Όταν προκύπτει ζήτημα οριοθέτησης της αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ όμορων χωρών, αυτό πρέπει να επιλύεται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, τονίζει με σαφήνεια, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ με αφορμή τη σημερινή επίσκεψή του στην Αθήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ, κάνοντας ρητή αναφορά στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, ο Σεργκέι Λαβρόφ διαμηνύει ότι η θέση της Ρωσίας, η οποία υπέγραψε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, βασίζεται στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνθήκη και σημειώνει πως το άρθρο 3 της Σύμβασης προβλέπει ότι κάθε κράτος έχει το κυρίαρχο δικαίωμα να καθορίσει το εύρος των χωρικών υδάτων του έως τα 12 ναυτικά μίλια.

Αναφερόμενος στην Αγία Σοφία, επισημαίνει πως  αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, το οποίο ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, έχει εξαιρετική πολιτιστική και ιστορική αξία, είναι ιερός τόπος για τους Ορθοδόξους πιστούς της χώρας του και όλου του κόσμου και προσθέτει ότι για τους Ρώσους έχει ιδιαίτερη πνευματική σημασία.

Παράλληλα, παραπέμπει στις δηλώσεις που έχουν κάνει οι εκπρόσωποι της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για το καθεστώς του ναού και εκτιμά ότι είναι σημαντική για την αξιολόγηση της κατάστασης του Ναού, η δραστηριότητα της ομάδας παρατηρητών-εμπειρογνωμόνων του Κέντρου της Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO και του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS).

Ανησυχία Λαβρόφ για το άνοιγμα των Βαρωσίων

Επίσης, εκφράζει «σοβαρή ανησυχία» σχετικά με την απόφαση της Τουρκίας για τα Βαρώσια και καθιστά σαφές πως έρχεται σε αντίθεση με μια σειρά ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στηλιτεύοντας την απόφαση αυτή, στέλνει το μήνυμα ότι οιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες εμποδίζουν τη διαμόρφωση της εποικοδομητικής ατμόσφαιρας και δημιουργούν πρόσθετες επιπλοκές στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την οριστική διευθέτηση αυτού του παλιού προβλήματος.

Περαιτέρω, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας εκφράζει την ευγνωμοσύνη του στην Ελλάδα για την αρωγή στον επαναπατρισμό των Ρώσων πολιτών κατά το πρώτο κύμα του κοροναϊού. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει ο κ. Λαβρόφ στο Έτος Ιστορίας μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας το οποίο σχεδιάζεται να διεξαχθεί το 2021, που συμπίπτει με τους εορτασμούς της επετείου των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και υπογραμμίζει ότι θα αποτελέσει άλλη μια απόδειξη της στενής σύνδεσης των ιστορικών διαδρομών του ρωσικού και του ελληνικού λαού.

Εμβάθυνση των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων

Εμβαθύνοντας στις διμερείς εμπορικές και οικονομικές σχέσεις, ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας προτάσσει πως οι δύο χώρες έχουν μπροστά στενή από κοινού δουλειά για την αποκατάσταση, τουλάχιστον, του προ κρίσης κορονοϊού όγκου εμπορίου και γνωστοποιεί πως κατά τις επαφές του στην Ελλάδα προσβλέπει στην εις βάθος συζήτηση αυτού του θέματος.

Ερωτηθείς σχετικά με την εμπλοκή της Τουρκίας στις διενέξεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τη Συρία και τη Λιβύη, αναφέρει ότι Ρωσία και Τουρκία εργάζονται για τη διευθέτηση των συγκρούσεων σε όλες αυτές τις εστίες έντασης, επισημαίνοντας την ίδια στιγμή ότι οι θέσεις των δύο χωρών για την επίλυση ορισμένων περιφερειακών αντιπαραθέσεων μπορεί, για αντικειμενικούς λόγους, να διαφέρουν σημαντικά. Πιο συγκεκριμένα, επισημαίνει ότι στο θέμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ η προσέγγιση της Ρωσίας και της Τουρκίας έχει η καθεμία δικές της αποχρώσεις.

