Ρωσική ανάλυση : Η Τουρκία επιδιώκει τη συγκρότηση στρατιωτικού μπλοκ των τουρκόφωνων κρατών

Η Τουρκία συζητά έντονα την ιδέα της δημιουργίας παν-τουρκικής στρατιωτικής-πολιτικής συμμαχίας.

Αυτή η προοπτική αναλύεται στο πλαίσιο των δηλώσεων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σχετικά με την υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουση με την Αρμενία για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σημειώνει η ρωσική εφημερίδα Московский комсомолец.

Η Αγκυρα στάθηκε στο πλευρό του Μπακού. Αυτό μπορεί να γίνει το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία του λεγόμενου «Στρατού του Τουράν» – του μπλοκ τουρκικών κρατών που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ενιαία δύναμη σε πιθανές στρατιωτικές συγκρούσεις.

Επιδίωξη ηγεσίας στα τουρκόφωνα κράτη

Τούρκοι ειδικοί δεν κρύβουν την επιθυμία να ηγηθούν μιας τέτοιας συμμαχίας. Η ιδέα της δημιουργίας του νέου μπλοκ εκτιμήθηκε από στρατιωτικούς ειδικούς.

Η ιδέα του «Μεγάλου Τουράν» ή της ενιαίας πολιτείας όλων των τουρκικών λαών διατυπώθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα και έκτοτε αναδεικνύεται τακτικά στο προσκήνιο από πολλούς υποστηρικτές.

Σε διάφορες χρονικές στιγμές προτάθηκε να οικοδομηθεί ενιαία χώρα με βάση την Οθωμανική Αυτοκρατορία, μια ομοσπονδία ή συνομοσπονδία τουρκικών κρατών, ένα οικονομικό μπλοκ παρόμοιο με την Ευρωπαϊκή Ενωση, ή μια στρατιωτική συμμαχία όπως αυτή του ΝΑΤΟ.

Ο τούρκος υπουργός Αμυνας Χουλουσί Ακάρ (αριστερά) με τον ουζμπέκο ομόλογό του, Μπαχντάρ Κουρμπάνοφ (trt.net.tr)

Ιδιαίτερα η ιδέα αυτή έχει αποκτήσει δημοτικότητα στους τούρκους πολιτικούς και ειδικούς κύκλους σε σχέση με τα πρόσφατα γεγονότα στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Οπως γράφει η Turkiye Gazetesi, ένα τέτοιο μπλοκ δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στις κοινές ασκήσεις των στρατών της Τουρκίας και του Αζερμπαϊτζάν, που πραγματοποιήθηκαν τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους.

Οι ειδικοί πρότειναν να χρησιμοποιηθεί η εμπειρία που αποκτήθηκε και να επεκταθεί στις σχέσεις της Τουρκίας με άλλα τουρκικά κράτη.

Ειδικότερα, σημειώνουν ότι κατά την πρόσφατη επίσκεψη του τούρκου υπουργού Αμυνας Χουλούσι Ακάρ στο Καζακστάν, ανακοινώθηκε επίσημα ότι και οι δύο πλευρές θα ήθελαν να αναπτύξουν κοινές δράσεις στον τομέα της στρατιωτικής εκπαίδευσης και της συνεργασίας στον αμυντικό κλάδο.

Παρόμοιες συμφωνίες ισχύουν μεταξύ Τουρκίας – Ουζμπεκιστάν και άλλων κρατών της Κεντρικής Ασίας.

Οι πιθανοί «σύμμαχοι» της Τουρκίας

Μεταξύ των πιθανών συμμάχων της Τουρκίας στο νέο μπλοκ, πρώτα απ’ όλα, είναι το Αζερμπαϊτζάν, καθώς και η μη αναγνωρισμένη «Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου». Εξετάζεται η συμμετοχή στη συμμαχία του Καζακστάν, του Ουζμπεκιστάν, του Τουρκμενιστάν, του Κιργιστάν και του Τατζικιστάν.

Ωστόσο, όπως επισήμανε ο στρατιωτικός εμπειρογνώμονας Γιούρι Λιάμιν, η εμφάνιση μιας τέτοιας συμμαχίας είναι απίθανη, κυρίως λόγω των τεταμένων περιφερειακών σχέσεων στην Κεντρική Ασία.

