Οι «Τέσσερις εποχές» του Βιβάλντι επιστρέφουν στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ

Ένα διαχρονικό αριστούργημα που υμνεί τις εναλλαγές της φύσης και την κυκλικότητα του χρόνου, οι «Τέσσερις εποχές» του Αντόνιο Βιβάλντι επιστρέφουν για δεύτερη χρονιά μέσα από μια πρωτότυπη παράσταση με «πράσινο» χαρακτήρα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Από την 1η Νοεμβρίου και για 20 πρωινές παραστάσεις.

Μετά τη μεγάλη περσινή επιτυχία, οι «Τέσσερις εποχές», ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της μπαρόκ μουσικής, ξαναζωντανεύουν επί σκηνής με τρόπο μοναδικό σε μια παράσταση μουσικού θεάτρου για παιδιά και νέους, η οποία θίγει σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται με τη στάση μας απέναντι στο περιβάλλον και τους κινδύνους που διατρέχει.

Θέματα όπως η μείωση της χρήσης πλαστικών, η σπατάλη τροφίμων και η κυκλική οικονομία παρουσιάζονται στα παιδιά με τρόπο παιγνιώδη και ψυχαγωγικό, αναπτύσσοντας παράλληλα την οικολογική τους συνείδηση, αλλά και την καλλιτεχνική τους παιδεία. Η ιδέα της ανακύκλωσης βρίσκεται στον πυρήνα της δραματουργίας της παράστασης, η οποία απευθύνεται σε παιδιά από 6 έως 96 ετών, ενώ είδη μιας χρήσης, από πλαστικές σακούλες και μπουκάλια μέχρι πλαστικά καλαμάκια και γάντια, μεταμορφώνονται σε εντυπωσιακά κοστούμια.

Τη σκηνική δημιουργία της παράστασης έχει αναλάβει η ανατρεπτική θεατρική ομάδα Patari Project, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της ταλαντούχας Σοφίας Πάσχου, μια ομάδα που τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει μια σειρά παραστάσεων που έγιναν σημεία αναφοράς για το κοινό του θεάτρου για παιδιά και νέους.

Το πρωτότυπο υλικό του Βιβάλντι αποτέλεσε για τον συνθέτη της παράστασης Νίκο Γαλενιανό, με σημαντική παρουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αντικείμενο επεξεργασίας, σε νέα ενορχήστρωση, η οποία θα συνυπάρξει με πρωτότυπες οργανικές και φωνητικές παρεμβάσεις.

Οι «Τέσσερις εποχές» του Βιβάλντι στον καιρό της ανακύκλωσης

Αντλώντας την έμπνευσή του από την ομορφιά της φύσης της Μάντοβας στη βόρεια Ιταλία, ο Αντόνιο Βιβάλντι συνέθεσε πριν από περίπου τριακόσια χρόνια τις «Τέσσερις εποχές», ίσως το πιο περίφημο έργο του ρεπερτορίου της κλασικής μουσικής. Τέσσερα κοντσέρτα για βιολί, στα οποία ο συνθέτης αποδίδει με νότες τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Έργο εξαιρετικά δημοφιλές, οι Τέσσερις εποχές είναι ένας ύμνος στην εναλλαγή των εποχών και του πώς αυτές επηρεάζουν τη φύση και τον άνθρωπο.

Με τον ίδιο τρόπο και στην παράσταση της ομάδας Patari Project, το πέρασμα κάθε εποχής πλάθει την ιστορία διαφορετικά αφήνοντας το δικό της αποτύπωμα στο πέρασμα του χρόνου. ‘Ανοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας… οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη ανακυκλώνοντας ό,τι τις χαρακτηρίζει, οι άνθρωποι τις υποδέχονται αλλά δεν είναι ποτέ οι ίδιοι.

H Σοφία Πάσχου σκηνοθετεί τις «Τέσσερις εποχές» με έμπνευση και ευρηματικότητα, υπογράφοντας μια συναρπαστική παράσταση μουσικού θεάτρου που δεν έχει μόνο ψυχαγωγικό χαρακτήρα, αλλά προβληματίζει και ευαισθητοποιεί για περιβαλλοντολογικά θέματα.

«Με αφορμή τον αδιάκοπο κύκλο της ζωής και την καταστροφή του περιβάλλοντος, δημιουργήσαμε μια παράσταση σε σχέση με την ασταμάτητη ανάγκη των ανθρώπων να προσπαθούν να επιβληθούν στη φύση, να αλλάξουν τη σειρά των πραγμάτων, να ορίσουν εκείνοι τους κανόνες. Η μουσική, τοποθετημένη στην αφετηρία όλων, γεννά τον χτύπο της καρδιάς. Όλα άλλωστε είναι ρυθμός και κίνηση. Η κάθε νότα δίνει πνοή. Τοποθετήσαμε τη μουσική στο κέντρο του κύκλου και γύρω της τις εποχές στη φυσική τους ροή. Δοκιμάζοντας, όλα κατέληγαν σε ένα παιχνίδι. Το παιχνίδι έφερνε τη νίκη και η νίκη την ανάγκη να φανεί κάποιος καλύτερος ή ισχυρότερος. Χτίζοντας το παιχνίδι αυτό, αγγίξαμε το σημείο όπου ο άνθρωπος βρίσκεται αδύναμος μπροστά στον εαυτό του και τον εγωισμό του. Είδαμε πόσο εύκολο είναι να δίνουμε εντολές, να προσβάλλουμε, να αλλάζουμε τους κανόνες αυθαίρετα, να επιβάλλουμε τα «θέλω» μας. Είναι δύσκολο να μιλήσεις για έννοιες όπως ο πλανήτης και η καταστροφή του, θα ήταν εύκολο να γίνουμε διδακτικοί και δύσκολο να είμαστε ουσιαστικοί. Εφηύραμε χαρακτήρες οι οποίοι βιώνουν τα πάντα στην υπερβολή τους, ένα μεγεθυμένο κάδρο της ανθρώπινης φύσης. Μέσω αυτού του σχήματος υπερβολής και της αδιάκοπης κίνησης και ροής εικόνων και ήχου δημιουργείται ένα πολυεπίπεδο οικοδόμημα, με το οποίο καθένας είναι ελεύθερος να ταυτιστεί με όποιον τρόπο θέλει», σημειώνει η σκηνοθέτις.

Για τη μουσική της παράστασης, σε νέα ενορχήστρωση, ο συνθέτης Νίκος Γαλενιανός αναφέρει: «Οι συστάσεις για τις Τέσσερις εποχές περιττεύουν. Τις ξανασυναντάμε εδώ, σε τολμηρή ενορχήστρωση, αποτελούμενη από πέντε μόλις όργανα, σε αναζήτηση μιας νέας χημείας. Οι ήχοι ενός μικρού μπαρόκ συνόλου και του ακορντεόν δεν επιδιώκουν απλώς να καλύψουν τις αυθεντικές μουσικές γραμμές, αλλά να επαναδιαπραγματευτούν τη συνολική αίσθηση που προκαλεί το έργο, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νέας αυτής μείξης. Οι εποχές, ενίοτε αποδομημένες, μαζί με τις πρωτότυπες οργανικές και φωνητικές μουσικές παρεμβάσεις, δεν συνυπάρχουν απλώς με την παράσταση, αλλά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της, είναι η ίδια η πνοή που επιτρέπει στους ηθοποιούς – εποχές να συνεχίζουν να υπάρχουν».