Ακολουθεί η συνέντευξη του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ 

Τι σηματοδοτεί η επίσκεψή σας στην Αθήνα, 4 χρόνια μετά την τελευταία; Εκτιμάτε ότι ο εορτασμός των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση αποτελεί ευκαιρία για την περαιτέρω εμβάθυνση των ελληνορωσικών σχέσεων και σε ποιους τομείς;

Χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να επισκεφθώ ξανά την Ελλάδα. Η προηγούμενη επίσκεψη εργασίας στην Αθήνα το 2016 συνέπεσε με την υλοποίηση του άνευ προηγουμένου κλίμακας κοινού σχεδίου – του αφιερωματικού Έτους Ρωσίας – Ελλάδας, κεντρικό γεγονός του οποίου αποτέλεσε η επίσκεψη στη χώρα σας του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν.

Έκτοτε η διοργάνωση των κοινών θεματικών Ετών έχει γίνει μια καλή παράδοση. Το 2017-2018 διοργανώθηκε με επιτυχία το Έτος Τουρισμού, το 2019-2020 – το κοινό Έτος Γλώσσας και Λογοτεχνίας. Το 2021 σχεδιάζεται να διεξαχθεί το Έτος Ιστορίας, που συμπίπτει, και είναι συμβολικό αυτό, με τους εορτασμούς της επετείου των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης.

Οι επικείμενες εκδηλώσεις θα αποτελέσουν άλλη μια απόδειξη της στενής σύνδεσης των ιστορικών διαδρομών του ρωσικού και του ελληνικού λαού. Είναι ευχάριστο ότι στη χώρα σας θυμούνται το ρόλο που έπαιξε η Ρωσία στην ανάκτηση από την Ελλάδα της ανεξαρτησίας της και στη θεμελίωση της κρατικής υπόστασής της, τιμούν τη μνήμη του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος, του Υπουργού Εξωτερικών της Ρωσικής Αυτοκρατορίας Ιωάννη Καποδίστρια. Με τη σειρά τους, οι εξέχοντες Ρώσοι ποιητές, όπως ο Αλεξάντρ Πούσκιν, ο Βίλχελμ Κιουχελμπέχερ, ο Κοντράτι Ριλέιεβ, ο Βασίλι Καπνίστ, ο Φιόντορ Γκλίνκα και άλλοι είχαν εξυμνήσει πολλές φορές τον γεμάτο αυταπάρνησης αγώνα του φιλελεύθερου ελληνικού λαού.

Μια νέα πρόκληση, τόσο για τις οικονομίες των χωρών μας όσο και για τη διμερή εμπορική και επενδυτική συνεργασία μας, αποτέλεσε η πανδημία του κορονοϊού. Τον Ιανουάριο-Ιούλιο του 2020 ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών μειώθηκε κατά 16,1% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Έχουμε μπροστά μας στενή από κοινού δουλειά για την αποκατάσταση, τουλάχιστον, του προ κρίσης όγκου εμπορίου. Προσβλέπω στην εις βάθος συζήτηση αυτού του θέματος κατά τις επαφές με τους Έλληνες συναδέλφους.

Οι λαοί των χωρών μας έχουν επανειλημμένως σπεύσει να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον. Αυτό συνέβη και φέτος τις μέρες του COVID. Είμαστε ευγνώμονες στους Έλληνες φίλους για την αρωγή στον επαναπατρισμό των Ρώσων πολιτών. Η συνεργασία μας ήταν υποδειγματική, και, επιπλέον, η πρώτη ελληνική πτήση επαναπατρισμού ήταν άνευ πληρωμής για τους Ρώσους – ένα ξεχωριστό ευχαριστώ για αυτό. Από τον Μάρτιο με 7 πτήσεις επαναπατρίστηκαν συνολικά πάνω από 700 συμπολίτες μας.

