Δήμαρχος Οιχαλίας: Οι Δήμοι είναι ο πιο σημαντικός πυλώνας αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής

Η διοίκηση περιφερειακών μειονεκτούντων δήμων είναι μια επικίνδυνη και απαιτητική αποστολή. Για παράδειγμα ο δήμος Οιχαλίας έχει έκταση 411 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 52 κοινότητες και 80 οικισμούς. Πάνω από το 90% της έκτασης αποτελείται από ορεινές, ημιορεινές και μειονεκτικές περιοχές και στερείται παραλιακού μετώπου με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της. Περίπου 12 χιλιάδες άνθρωποι ζούνε εκεί στην περιφερειακή αυτή ενότητα της Μεσσηνίας, που ασχολούνται κυρίως με την πρωτογενή παραγωγή. Η νέα δήμαρχος του δήμου, Παναγιώτα Γεωργακοπούλου, με επίγνωση της κατάστασης θέτει προτεραιότητες.

Ξέρει πως τους «μάγους με τα δώρα»(χρηματοδοτήσεις) θα τους συναντήσει εκείνος που θα τους ψάξει και δεν προβάλλει δικαιολογημένες δικαιολογίες περί υποστελέχωσης κτλ. Ξέρει επίσης, πως ο δήμος θα οχυρωθεί όταν ο πρώτος του πολίτης γνωρίζει τα σημεία επικινδυνότητας και εστίες πιθανής κρίσης όταν τα καιρικά φαινόμενα γίνουν ακραία. Γνωρίζει πως η ανάπτυξη μιας περιοχής πρέπει να προσαρμόζεται στις γεωγραφικές της ιδιαιτερότητες. Ξέρει πως τον δήμο Οιχαλίας στην Ευρώπη λίγοι τον ξέρουν, όμως η αξιοποίηση και η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα θα βοηθήσει. Το έργο της θα κριθεί και όχι όσα μας είπε στη συνέντευξη που μας παραχώρησε.

Μέχρι σήμερα πάντως οι σκέψεις και τα λόγια της φαίνονται εναρμονισμένα. Αν δούμε και πράξεις το αποτέλεσμα μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για κάθε ορεινό και μειονεκτικό δήμο της Ελλάδας.

Είναι στις προθέσεις σας κα Γεωργακοπούλου να «οχυρώσετε» τον δήμο Οιχαλίας έναντι ακραίων καιρικών φαινομένων και πως;

Ολόκληρη η Μεσσηνία, όχι μόνο οι περιοχές του Δήμου μας, χρειάζεται ειδικό σχέδιο για να αντιμετωπίσει στο μέλλον τέτοια φαινόμενα. Απαιτούνται άμεσα έργα για να αντιμετωπιστούν σε πρώτη φάση αυτά τα φαινόμενα. Πρέπει να καθαριστεί ακόμη και το πιο μικρό ρέμα. Οι βασικές αιτίες που συμβαίνουν όλα αυτά είναι το μπάζωμα των ρεμάτων και η απογύμνωση των βουνών. Ο Δήμος Οιχαλίας έχει ήδη κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας για τις πλημμύρες του Νοεμβρίου του 2019, οι οποίες δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στις υποδομές και τις καλλιέργειες των δημοτών μας. Και αυτό πριν να ολοκληρωθούν οι αποκαταστάσεις από τις πυρκαγιές του 2007 και πριν καν αρχίσουν να επουλώνονται οι πληγές από τις καταστροφικές πλημμύρες του Μαρτίου 2015, Σεπτεμβρίου 2016 και του Μαρτίου 2017.

Οι παθογένειες αυτές ίσως να οφείλονται και στα αντιπλημμυρικά που έχουν κατασκευαστεί ή υπάρχει έλλειψη από τον νέο αυτοκινητόδρομο του Μορέα. Πρέπει να γίνουν άμεσα παρεμβάσεις και να φτιαχτεί, το συντομότερο δυνατό, ένα στρατηγικό πλάνο που θα οχυρώνει την περιοχή μας από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, με σκοπό να προσπαθήσουμε να ενταχθεί στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027.  Είμαστε σε συνεχή επαφή με την Περιφέρεια Πελοποννήσου που είναι και αρμόδια θεματικά για τον καθαρισμό και συντήρηση των ποταμών – ρεμάτων κλπ.