«Πρώτον, είναι πολύ περίεργο να βλέπεις το Τατζικιστάν σε αυτήν τη λίστα. Δεν πρόκειται για τουρκική χώρα. Τόσο οι Τατζίκοι όσο και οι κάτοικοι του Γκόρνο -Μπανταχσάν είναι εθνοτικά και πολιτισμικά πιο κοντά στο Ιράν παρά στους τούρκους γείτονές τους.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (δεξιά) με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ (aa.com.tr)

Ακόμη, για κάποιο λόγο, παραβλέπεται το ερώτημα ότι αυτές οι χώρες έχουν εξαιρετικά διφορούμενες σχέσεις μεταξύ τους και με την Τουρκία.

Οι διαφορές και ο ρόλος της Κίνας

Πρώτα απ’ όλα, μιλάμε για την κοιλάδα της Φεργκανά, όπου συναντώνται τα σύνορα του Ουζμπεκιστάν, του Τατζικιστάν και του Κιργιζιστάν. Θα μπορέσει η Τουρκία να επιλύσει αυτό το ζήτημα; Απίθανο.

«Αλλά, αφού η Τουρκία έχει πραγματικά στενές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν στη στρατιωτική σφαίρα, γιατί να μην χτίζει κάτι παρόμοιο με άλλες χώρες;»

Οι στρατιωτικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Αζερμπαϊτζάν αναπτύσσονται από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, αυτή είναι μια ειδική ιστορία. Εχουν μικρή απόσταση, γεγονός που συμβάλλει στην ανάπτυξη αυτής της σχέσης.

Οσον αφορά, όμως, τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, αυτές έχουν πολύ στενότερους οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς με τη Ρωσία και την Κίνα.

«Είναι ανεπιθύμητη η εμφάνιση ενός τέτοιου στρατιωτικού μπλοκ για την Κίνα;»

Η Κίνα δεν βλέπει με καλό μάτι την ενίσχυση της επιρροής της Τουρκίας στην περιοχή. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ζήτημα των Ουιγούρων.

Στο έδαφος της Τουρκίας βρήκαν καταφύγιο οι Ουιγούροι – τουρκική εθνοτική ομάδα με την οποία το Πεκίνο έχει προβλήματα – που έφυγαν από την Κίνα.

Η κινεζική οικονομική διείσδυση

Μέσω της τουρκικής επικράτειας, οι τρομοκράτες των Ουιγούρων εισήλθαν στη Συρία, όπου ελέγχουν ολόκληρη περιοχή. Φυσικά, η Κίνα θα στραφεί εναντίον της.

«Εχει τη δυνατότητα να επηρεάσει την κατάσταση με τη βοήθεια οικονομικών μοχλών;»

Ναι, η Κίνα υλοποιεί πολλές οικονομικές συμβάσεις στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, υποστηρίζει το ίδιο το Κιργιστάν στην προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού.

Υπάρχουν, επίσης, συμβάσεις για την προμήθεια κινεζικών αντιαεροπορικών συστημάτων στο Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν. Υπάρχουν συμβάσεις για την προμήθεια κινεζικών αεροσκαφών. Ετσι, αυτές οι χώρες συνδέονται οικονομικά με την Κίνα ακόμη περισσότερο από ό,τι με την Τουρκία.

Συγκρουσιακές καταστάσεις

«Τι άλλο συνδέεται με το θέμα του «στρατού του Τουράν» που θέσαμε μόλις τώρα;»

Εν μέρει, η κατάσταση περιορίζεται στον Καύκασο. Οχι μόνο. Η Τουρκία εμπλέκεται τώρα σε σειρά στρατιωτικών συγκρούσεων, προσπαθώντας να πετύχει λίγο-πολύ παντού και ταυτόχρονα.

Στο μέλλον, μπορεί να αποδειχθεί ότι αυτές οι συγκρουσιακές καταστάσεις θα αυξηθούν σαν χιονόμπαλα και σε περίπτωση εσωτερικής επιδείνωσης στην Τουρκία ενδέχεται να διαδραματίσουν αρνητικό ρόλο.

Ετσι, τώρα φαίνεται απίθανο να δημιουργηθεί ένα τουρκικό στρατιωτικό μπλοκ με τη μορφή που παρουσιάζεται στην Τουρκία.

Πηγή: Московский комсомолец, echedoros-a.gr