Στο πλευρό της Ελλάδας για τα 12 ναυτικά μίλια

Ποια είναι η θέση της Ρωσίας, με εκπεφρασμένη την άποψή  της ότι τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, σχετικά με την τουρκική προκλητικότητα και παραβατικότητα, όπως έχει καταγγελθεί από την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα, στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο τον τελευταίο χρόνο, από την υπογραφή του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης και την αποστολή τουρκικών ερευνητικών και πολεμικών σκαφών εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας;

Η θέση της Ρωσίας, η οποία υπέγραψε τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, βασίζεται στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνθήκη. Συγκεκριμένα, το άρθρο 3 της Σύμβασης προβλέπει ότι κάθε κράτος έχει το κυρίαρχο δικαίωμα να καθορίσει το εύρος των χωρικών υδάτων του έως τα 12 ναυτικά μίλια. Την ίδια στιγμή, σε ορισμένες περιπτώσεις οι χώρες για κάποιους λόγους καθορίζουν τα χωρικά ύδατα μικρότερου εύρους. Και όταν προκύπτει το ζήτημα της οριοθέτησης της αιγιαλίτιδας ζώνης μεταξύ των όμορων χωρών, αυτό πρέπει να επιλύεται σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.

Η Ρωσία τάσσεται υπέρ της διευθέτησης οιονδήποτε διαφορών αποκλειστικά μέσω του πολιτικού διαλόγου, της εκπόνησης των μέτρων εμπιστοσύνης, της αναζήτησης αμοιβαία αποδεκτών λύσεων με βάση τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου.

Ποιος είναι ο αντίκτυπος στη ρωσική κοινωνία από τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη σε τζαμί; Αποτελεί προσβολή για τον Χριστιανικό  κόσμο, και δη για τον Ορθόδοξο;

Ο Ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, το οποίο ανήκει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα, έχει εξαιρετική πολιτιστική και ιστορική αξία, είναι ιερός τόπος για τους Ορθόδοξους πιστούς της χώρας μας και όλου του κόσμου. Είναι γνωστό ότι για τους Ρώσους, οι οποίοι κάθε χρόνο επισκέπτονται την Τουρκία, η Αγία Σοφία έχει ιδιαίτερη πνευματική σημασία. Πολλοί από αυτούς έρχονται στην Κωνσταντινούπολη ακριβώς για να απολαύσουν την τέχνη των καλλιτεχνών και των αρχιτεκτόνων, την ομορφιά της εσωτερικής διακόσμησης που διατηρήθηκε, των μωσαϊκών και των τοιχογραφιών.

Τακτικά εκφράζουμε τη θέση μας για αυτό το ζήτημα στους Τούρκους εταίρους, ακόμα και στο ανώτατο και υψηλό επίπεδο. Οι εκπρόσωποι της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έχουν κάνει μια σειρά από δηλώσεις για το καθεστώς του Ναού.

Αναμένουμε ότι η τουρκική πλευρά, όπως μας διαβεβαίωνε επανειλημμένως, θα καθοδηγείται από τις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού, θα δώσει την πρέπουσα προσοχή στα αισθήματα των Ορθόδοξων πιστών και θα τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε για την εφαρμογή όλων των κανόνων και των όρων σε σχέση με το καθεστώς του μνημείου, θα εξασφαλίσει την πλήρη διατήρησή του και την προσβασιμότητα για τους τουρίστες και τους προσκυνητές.

Θεωρούμε σημαντική για την αξιολόγηση της κατάστασης του Ναού την δραστηριότητα της ομάδας παρατηρητών-εμπειρογνωμόνων του Κέντρου της Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO και του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS). Ευελπιστούμε ότι σε συνέχεια της επιθεώρησης που πραγματοποιήθηκε στις 5-9 Οκτωβρίου θα παρουσιαστούν τάχιστα τα συμπεράσματα της επιτροπής, μεταξύ άλλων και η έκθεση εμπειρογνωμόνων για την ποιότητα των εργασιών αναστήλωσης, που πραγματοποιούνται από την τουρκική πλευρά, καθώς και οι προτάσεις για την εξασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης των εκπροσώπων όλων τον θρησκευμάτων στην Αγία Σοφία.