Ως περιφερειακός δήμος θα ήθελα να αποτυπώσετε με ακρίβεια τις ελλείψεις σε υποδομές και δυναμικό που δυσχεραίνουν το έργο σας. Πιστεύετε με τα σημερινά δεδομένα υπάρχει η προοπτική η ελληνική περιφέρεια να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης;

Είμαστε ένας μικρός πληθυσμιακά δήμος με μεγάλη γεωγραφική έκταση και μικρές οικονομικές δυνατότητες. Οι ελλείψεις σε υποδομές και δυναμικό υπάρχουν. Το οδικό δίκτυο και πιο πολύ η αγροτική οδοποιία (η πλειοψηφία των δημοτών είναι αγρότες) είχε πολλά χρόνια να συντηρηθεί και τα προβλήματα την ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων μας ήταν πάρα πολλά. Βρισκόμαστε σε καλό στάδιο τώρα. Οι προσπάθειες μας ήταν μεγάλες και επίπονες και συνεχίζουμε. Υπάρχει συνεχής συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου για την συντήρηση και βελτίωση του επαρχιακού οδικού δικτύου, με σημαντικότερο την 7η Επαρχιακή οδό που συνδέεται ο Ναός του Επικούρειου Απόλλωνα.

Επίσης, η διαχείριση της καθημερινότητας με την αποκομιδή των απορριμμάτων. Η έλλειψη νόμιμα αδειοδοτημένου χώρου στη Περιφέρεια Πελοποννήσου δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα και ειδικά σε περιφερειακούς Δήμους που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ανταπεξέλθουν.

Να προσθέσω ότι δεν υπάρχει επαρκής “οχύρωση” του Δήμου έναντι των ακραίων καιρικών φαινομένων. Ένα θέμα που το κοιτάζουμε σε καθημερινή βάση με την Περιφέρεια Πελοποννήσου λόγω και της κλιματικής αλλαγής. Είναι σε άμεση προτεραιότητα.

Πιστεύω ότι όλοι οι περιφερειακοί Δήμοι και ειδικά οι μικροί έχουν επίσης πρόβλημα στελέχωσης από ανθρώπινο δυναμικό. Σε αυτό συμβάλλει βέβαια και η μικρή οικονομική δυνατότητα που έχουν. Μην ξεχνάμε ότι οι αρμοδιότητες είναι ίδιες είτε στο Δήμο Αθηναίων είτε στο δικό μας. Σίγουρα αλλάζει η συχνότητα του αντικειμένου αλλά η γνώση είναι η ίδια. Απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με την αναστολή των προσλήψεων λόγω της οικονομικής κρίσης όπως καταλαβαίνετε έγινε πιο έντονο το πρόβλημα.

Η οικονομική ανάπτυξη περιοχών όπως η δική μας, θα πρέπει να στραφεί σε εναλλακτικά επενδυτικά σχέδια, τέτοια που να εξασφαλίζουν την συμμετοχή της Πολιτείας για να αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης  η Ελληνική Περιφέρεια. Ειδικά τώρα μετά τα νέα δεδομένα που προέκυψαν από την πανδημία του κορονοϊού φάνηκε πόσο αναγκαίο είναι να στραφούμε και να αναζητούμε νέα εναλλακτικά σχέδια ανάπτυξης της Ελληνικής Περιφέρειας. Σε αυτό ήδη ο Δήμος μας έχει καταθέσει τις απόψεις του στο Υπουργείο Περιβάλλοντος ώστε να ενταχθεί στις περιοχές των άμεσων παρεμβάσεων στο Σχέδιο δίκαιης αναπτυξιακής μετάβασης λιγνιτικών περιοχών λόγω της γειτνίασης του με την περιοχή της Μεγαλόπολης.

