Εκλογές ΗΠΑ : Στην κόψη του ξυραφιού με τον Τραμπ να τα παίζει όλα για όλα

Η δύσκολη τελική ευθεία του Ντόναλντ Τραμπ

Ο Ντόναλντ Τραμπ δείχνει αποφασισμένος να μην αφήσει να χαθεί ούτε λεπτό στην προσπάθειά του να ανατρέψει τα προγνωστικά και να κερδίσει τις εκλογές της ερχόμενης Τρίτης 3 Νοεμβρίου.

Στις 26 Οκτωβρίου περιόδευε στην Πενσυλβανία, μια Πολιτεία ιδιαίτερα κρίσιμη, και την οποία ελπίζει να μπορέσει να τη «γυρίσει υπέρ του». Την ίδια μέρα ολοκληρώθηκε και μια κρίσιμη δέσμευσή του προς τον σκληρό πυρήνα του εκλογικού ακροατηρίου των Ρεπουμπλικάνων, με την εκλογή της Έιμι Κόνεϊ Μπάρετ στο Ανώτατο Δικαστήριο, κάτι που σημαίνει ότι διαμορφώνεται πια μια πλειοψηφία 6-3 υπέρ των πιο συντηρητικών απόψεων, σε αυτό το πανίσχυρο δικαστήριο, που αποτελεί τον τελικό κριτή κρίσιμων και διαφιλονικούμενων νομοθετημάτων και αποφάσεων στις ΗΠΑ, γεγονός το οποίο οι Ρεπουμπλικάνοι θα παρουσιάσουν ως σημαντική επιτυχία τους.

Βέβαια, ένα από τα παράδοξα της εκλογικής διαδικασίας είναι ότι η τελευταία φάση της εκλογικής μάχης γίνεται την ώρα που πολλοί αμερικανοί έχουν ήδη ψηφίσει. Λίγα 24ωρα πριν από τις εκλογές και περισσότεροι από 80 εκατομμύρια αμερικανοί πολίτες έχουν ψηφίσει, είτε με τη φυσική τους παρουσία σε κάλπες πρόωρης ψήφου, είτε μέσω επιστολικής ψήφου.

Η επίπτωση της πανδημίας

Όλα δείχνουν ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο που συναντά ο Ντόναλντ Τραμπ είναι η διαχείριση που έκανε της πανδημίας.  Οι έρευνες της κοινής γνώμης δείχνουν ότι εκεί επικεντρώνονται οι αρνητικές γνώμες βάρος του και από εκεί προκύπτει και ο κύριος όγκος του αρνητικού επικοινωνιακού φορτίου σε βάρος του.

Αυτό έχει να κάνει και με τον τρόπο που η πανδημία παραμένει ο βασικός παράγοντας ανησυχίας των αμερικανών, ύστερα από περίπου 225.000 νεκρούς από το νέο κορωναϊό. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του Global Strategy Group επισημαίνει ότι η πανδημία παραμένει στην κορυφή των αιτιών ανησυχίας για τους αμερικανούς, με το 52% να δηλώνει ότι είναι το πιο σοβαρό πρόβλημα, με την οικονομία να ακολουθεί με 44%.

Αυτό αποτυπώνει και το βασικό πρόβλημα του Τραμπ συνολικά σε αυτές τις εκλογές. Όλος ο σχεδιασμός του στηριζόταν στη σχετικά καλή εικόνα της οικονομίας και την μείωση της ανεργίας, η πανδημία άλλαξε τελείως τους όρους της δημόσιας συζήτησης, ιδίως από τη στιγμή που πια ένα σημαντικό ποσοστό των αμερικανών γνωρίζουν κάποιον που αρρώστησε ή ακόμη και πέθανε από τον κοροναϊό. Το γεγονός ότι καταγράφονται υψηλά ποσοστά σε δημοσκοπήσεις που υποστηρίζουν ότι τα χειρότερα με την πανδημία δεν έχουν έρθει ακόμη απλώς κάνει τα πράγματα πιο δύσκολα για τον Τραμπ που κομβικό μήνυμά του είναι ότι σύντομα θα υπάρξει εμβόλιο και τέλος στην πανδημία. Αυτό αποτυπώνουν τα υψηλά ποσοστά στις απαντήσεις που υποστηρίζουν ότι δεν έχει κάνει αρκετά για την πανδημία.