Η διένεξη στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και ο ρόλος της Τουρκίας

Πώς βλέπετε την εμπλοκή της Τουρκίας στις διενέξεις στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, τη Συρία και τη Λιβύη;

Η Ρωσία και η Τουρκία εργάζονται για την διευθέτηση των συγκρούσεων σε όλες τις εστίες έντασης που αναφέρατε. Την ίδια στιγμή, δεν κρύβουμε, ότι οι θέσεις μας για την επίλυση ορισμένων περιφερειακών αντιπαραθέσεων μπορεί, για αντικειμενικούς λόγους, να διαφέρουν σημαντικά.

Η ομαλοποίηση της κατάστασης στη Συρία αποτελεί ένα έμπρακτο παράδειγμα μιας καθαρά πραγματιστικής και ουσιώδους συνεργασίας Ρώσων και Τούρκων διπλωματών, στρατιωτικών και ειδικών υπηρεσιών, που βασίζεται στον αμοιβαίο υπολογισμό των συμφερόντων. Χάρη στις συνεννοήσεις μας, που επιτεύχθηκαν τόσο στο διμερές, όσο και στο τριμερές (με τη συμμετοχή του Ιράν) πλαίσιο, καταφέραμε να δημιουργήσουμε τον πλέον βιώσιμο σήμερα μηχανισμό διαλόγου – αυτόν της Αστάνα. Η ενεργός συνεργασία των δυο χωρών μας ήταν αυτή που επέτρεψε να αποφασιστεί η παύση εχθροπραξιών στη Συρία, να καθοριστούν οι ζώνες αποκλιμάκωσης, καθώς και να συσταθεί η Συνταγματική Επιτροπή. Στις προβληματικές περιοχές της Συρίας, όπως το Ιντλίμπ και η περιοχή ανατολικά του Ευφράτη, πραγματοποιούνται κοινές ρώσο-τουρκικές περιπολίες, που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση εκεί της τάξης και της ασφάλειας. Η κοινή δουλειά για την εξουδετέρωση των τρομοκρατικών ομάδων δημιουργεί προϋποθέσεις για τη συνέχιση της πολιτικής διαδικασίας και της επιστροφής των Σύρων προσφύγων στην πατρίδα τους.

Τώρα οι Ρώσοι και οι Τούρκοι εμπειρογνώμονες συμβάλλουν στην ειρήνευση των αντιμαχόμενων πλευρών και στη Λιβύη. Με από κοινού προσπάθειες καταφέραμε την κατάπαυση του πυρός και την επαναλειτουργία του βασικού κλάδου της οικονομίας της χώρας – της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την προσέγγιση των διαπραγματευτικών θέσεων των αντιμαχόμενων μερών με στόχο την έναρξη των πολιτικών μεταρρυθμίσεων με βάση τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αποφάσεις της Διάσκεψης του Βερολίνου.

Στο θέμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ η προσέγγιση της Ρωσίας και της Τουρκίας έχει η καθεμία δικές της αποχρώσεις. Δεν κρύβουμε ότι δεν υποστηρίζουμε τη θέση ότι δήθεν είναι δυνατή και επιτρεπτή η στρατιωτική λύση αυτού του προβλήματος. Θεωρώντας και τους δυο λαούς, όσο τον αρμενικό, τόσο και τον αζέρικο, ως φίλους και αδελφικούς λαούς, δεν μπορούμε να συμμεριζόμαστε τέτοιες επιδιώξεις. Οι Πρόεδροι της Ρωσίας, των ΗΠΑ και της Γαλλίας ως επικεφαλής-συμπρόεδροι της Ομάδας του Μινσκ του ΟΑΣΕ τάχθηκαν ξεκάθαρα υπέρ της αποκλειστικά πολιτικής διευθέτησης. Η «τρόικα» των συμπροέδρων είναι αυτή που αποτελεί το κοινώς αναγνωρισμένο πλαίσιο διαμεσολάβησης με στόχο την εξεύρεση διεξόδου από αυτήν την παλιά σύγκρουση.