Οι δομές υγείας κα Γεωργακοπούλου καλύπτουν τις ανάγκες υπό κανονικές συνθήκες; Επίσης, συμφωνείτε με μια ολοκληρωμένη αποκέντρωση των υπηρεσιών υγείας; Να δημιουργηθούν δηλαδή ολοκληρωμένες μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας των δήμων με ταυτόχρονη συμβασιοποίηση τους με το ασφαλιστικό σύστημα;

Η ανάπτυξη και ο έλεγχος της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας έχει ανατεθεί στο τοπικό επίπεδο. Μαζί με αυτό έχουν μεταβιβασθεί και οι απαραίτητοι πόροι (ανθρώπινοι, υλικοί και οικονομικοί). Έτσι πλέον η Νοσοκομειακή περίθαλψη συντονίζεται σε επίπεδο Περιφέρειας και έτσι το Κράτος έχει ένα ρόλο κυρίως στρατηγικό και επιτελικό, χωρίς να εμπλέκεται στη διοίκηση. Υπό αυτά τα δεδομένα και υπό κανονικές συνθήκες οι δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας καλύπτουν τις πρώτες ανάγκες των δημοτών. Όμως εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Θα πρέπει να υπάρξει ένας συντονιστικός (παράλληλα με θεραπευτικό) ρόλος στο Κέντρο Υγείας Μελιγαλά. Θα πρέπει να γίνει η αναβάθμισή του και ταυτόχρονα με στελέχωσή του με σημαντικές ειδικότητες ιατρών. Οι πόροι της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας του Κρατικού Προϋπολογισμού (για δημόσιες και ιδιωτικές δαπάνες) πρέπει να μεταφέρονται στους Δήμους με αναλογικά κριτήρια. Έχοντας ως γνώμονα τα ανωτέρω, η αποκέντρωση της υγείας αποτελεί μονόδρομο, με τη δημιουργία ολοκληρωμένων μονάδων πρωτοβάθμιας υγείας των δήμων και κατ’ επέκταση με ταυτόχρονη συμβασιοποίηση τους με το ασφαλιστικό σύστημα. Με τις νέες απαιτήσεις λόγω και της πανδημίας επιβάλλεται να δημιουργηθούν ολοκληρωμένες μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας των δήμων.

Τάση της εποχής είναι η μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος, η ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, η μείωση των εκπομπών αερίου. Θα ενθαρρύνετε και πως την εναρμόνιση  με τις σύγχρονες αυτές παγκόσμιες απαιτήσεις;

Ο Δήμος Οιχαλίας σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Έργο Edufootprint που αφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση και εξοικονόμηση ενέργειας στα δημόσια σχολεία, έχει εντάξει τέσσερα σχολεία στο πρόγραμμα αυτό προκειμένου να μετρηθεί το «ενεργειακό αποτύπωμα» των σχολείων και στη συνέχεια με τις κατάλληλες παρεμβάσεις να οδηγηθούν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Επιδίωξη του Δήμου μας, αποτελεί η αξιοποίηση των ενεργειακών πόρων με τρόπο τέτοιον ώστε να μεγιστοποιείται το περιβαλλοντικό όφελος. Κύριοι στόχοι προς την κατεύθυνση αυτή είναι: α. Η ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής συμπεριφοράς του κτιριακού κελύφους δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων, β. Η μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων σε εγκαταστάσεις θέρμανσης – ψύξης και γ. Η προώθηση του βιοκλιματικού σχεδιασμού σε κτίρια, κοινόχρηστους χώρους και ευρύτερες οικιστικές ενότητες.

