους που πολέμησαν, που θυσιάστηκαν στην εθνική αντίσταση; Τι πράγματα είναι αυτά που λέγονται σε αυτή την αίθουσα μόνο και μόνο για να χαϊδέψετε το δικό σας κομματικό ακροατήριο; Είναι ντροπή να λέγονται αυτά τα πράγματα. Δεν είχα καμία πρόθεση να κάνω τέτοιες ιστορικές αναφορές, αν δεν ξύνατε εσείς πρώτος αυτές τις πληγές.

Απόσπασμα της ομιλίας που είχε εκφωνήσει ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου στη Βουλή στις 17 Αυγούστου 1982, στο πλαίσιο της συζήτησης για την ψήφιση του νομοσχεδίου που αφορούσε την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης εναντίον των στρατευμάτων κατοχής κατά τα έτη 1941-1944.

Ο τότε πρωθυπουργός, προασπιζόμενος την εθνική μνήμη και την εθνική ενότητα, αναφέρει χαρακτηριστικά:

∆εν θα ακολουθήσουμε μια εγκληματική διασπαστική τακτική, όταν μπορούμε σήμερα, επιτέλους, να θυμόμαστε με σεβασμό, τιμή και συγκίνηση το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, το ΕΑΜ, το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού είχε ακολουθήσει, την ΕΠΟΝ, τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, τον ΕΛΑΣ. Όταν μπορούμε να θυμόμαστε αυτά, δεν σημαίνει ότι υποβαθμίζουμε τον ρόλο του Ε∆ΕΣ, της ΕΚΚΑ, του 5/42, της ΠΕΑΝ, μα και κάθε ανοργάνωτου και αυθόρμητου έλληνα πολίτη. ∆εν είναι τυχαίο ότι το Ζ’ ψήφισμα της 4ης Αναθεωρητικής Βουλής της 21ης Ιούλη 1946, με συντηρητική κυβέρνηση και νωπές τις μνήμες των ∆εκεμβριανών, δεν εξαίρεσε καμία οργάνωση, γιατί ήταν τότε νωπή η αλήθεια. Εξαιρούσε, βέβαια, τα Τάγματα Ασφαλείας και τους δωσίλογους, που η χούντα ήλθε να αναγνωρίσει αργότερα σαν αντίσταση. Είναι αληθινά λυπηρό ότι η εποποιία της Εθνικής Αντίστασης αντιμετωπίσθηκε με τα κριτήρια των μεταγενέστερων, δραματικών πραγματικά, εξελίξεων στον τόπο μας. Ο καθένας μας μπορεί να έχει τη δική του αντίληψη για τις περιόδους εκείνες. Ο εμφύλιος που ακολούθησε δημιούργησε χιλιάδες θύματα. Όπως σωστά είπε πρόσφατα ο Πρόεδρος κ. Παναγιώτης Κανελλόπουλος, καθένας μας δικαιούται να έχει την δική του άποψη, τις προσωπικές του πικρές αναμνήσεις, δίπλα στο δικό του αναμμένο καντήλι. Αλλά ο καθένας μας πρέπει να συμβάλει στην ενότητα και στην αποκατάσταση της εθνικής μνήμης. Γράφτηκαν πολλά για την ιστορία της Αντίστασης. Πολλοί θα πουν ότι η ενιαία Αντίσταση δεν υπήρξε, γιατί μεσολάβησαν συγκρούσεις ανάμεσα σε οργανώσεις και κατά την περίοδο της Αντίστασης. Πράγματι, υπήρξαν συγκρούσεις που στοίχισαν ζωές αγωνιστών πραγματικών σ’ όλες τις οργανώσεις. Ο λαός μας, όμως, στη βάση του έμεινε πάντοτε ενωμένος, ενώ οι οργανώσεις βρήκαν τον τρόπο –δύσκολα ίσως– να ξαναδούν και να αντιμετωπίσουν τον κοινό εχθρό, τον ξένο, το φασίστα κατακτητή.

Τα συμπεράσματα, δικά σας.

Από πλευράς μου, μία μόνο επισήμανση.

Ο Μητσοτάκης, αν και προέρχεται από μια οικογένεια κατεξοχήν κεντρώα, πόρρω απέχουσα από την παραδοσιακή ελληνική Δεξιά, τολμά να βάλει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων, να αποκρούσει τη συνεχιζόμενη επί ολόκληρες δεκαετίες παραχάραξη της ιστορικής πραγματικότητας.