Προσφυγικό : Έντονη συζήτηση στην Ευρωβουλή με αιχμές για Ελλάδα, ΕΕ και Frontex

Απαράδεκτο χαρακτήρισαν οι περισσότεροι ευρωβουλευτές το γεγονός ότι χιλιάδες αιτούντες άσυλο στα ελληνικά νησιά εξακολουθούν να ζουν σε προσωρινά καταλύματα, παρά τη χρηματοδότηση που διοχετεύθηκε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, σε συζήτηση στην επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου με εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γερμανικής Προεδρίας του Συμβουλίου, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, της EASO και των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Οι ευρωβουλευτές απαίτησαν τη δημοσίευση πλήρων στοιχείων σχετικά με τον αριθμό των αιτούντων άσυλο που έχουν μετεγκατασταθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα και σε άλλα κράτη-μέλη μετά την πυρκαγιά στον προσφυγικό καταυλισμό στην Μόρια, η οποία άφησε περίπου 12.000 ανθρώπους αστέγους στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Η Ελλάδα πρέπει, με στήριξη της ΕΕ και των άλλων κρατών μελών, να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης στα νησιά του Αιγαίου και να διασφαλίσει την ομαλή διεκπεραίωση αιτήσεων ασύλου, επισημάνθηκε.

Το μοντέλο των ΚΥΤ έχει αποτύχει

Ορισμένοι ομιλητές επέμειναν ότι το μοντέλο των «κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης», όπως εφαρμόζεται στα ελληνικά νησιά, έχει αποτύχει, ενώ άλλοι επισήμαναν την ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με τα πρότυπα για τις συνθήκες υποδοχής των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο, την οποία πρέπει να τηρούν όλα τα κράτη-μέλη.

Καρφιά για την Frontex

Κάποιοι ευρωβουλευτές επισήμαναν την ανάγκη διασφάλισης της προστασίας των συνόρων της ΕΕ και πρόληψης της παράνομης μετανάστευσης.

Άλλοι, με την ευκαιρία της συζήτησης αυτής, αναφέρθηκαν στις πρόσφατες αποκαλύψεις σχετικά με την εμπλοκή προσωπικού και πόρων της Frontex σε παράνομες επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο από ελληνικές δυνάμεις.

Frontex: Δεν τεκμηριώνονται για την ώρα οι καταγγελίες

Από την πλευρά του ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής Frontex ξεκίνησε εσωτερική έρευνα προκειμένου να διερευνηθούν τα περιστατικά παράνομων επαναπροωθήσεων προσφύγων και μεταναστών στο Αιγαίο, που καταγγέλλουν μέσα ενημέρωσης.

Σπεύδει ωστόσο να διευκρινίσει πως μέχρι στιγμής «δεν έχει βρεθεί κανένα έγγραφο ή άλλο υλικό που να τεκμηριώνει τυχόν κατηγορίες».

Σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός, ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex, Φαμπρίς Λεζερί, δηλώνει ότι «παραμένουμε δεσμευμένοι να παρέχουμε υποστήριξη στην Ελλάδα, στα εξωτερικά της σύνορα, σύμφωνα με την εντολή μας και στο πνεύμα της αλληλεγγύης της ΕΕ, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου».

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι νωρίτερα φέτος ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex είχε ζητήσει από τις ελληνικές αρχές «στο πλαίσιο του επιχειρησιακού διαλόγου», να διερευνήσουν δύο γεγονότα κοντά στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, για τα οποία «στο μεν ένα περιστατικό δεν βρήκαν καμία απόδειξη παράνομων πράξεων και εξακολουθούν να εξετάζουν το άλλο».

Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι «η έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη δεν έχει εντοπίσει άλλες ύποπτες περιπτώσεις από αυτές που έχουν ήδη αναφερθεί από τον εκτελεστικό διευθυντή στις ελληνικές αρχές».

Τέλος, ο ευρωπαϊκός οργανισμός χαρακτηρίζει «περίπλοκη» την κατάσταση στο ανατολικό Αιγαίο για τα πλοία της Frontex «λόγω διαφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σχετικά με τα θαλάσσια σύνορά τους» και προσθέτει ότι «αυτό επηρέασε και τις δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης στην περιοχή».

Γερμανικός Τύπος: Θα ελεγχθεί ποτέ πραγματικά η Frontex;

Οι εξηγήσεις και οι δικαιολογίες της Frontex δενα φαίνεται προς το παρόν να πείθουν, με τον γερμανικό Τύπο, όπως αναφέρει η Deutsche Welle να ζητά ενδελεχή έρευνα του έργου και των πρακτικών της.

Η TAZ του Βερολίνου αναφέρεται στις πρόσφατες αποκαλύψεις του Spiegel και άλλων δημοσιογραφικών μέσων, σύμφωνα με τις οποίες η Frontex φέρεται να εμπλέκεται σε παράνομα pushback προσφύγων και μεταναστών στο Αιγαίο.