Σχετικά με την ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας, ο Δήμος Οιχαλίας ένωσε τις δυνάμεις του με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και συμμετείχε στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας που στοχεύει στην αλλαγή νοοτροπίας των ευρωπαίων πολιτών ως προς τη χρήση εναλλακτικών, βιώσιμων τρόπων μετακίνησης. Όμως λόγω κορονοϊού δεν πραγματοποιήθηκε τελικά στο Δήμο μας.  Έγινε η αρχή και του χρόνου θα είμαστε σε πολύ καλό επίπεδο.

Ποια είναι τα βασικά έργα υποδομής που σχεδιάζετε και σε ποιο στάδιο βρίσκονται επιχειρησιακά;

Σας αναφέρουμε ενδεικτικά τα κάτωθι βασικά έργα υποδομής του Δήμου μας που σχεδιάζουμε και είναι ώριμα μελετητικά:

• Αγροτική Οδοποία του Δήμου Οιχαλίας προϋπολογισμού 3.500.000 ευρώ και περιλαμβάνει πολυσύχναστους αγροτικούς δρόμους που εξυπηρετούν τους αγρότες.
• Αντικατάσταση αγωγού ύδρευσης Συνδέσμου Αγίου Φλώρου για το δίκτυο που θα εξυπηρετεί πάνω από 20 Κοινότητες προϋπολογισμού 3.500.000 ευρώ και θα λύσει το πρόβλημα της επάρκειας του νερού που αντιμετωπίζει ο Δήμος τους καλοκαιρινούς μήνες. Σε αυτή τη μελέτη περιλαμβάνονται ως υποέργα και η αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης Κοινοτήτων Κωνσταντίνων και Αμπελιώνας.
• Σύνδεση της Αγίας Θεοδώρας με την 7η Επαρχιακή οδό προϋπολογισμού 5.000.000 ευρώ και πρόκειται για ένα δρόμο που υπολείπεται 4 περίπου χιλιομέτρων. Το έργο αυτό θα δώσει πνοή στον Τουρισμό της περιοχής και σε συνδυασμό βέβαια με τις παρεμβάσεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου στην 7η Επαρχιακή οδό όπου φτάνει μέχρι και τον Ναό  του Επικούρειου Απόλλωνα.
• Αντικατάσταση σωμάτων Ηλεκτροφωτισμού και παροχή Ηλεκτροφωτισμού σε περιοχές χωρίς δίκτυο σε όλο το Δήμο Οιχαλίας προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ.
• Προπαρασκευαστικές εργασίες για την έναρξη μιας σειράς μελετών για την Κατασκευή φράγματος στο Χάραδρο που θα αποτελέσει πυλώνα ανάπτυξης από μόνο του για την περιοχή μας σε συνδυασμό με την πρόταση της Δημοτικής Αρχής για αναδασμό στο Δήμο Οιχαλίας.

Έργα που έχουν δρομολογηθεί και βρίσκονται λίγο πριν την έναρξη της υλοποίησής τους :

• Αποχέτευση ακαθάρτων Κοινότητας Τσουκαλαίκων προϋπολογισμού 1.200.000 € που πρόσφατα δημοπρατήθηκε.
• Ανακατασκευή πατρικής οικίας Μαρίας Κάλλας στο Νεοχώρι Ιθώμης προϋπολογισμού 300.000 € που έχει υπογραφεί η σύμβαση.
• Αναπλάσεις πλατειών στις κοινότητες Μερόπης, Άνω Δωρίου, Διαβολιτσίου και Σκάλας του Δήμου μας συνολικού προϋπολογισμού 1.400.000 €.
• Κατασκευή Αίθουσας Πολλαπλών Εκδηλώσεων – Κλειστό Γυμναστήριο στο Μελιγαλά  και κατασκευή αιθουσών διδασκαλίας στο Γυμνάσιο-Λύκειο Μελιγαλά, σε συνεργασία με τις Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.
• Υποδομές – εργασίες για πρόληψη και αντιμετώπιση ζημιών και καταστροφών που προκλήθηκαν από θεομηνίες τον Νοέμβριο 2019 προϋπολογισμού 200.000 €.
• Κατασκευή – Επισκευή και συντήρηση αθλητικών εγκαταστάσεων (κερκίδες – βοηθητικό γήπεδο κλπ) προϋπολογισμού 1.100.000 €.

