Τάσεις και διδάγματα από τον καιρό της πανδημίας

Σε τούτο τον μακρύ καιρό της πανδημίας πολλά ανεδείχθησαν, αλλά ακόμη περισσότερα παραμένουν αφανή και αδιερεύνητα. Πέρα λοιπόν από την προφανή πια αξία του δημόσιου συστήματος υγείας και την ανάγκη ενίσχυσής του, φανερώθηκε επίσης η σημασία απρόσκοπτης λειτουργίας του δημόσιου σχολείου. Οπως και του κράτους η οργανωμένη κινητοποίηση και προσαρμογή σε έκτακτες συνθήκες. Και οι πρόνοιες επιπλέον που ανελήφθησαν για όσους ξέμειναν από δουλειά, ασφάλιση και εισόδημα. Ακόμη δεν μπορεί κανείς να αφήσει αναξιολόγητη την ετοιμότητα των δυνάμεων της ιδιωτικής οικονομίας να προσαρμοστούν ταχέως, να δράσουν με ευελιξία και να λειτουργήσουν αποτελεσματικά σε καθεστώς περιορισμών στις μετακινήσεις. Τα ψηφιακά άλματα επίσης που καταγράφηκαν τους προηγούμενους μήνες είναι δηλωτικά των δυνατοτήτων μας συνολικά.

Ωστόσο, ο οξυδερκής παρατηρητής δεν μπορεί να μη διακρίνει ότι η πανδημική κρίση, υγειονομική και οικονομική μαζί, δεν έπληξε στον αυτό βαθμό τους πάντες.

Οι διαφοροποιήσεις είναι υπαρκτές και έντονες. Κοινώς τούτη η κρίση δεν είναι σαν την προηγούμενη, έχει έντονα κλαδικά χαρακτηριστικά, δεν επέδρασε με τον ίδιο τρόπο σε όλους τους τομείς και κλάδους της οικονομίας.

Μπορεί πλέον να σημειώσει κανείς με ασφάλεια ότι κατά βάση έπληξε τον ευρύ κύκλο των υπηρεσιών που συνδέονται κυρίως με τις μετακινήσεις.

Αναμφίβολα λοιπόν, λόγω της διακοπής σχεδόν των ταξιδιών, επλήγησαν κυρίως οι μεταφορές, εναέριες, θαλάσσιες και λιγότερο οι επίγειες, ο τουρισμός, ο ξενοδοχειακός κλάδος, ιδιαιτέρως δοκιμάστηκαν και συνεχίζουν να δοκιμάζονται τα ξενοδοχεία πόλης, ένα μεγάλο κομμάτι της εστίασης που δεν άντεξε την υποχώρηση της ζήτησης, η καλλιτεχνική ζωή σχεδόν στο σύνολό της, οι συνδεόμενες με τον πολιτισμό και τα θεάματα δραστηριότητες υποχώρησαν δραματικά, όπως και το πλήθος των υποστηρικτικών προς αυτές τις επιχειρήσεις.

Αντιθέτως δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο για πλήθος άλλων κλάδων, οι οποίοι μετά το πρώτο σοκ προσαρμόστηκαν και βρήκαν ρυθμό σε τούτες τις ιδιαίτερες συνθήκες. Ο πρωτογενής τομέας και ο συνδεμένος δευτερογενής της επεξεργασίας τροφίμων, για παράδειγμα, δεν υπέστησαν το παραμικρό. Ορισμένοι ξεχωριστοί παραγωγοί μάλιστα είδαν τις πωλήσεις τους να αυξάνονται στον καιρό της πανδημίας, ακόμη και τις εξαγωγές τους παραδόξως να θριαμβεύουν.

Επίσης δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη η άνθηση των μεγάλων εμπορικών αλυσίδων, ιδιαιτέρως των σουπερμάρκετ, σε αντίθεση με τα πολυκαταστήματα που επλήγησαν.

Ακόμη οι εμπορικές αλυσίδες ηλεκτρονικών αγαθών άνθησαν στην κυριολεξία, όπως και οι ισχυρές εταιρείες κινητής τηλεφωνίας είδαν τα έσοδά τους να αυξάνονται τους προηγούμενους μήνες. Γενικώς οι τεχνολογικές εταιρείες είδαν τις προοπτικές τους να βελτιώνονται. Αλλά και οι υπηρεσίες υγείας, όπως και οι φαρμακοβιομηχανίες και εκείνες που παράγουν υγειονομικό υλικό, είδη καθαρισμού και προϊόντα αντισηψίας φαίνεται να ευημερούν. Η βιομηχανική παραγωγή συνολικά επίσης δεν κλονίστηκε, δεν βιώνει συνθήκες μεγάλης κρίσης. Επίσης είναι κρίσιμο να αναφερθεί ότι στις ιδιαίτερες συνθήκες της πανδημίας πολλές επιχειρήσεις ανέλαβαν πρωτοβουλίες εξορθολογισμού και αναδιάρθρωσης ώστε να είναι πανέτοιμες για την επόμενη μέρα.

Κοινώς δεν μπορούν να ισχύουν τα ίδια μέτρα και σταθμά για όλους. Η πολιτική οφείλει διαφοροποιήσεις και μαζί να αντλήσει διδάγματα και να επιχειρήσει παραγωγική στροφή, να ενισχύσει τους κλάδους που έδειξαν αντοχή σε τούτη την ιδιόμορφη κρίση και φανέρωσαν δυνατότητες διατήρησης και επαύξησης των θέσεων εργασίας. Η παραγωγή τροφίμων, φαρμάκων, υγειονομικού υλικού, όπως και η ανάπτυξη τεχνολογικών αγαθών και υπηρεσιών, είναι απαραίτητο να βρεθούν στο κέντρο της οικονομικής πολιτικής. Γιατί απλούστατα έχουν εγγυημένο μέλλον.