Το άρθρο επισημαίνει: «Η Frontex συνειδητά ως συνένοχος για παράνομη και απάνθρωπη συμπεριφορά κρατικών υπηρεσιών; Η Κομισιόν ζητά τώρα διαλεύκανση της υπόθεσης αλλά γιατί αυτή τη φορά θα οδηγούσε σε κάποιο αποτέλεσμα;»

Και παρακάτω γράφει: «Ο οργανισμός διαθέτει έναν μηχανισμό καταγγελιών εδώ και λίγο καιρό. Όπως όμως αποκάλυψε το ερευνητικό μέσο Correctiv πέρυσι, ο οργανισμός αυτός είναι «χωρίς νόημα»: «Το 2018 δέχθηκε μόλις δέκα καταγγελίες από εκατοντάδες χιλιάδες άτομα που ήρθαν σε επαφή με την Frontex»

» Οι τελευταίες αποκαλύψεις των μέσων ενημέρωσης καταδεικνύουν επίσης ότι οι εσωτερικές αναφορές πιθανότατα δεν μεταφέρουν την πλήρη αλήθεια για το τι συνέβη στα κεντρικά γραφεία της Frontex. Τι μπορεί λοιπόν να αναμένεται όταν η Ευρωπαία Επίτροπος Ίλβα Γιόχανσον ζητά από τον επικεφαλής της Frontex να ξεκαθαρίσει την υπόθεση; Πού είναι οι προτάσεις της Κομισιόν με αφορμή το νέο σκάνδαλο, ότι η ανάπτυξη του οργανισμού θα συνοδεύεται και από ανεξάρτητους ελέγχους;»

» Το ό,τι η Frontex φέρεται να εμπλέκεται σε παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων δεν αποτελεί έκπληξη μετά από τόσα χρόνια εργασίας ακτιβιστών και πολλών δημοσιογραφικών ερευνών. Εάν τελικά υπήρχαν συνέπειες, τότε αυτό θα ήταν μια έκπληξη».

Η ελληνική κυβέρνηση επιβεβαιώνει έμμεσα επαναπροωθήσεις;

Στο ίδιο θέμα αναφέρεται και η Frankfurter Allgemeine Zeitung, η οποία σημειώνει ιδιαίτερα για τη στάση των ελληνικών αρχών:

«Οι κατηγορίες κατά της Frontex και της ελληνικής ακτοφυλακής τροφοδοτούνται, αν και ακούσια, από μια πηγή με μια ορισμένη αξιοπιστία -δηλαδή από την ίδια την ελληνική κυβέρνηση. Ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο ότι η Ελλάδα εμπόδισε από τις αρχές του χρόνου στη θάλασσα, την παράνομη είσοδο περισσότερων από 10.000 ατόμων. Ο αριθμός των παράτυπων μεταναστών μειώθηκε έως και 95% σε λίγους μήνες σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο (…) Ο Πλακιωτάκης δεν είπε όμως πώς ακριβώς η «ακτοφυλακή» εμπόδισε την είσοδο, αλλά διαβεβαίωσε ότι αυτό έγινε σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης για τους Πρόσφυγες ωστόσο είναι παράνομο να διώξεις ανθρώπους από τα σύνορα χωρίς προηγουμένως να έχεις εξετάσει την αίτηση ασύλου».

Και λίγο παρακάτω η εφημερίδα σημειώνει: «Το ό,τι αυτό συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια στην Ελλάδα το επιβεβαιώνουν αναφορές από την Human Rights Watch (HRW), τη Διεθνή Αμνηστία και άλλους οργανισμούς. Η Διεθνής Αμνηστία για παράδειγμα παρουσίασε σε έκθεση το 2013 ότι πρόσφυγες από τη Συρία είχαν κακοποιηθεί από Έλληνες συνοριοφύλακες και απελάθηκαν χωρίς τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση ασύλου. Λίγες εβδομάδες αργότερα, η HRW ζήτησε από το ελληνικό κοινοβούλιο να διερευνήσει τους ισχυρισμούς. Εκείνα τα χρόνια, η δράση μετατοπίστηκε όλο και περισσότερο στα νησιά του Αιγαίου, όπως η Λέσβος, η Χίος ή η Κως, μετά την κατασκευή από την Ελλάδα φράχτη μήκους σχεδόν έντεκα χιλιομέτρων στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα το 2012».

Μηταράκης: Να λάμψει η αλήθεια σχετικά με τους ισχυρισμούς για pushbacks

Τις κατηγορίες για pushbacks απορρίπτει κατηγορηματικά ο υπουργός Μεταναστευσης και Ασύλου Νότης Μηταράκης ζητώντας μάλιστα να λάμψει η αλήθεια  σχετικά με τους ισχυρισμούς για pushbacks.

Συγκεκριμένα, σε μήνυμά του στα κοινωνικά δίκτυα, ο κ. Μηταράκης επισημαίνει ότι «είμαστε ξεκάθαροι, και πάντα ήμασταν, ότι η Ελλάδα δεν συμμετέχει σε υποτιθέμενες επαναπροωθήσεις», συμπληρώνοντας ότι «φυλάσσουμε τα σύνορά μας με σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και συνεχίζουμε να διασώζουμε εκατοντάδες μετανάστες κάθε μήνα στα νερά της Μεσογείου. Μετανάστες που γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από αδίστακτους λαθροδιακινητές».