Επίσης βρισκόμαστε στο προπαρασκευαστικό στάδιο ενεργειών μας που έχουν ως σκοπό την δημιουργία κόμβου στον νέο αυτοκινητόδρομο Καλαμάτας – Τρίπολης στη ΒΙΠΕ Μελιγαλά  και την άμεση σύνδεσή του με την Αρχαία Μεσσήνη. Έχουν γίνει ενέργειες και επαφές ήδη με την Περιφέρεια Πελοποννήσου και υπάρχει θετικό κλίμα.

Με ποιους τρόπους τονώσατε την τοπική επιχειρηματικότητα και ποιες οι επιπτώσεις της πανδημίας για τους επιχειρηματίες του δήμου; Επίσης, θεωρείτε πως υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής και σε ποιους τομείς;

Ο Δήμος Οιχαλίας από την πρώτη στιγμή ήταν δίπλα στους επαγγελματίες του Δήμου  και πήρε άμεσα αποφάσεις που αφορούσαν μέτρα για την οικονομική ελάφρυνση των επαγγελματιών που έχουν πληγεί λόγω της πανδημίας και ειδικότερα πρότεινε την πλήρη απαλλαγή των επιχειρήσεων που είχαν τεθεί σε αναστολή ή μερική αναστολή λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, από τα τέλη κοινοχρήστων χώρων, πλατειών κλπ και από τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού για όσο χρονικό διάστημα ίσχυαν τα μέτρα αποφυγής και εξάλειψης της πανδημίας.

Επίσης για το ίδιο διάστημα, αποφασίστηκε η πλήρης απαλλαγή των σχολικών κυλικείων από τα μισθώματα. Το ίδιο πραγματοποιήθηκε και για τροφεία των Παιδικών Σταθμών.

Όπως προαναφέραμε προοπτικές ανάπτυξης υπάρχουν. Το θέμα είναι ότι αυτό θα πρέπει να γίνει με τη συμμετοχή της Πολιτείας έτσι ώστε να δημιουργηθούν στην Ελληνική Περιφέρεια πυλώνες ανάπτυξης όπου αυτά είναι μεγάλα έργα υποδομής όπως η κατασκευή του νέου αυτοκινητόδρομου Τσακώνας – Καλού Νερού – Πύργος  – Πάτρα. Βεβαίως και το χρόνιο αίτημα του Δήμου που είναι η κατασκευή κόμβου στη ΒΙΠΕ Μελιγαλά.

Θα μπορούσαν οι Δήμοι να αποτελέσουν πυλώνα ανάπτυξης με την κατάλληλη ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την ενθάρρυνση της καινοτομίας με στοχευμένες δράσεις; Σε συνέχεια, πιστεύετε πως με φορολογική αποκέντρωση, με απόδοση του ΕΝΦΙΑ οι δήμοι θα οδηγηθούν σε οικονομική αυτοτέλεια;

Οι Δήμοι πρέπει να θωρακιστούν θεσμικά µε στόχο την ανάδειξη τους σε βασικό πυλώνα του περιφερειακού αναπτυξιακού προγραµµατισµού. Για να γίνει αυτό πρέπει να υπάρξουν: α. κατοχύρωση της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ ά βαθμού, ώστε να θωρακιστεί θεσμικά ο αναπτυξιακός τους ρόλος στην ανασυγκρότηση της οικονομίας και β. θεσμική ολοκλήρωση του ρόλου τους στον αναπτυξιακό προγραµµατισµό και τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Κατόπιν των ανωτέρω εξάγεται το συμπέρασμα της φορολογικής αποκέντρωσης, κυρίως με την απόδοση του ΕΝΦΙΑ στους ΟΤΑ ά βαθμού, μιας και με αυτόν τον τρόπο θα δοθεί λύση στο σημαντικότερο πρόβλημα των μικρών Δήμων, όπως ο Δήμος Οιχαλίας, των εσόδων και κατ΄ επέκταση της υλοποίησης έργων καθημερινότητας.