Στις 10 Οκτωβρίου μετά από τις 11 ώρες συνομιλιών οι Υπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίας, του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας με συμμετοχή των εκπροσώπων των ΗΠΑ και της Γαλλίας πέτυχαν τη συμφωνία επί της Κοινής Δήλωσης, που προβλέπει την κατάπαυση του πυρός,  καθώς και την επανέναρξη της πλέον ουσιώδους διαπραγματευτικής διαδικασίας. Προσπαθούμε να πείσουμε τους Τούρκους εταίρους να ασκήσουν την επιρροή τους προς την υποστήριξη αυτής της γραμμής. Είχα σειρά τηλεφωνικών επικοινωνιών για το Ναγκόρνο Καραμπάχ με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μ.Τσαβούσογλου.

Καλούμε όλους τους εξωτερικούς «παίκτες» να κάνουν το παν, ώστε να αποτραπεί η περαιτέρω κλιμάκωση του στρατιωτικού σεναρίου, να κατευναστούν τα συναισθήματα των πλευρών, να εντατικοποιηθεί η συνεργασία με στόχο να δημιουργηθούν οι συνθήκες για την επανέναρξη της ειρηνευτικής διαδικασίας.

Η θέση της Ρωσίας για τα Βαρώσια

Τι σημαίνει η κίνηση της Τουρκίας να επεκτείνει το παραλιακό μέτωπο της περιοχής των Βαρωσίων; Δυσκολεύει την επίλυση του Κυπριακού;

Για σχόλια σχετικά με το στόχο και τη σημασία της απόφασης για το άνοιγμα της παραλίας στην περιοχή των Βαρωσίων, πρέπει να απευθυνθεί κανείς σ’ εκείνους που έλαβαν αυτήν την απόφαση.

Αναμφίβολα, αυτό το βήμα προκάλεσε τη σοβαρή ανησυχία μας, επειδή, πρώτον, είναι σε αντίθεση με μια σειρά Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ: 414 (1977), 482 (1980), 550 (1984), 789 (1992) και 2483 (2019), και δεύτερον, οιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες εμποδίζουν τη διαμόρφωση της εποικοδομητικής ατμόσφαιρας και δημιουργούν πρόσθετες επιπλοκές στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την οριστική διευθέτηση αυτού του παλιού προβλήματος.

Όπως είναι γνωστό, στις 9 Οκτωβρίου υπό την προεδρία μας πραγματοποιήθηκε η ειδική συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, όπου ανακοινώθηκε η Δήλωση του Προέδρου του ΣΑ του ΟΗΕ. Η Ρωσική Ομοσπονδία ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου παραμένει προσηλωμένη στις παραμέτρους επίλυσης, όπως αυτές είναι εγκεκριμένες από τα Ηνωμένα Έθνη, και είναι έτοιμη να συμβάλει στην εφαρμογή τους. Προσβλέπουμε στο ότι μετά την ολοκλήρωση των εκλογικών διαδικασιών στο βορρά της Κύπρου και την ομαλοποίηση της επιδημιολογικής κατάστασης στο νησί τα μέρη θα επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και θα ασχοληθούν με την αναζήτηση των αμοιβαία αποδεκτών λύσεων. Κατά την άποψή μας, αυτό θα βοηθήσει τη σταθεροποίηση της κατάστασης, την εδραίωση της ειρήνης και της ασφάλειας στην περιοχή.

Headlines