Τα άλμπουμ της αυτοκράτειρας Σίσσυς

Η αυτοκράτειρα της Αυστρίας Σίσσυ ήταν η απόλυτη «σελέμπριτι» του 19ου αιώνα. Το μουσείο της Μαντάμ Τισό της έχει αφιερώσει ένα κέρινο ομοίωμα. Η Σίσσυ ήταν η αγαπημένη των παπαράτσι στην εποχή της. Η ίδια όμως δεν αγαπούσε και δεν επιδίωκε τη δημοσιότητα. «Δεν μου αρέσει να με φωτογραφίζετε», έλεγε. Αντιθέτως η ίδια ήταν παθιασμένη συλλέκτρια φωτογραφικών ποτραίτων, όπως φαίνεται από τη νέα έκθεση του Μουσείου Λούντβιχ της Κολωνίας. Διέθετε στη συλλογή της περίπου 2500 φωτογραφίες.

Περίπου 2000 εξ αυτών, κολλημένες σε 18 άλπουμ, έχει στη διάθεσή του το Μουσείο Λούντβιχ. Τα ιδιωτικά άλμπουμ της Σίσσυς δημοπρατήθηκαν το 1978 και παρουσιάζονται στη νέα έκθεση που εγκαινιάζεται σήμερα και αναμένεται να είναι ανοιχτή για το κοινό μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου. Η έκθεση έχει τον τίτλο «H ιδιωτική Σίσσυ. Τα φωτογραφικά άλμπουμ της αυτοκράτειρας».

«Οπτικοποιημένα ημερολόγια»

Σύμφωνα με την επιμελήτρια της έκθεσης Μίριαμ Σβαστ, τα άλμπουμ της Σίσσυς μοιάζουν με «οπτικοποιημένα ημερολόγια» και μπορεί κανείς να πει ότι έχουν ομοιότητες με τα ποιήματα που είχε γράψει η αυτοκράτειρα. Με τη γλυκιά και ανάλαφρη φιγούρα της Ρόμι Σνάιντερ, που ενσάρκωσε κινηματογραφικά την αυτοκράτειρα της Αυστρίας, η Σίσσυ είχε στην πραγματικότητα ελάχιστα κοινά. Ήταν μια πολύ μορφωμένη γυναίκα που μιλούσε αρχαία και νέα ελληνικά αλλά και ουγγρικά. Αγαπούσε τα σαιξπηρικά έργα και ιδιαίτερα το «Όνειρο θερινής νυκτός».

Τα φωτογραφικά άλμπουμ της ξεχωρίζουν για την επιμέλεια με την οποία ήταν φτιαγμένα. Οι φωτογραφίες ήταν προσεκτικά επιλεγμένες και τοποθετημένες με θεματική αλληλουχία. Εκεί μπορεί να βρει κανείς μια απίστευτη ποικιλία εικόνων και θεμάτων. Η αυτοκράτειρα Σίσσυ φωτογραφίζει χορευτές τσίρκου, κάθεται δίπλα στα αγαπημένα της σκυλιά, φωτογραφίζει την αδερφή της αλλά και γυναίκες ηθοποιούς ντυμένες με ανδρικά κοστούμια. Υπάρχουν ελάχιστες φωτογραφίες με την ίδια.

«Δημιουργικά κολάζ» που αποτυπώνουν μια εποχή

Τα φωτογραφικά άλμπουμ της Σίσσυς είναι περισσότερο αποτύπωση των ενδιαφερόντων που είχε ως νεαρή κοπέλα, όταν ανακάλυπτε τον κόσμο. Μετά τον γάμο της με τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ της Αυστρίας το 1854 το ενδιαφέρον της για τη φωτογραφία άρχισε να φθίνει. Όπως σημειώνει η Μίριαμ Σβαστ, οι φωτογραφίες της Σίσσυς αποτυπώνουν τις σκέψεις μιας γυναίκας της εποχής της και αντανακλούν τον ρόλο της στην τότε κοινωνία. Μοιάζουν με «δημιουργικά κολάζ» που εκφράζουν τις σκέψεις της Σίσσυς. Ωστόσο μετά τα 30 της, μαζί με την προσωπική κρίση που πέρασε, το ενδιαφέρον της για τη φωτογραφία άρχισε να ατονεί. Πλέον δεν ήθελε με τίποτα να την τραβούν φωτογραφίες, αρνούνταν να κάνει ακόμη και ακτινογραφίες για ιατρικούς σκοπούς.

Η Σίσσυ πέρασε σε μια φάση αυτοκριτικής και δεν δίσταζε να κοροϊδεύει ακόμη και τις αυτοκρατορικές ενδυμασίες που έπρεπε να φορά. Τις χαρακτήριζε «ρούχα για καρναβάλια». Η Σίσσυ, όπως λέει Μίριαμ Σβαστ, στην πραγματική της ζωή απείχε από την εικόνα εκείνης της πανέμορφης γυναίκας που ζούσε μέσα στη ματαιότητα. Οι εξαντλητικές δίαιτες που έκανε δεν είχαν να κάνουν τόσο με την διατήρηση ενός προτύπου ομορφιάς όσο με την προσπάθεια να ανακτήσει η ίδια την τον έλεγχό του σώματός της. «Η αποστολή της ήταν απλώς να γεννήσει τον κληρονόμο του θρόνου» αναφέρει η Σβαστ. Η Σίσσυ δολοφονήθηκε στη Γενεύη το 1898. Στην ιατροδικαστική εξέταση οι γιατροί βρήκαν στον ώμο της ένα άγνωστο τατουάζ σε σχήμα άγκυρας: ένα σύμβολο ελευθερίας.

Dpa/Δήμητρα Κυρανούδη