Η πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων δημιουργεί καθυστερήσεις. Σε περιπτώσεις δε ανθρωπιστικών κρίσεων, κοινωνικού αποκλεισμού, φτωχοποίησης το πρόβλημα γίνεται μείζωνος σημασίας. Πιστεύετε πως θα έπρεπε ο ρόλος αυτό να ανήκει αποκλειστικά στις τοπικές διοικήσεις;

Η πολιτεία θα πρέπει να καταλάβει ότι οι Δήμοι σηκώνουν όλο το φορτίο και αυτή τη φορά με την πανδημία επιβεβαιώθηκε και πιστεύω ότι το έχουμε καταλάβει όλοι.

Οι Δήμοι είναι ο πιο σημαντικός πυλώνας αλληλεγγύης και κοινωνικής συνοχής.  Αυτό θα πρέπει να αναγνωριστεί από την πολιτεία και θα πρέπει να ενισχυθεί ο θεσμός γενικά. Απαραίτητη είναι η ενίσχυση και του προγράμματος Βοήθεια στο Σπίτι που μέσα από την υλοποίησή του τώρα στην πανδημία επιβεβαιώθηκε η σημαντικότητά του.

Θα πρέπει όμως γενικά να ενισχυθεί και σημαντικά σε προσωπικό και αύξηση των μόνιμων λειτουργικών και επενδυτικών πόρων της, η τοπική αυτοδιοίκηση γιατί έως τώρα το μόνο που έχει σημαντικό είναι οι αρμοδιότητες της. Τα αιτήματα της ΚΕΔΕ θα πρέπει να γίνουν δεκτά που αντιπροσωπεύουν όλους τους Δήμους.

Θα είναι καλό αν οι δημοτικές αρχές να αποκτήσουν απευθείας πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία, επενδυτικά σχήματα και στο ίδιο το ΕΣΠΑ;

Πιστεύω στην αυτοτέλεια των ΟΤΑ ά βαθμού με τις κατάλληλες υποδομές και τις κατάλληλες δεσμεύσεις και τα κατάλληλα έσοδα.  Η απευθείας πρόσβαση των Δήμων σε τέτοιου είδους σχήματα και χρηματοδοτικά εργαλεία είναι αποδεκτή και θεμιτή. Ήδη μέσα από το Ν. 4674/2020, δίνεται η δυνατότητα σύστασης Αναπτυξιακών Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τη συμμετοχή περισσοτέρων του ενός Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή/και Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, με σκοπό την εκτέλεση δράσεων κρατικών ενισχύσεων, αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων και διαχείριση αναπτυξιακών, επενδυτικών και ειδικών προγραμμάτων, χρηματοδοτούμενα από εθνικούς ή ενωσιακούς πόρους. Οι Δήμοι είναι οι φορείς που αφουγκράζονται σε καθημερινή βάση τα προβλήματα της καθημερινότητας και μέσα από τη σωστή αξιολόγησή τους, προσπαθούν να βρουν λύση σε αυτά. Προκειμένου να μην βρισκόμαστε προ εκπλήξεων και εμείς ως Δήμος αλλά κυρίως οι δημότες μας, οι οποίοι περιμένουν λύσεις στα προβλήματά τους και δικαίως, πρέπει οι Δήμοι να καταστούν, στο μέτρο του δυνατού, οικονομικά αυτόνομοι. Βεβαίως σε αυτό θα πρέπει να λογιστεί και η έλλειψη σε ανθρώπινο στελεχωμένο δυναμικό που έχουν οι Περιφερειακοί Δήμοι και σε αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να μειωθεί  η γραφειοκρατία και η απορρόφηση των χρηματοδοτήσεων να γίνει πιο λειτουργική και απλή.