Δεν είναι τυχαίο ότι η πρόσφατη ανακοίνωση μπαράζ κρουσμάτων COVID-19 στο περιβάλλον του αμερικανού αντιπροέδρου Μάικ Πένς επίσης θεωρήθηκε ότι υπογραμμίζει την αποτυχία της πολιτικής του αμερικανού προέδρου να ελέγξει την πανδημία ακόμη και εντός του στενού περιβάλλοντος της κυβέρνησής του.

Ο αγώνας δρόμου του Τραμπ

Η τελευταία φορά που ένας ενεργεία πρόεδρος έχασε τις εκλογές ήταν το 1992, όταν ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος που έχασε από τον Μπιλ Κλίντον. Τότε ο Μπους είχε μπει στις εκλογές με τον αέρα του θριαμβευτή στην εξωτερική πολιτική, καθώς στη διάρκεια της θητείας του η ΕΣΣΔ διαλύθηκε και οι ΗΠΑ βρέθηκαν να είναι η μόνη υπερδύναμη, ενώ κέρδισαν και τον πρώτο Πόλεμο του Κόλπου, όμως έχασε κυρίως επειδή ο Κλίντον έπαιξε πολύ περισσότερο το χαρτί της οικονομίας που απασχολούσε ιδιαίτερα τους αμερικανούς (όπως το είχε υπογραμμίσει και ένα στέλεχος της καμπάνιας του Κλίντον τότε: It’s the economy, stupid).

Όμως, τα πράγματα δεν δείχνουν ευνοϊκά για τον Τραμπ που μπαίνει στην τελική ευθεία με μια σημαντική διαφορά από τον Τζο Μπάιντεν. Αυτό εξηγεί και μια αντιστροφή ρόλων που εμφανίζεται σε αυτή την τελική ευθεία. Είναι ο εν ενεργεία πρόεδρος αυτός που κάνει την πιο ξέφρενη προεκλογική καμπάνια, ενώ ο Μπάιντεν έχει επιλέξει πιο στοχευμένες παρεμβάσεις. Με τις δημοσκοπήσεις να τον δίνουν 8 μονάδες πίσω από τον Μπάιντεν και να κινδυνεύει να χάσει κρίσιμες Πολιτείες, ο Τραμπ κινείται πλέον με το ρυθμό ενός διεκδικητή που θέλει να ανατρέψει τα προγνωστικά.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο επισκέφτηκε 5 Πολιτείες. Τη Δευτέρα πήγε στην Πενσυλβάνια, την Τρίτη στο Ουισκόνσιν και το Μίσιγκαν αλλά και για στον Όμαχα όπου διακυβεύεται ο ένας εκλέκτορας της δεύτερης εκλογικής περιφέρειας της Νεμπράσκα. Την Τετάρτη θα είναι η Αριζόνα και η Νεβάδα.

Η επικέντρωση σε Πολιτείες όπως το Ουισκόνσιν, την Πενσυλβανία και το Μίσιγκαν δεν είναι τυχαία. Αποτελούν τμήμα της Rust Belt, δηλαδή των περιοχών που επλήγησαν από την αποβιομηχάνιση τις προηγούμενες δεκαετίες και οι οποίες αναμένεται να έχουν μαζική ψήφο την ημέρα των εκλογών. Θυμίζουμε ότι και στην προηγούμενες εκλογές ο Τραμπ είχε επενδύσει ιδιαίτερα σε δυσαρεστημένα κομμάτια λευκής εργατικής τάξης.

Ας μην ξεχνάμε ότι εξαρχής ο Τραμπ είχε μια στρατηγική να εκμεταλλευτεί το εκλογικό σύστημα. Δεν διεκδικεί να κερδίσει την πρωτιά στη λαϊκή ψήφο, αλλά να εξασφαλίσει την πρωτιά σε κρίσιμες Πολιτείες, με ικανό αριθμό εκλεκτόρων που θα του εξασφαλίσουν τελικά την προεδρία. Γι’ αυτό και δεν πηγαίνει σε Πολιτείες που είναι δεδομένο ότι θα έχουν πρωτιά των Δημοκρατικών, όπως η Καλιφόρνια, αλλά επικεντρώνει σε Πολιτείες που «παίζονται».

Η στρατηγική του Τραμπ

Σύμφωνα με μια ανάλυση στην ιστοσελίδα thehill.com η στρατηγική του Τραμπ επικεντρώνεται σε πέντε βασικά σημεία.

Πρώτον, ο Τραμπ έχει επενδύσει ιδιαίτερα στο να έχει πολύ μεγάλο αριθμό εθελοντών στο ίδιο το εκλογικό πεδίο για να μπορεί να κάνει δουλειά «πόρτα πόρτα» που στις ΗΠΑ είναι ιδιαίτερα σημαντική. Οι υπεύθυνοι της προεκλογικής εκστρατείας του υποστηρίζουν ότι έχουν 2,5 εκατομμύρια εθελοντές, δηλαδή περισσότερους από τα 2,2 εκατομμύρια εθελοντές που έκριναν σε σημαντικό βαθμό τη μάχη υπέρ του Μπαράκ Ομπάμα στις εκλογές του 2008. Παρότι αρκετοί υποστηρίζουν στην εποχή όπου υπάρχουν άλλοι τρόποι επικοινωνίας, ο Τραμπ δείχνει να θεωρηθεί ότι αυτό μπορεί να κάνει τη διαφορά.

Δεύτερον, το ερώτημα για την ψήφο των μαύρων. Είναι γνωστό ότι οι μαύροι ψηφοφόροι σε πολύ μεγάλο ποσοστό ψηφίζουν υπέρ των Δημοκρατικών. Όμως, αυτό εξαρτάται και από το ποσοστό συμμετοχής τους. Η μικρότερη σχετικά συμμετοχή τους το 2016, καθώς η Χίλαρι Κλίντον δεν μπορούσε να τους κινητοποιήσει με τον ίδιο τρόπο όπως ένας μαύρος πρόεδρος, έκρινε εν μέρει το αποτέλεσμα. Ο Τραμπ αυτή τη φορά έχει επενδύσει ιδιαίτερα στην απεύθυνση προς τους μαύρους, πολύ περισσότερο από άλλους ρεπουμπλικάνους υποψηφίους και φαίνεται ότι έχει μικρή αύξηση της απήχησής τους στους μαύρους ψηφοφόρους κάτω των 44.

Τρίτον, υπάρχει το ερώτημα εάν και σε ποιο βαθμό οι δημοσκοπήσεις εντοπίζουν όντως τους ψηφοφόρους του Τραμπ. Δύο σημεία είναι εδώ κρίσιμα: από τη μια υπάρχει το ερώτημα ότι οι ψηφοφόροι του Τραμπ και λόγω του κλίματος αποφεύγουν να απαντούν με ειλικρίνεια στους δημοσκόπους και από την άλλη σε ορισμένες Πολιτείες το αποτέλεσμα θα κριθεί σε μερικές σχετικά αεροκατοικημένες περιοχές τις οποίες δεν καλύπτουν οι δημοσκοπήσεις.

Τέταρτον, ενώ παραδοσιακά η μάχη για την εγγραφή νέων ψηφοφόρων ήταν υπόθεση των Δημοκρατικών, αυτή τη φορά οι Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν ότι έχουν προχωρήσει σε περισσότερες εγγραφές νέων ψηφοφόρων από τους Δημοκρατικούς.  Για παράδειγμα στη Φλόριντα οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν εγγράψει 104.000 περισσότερους ψηφοφόρους και στη Πενσυλβανία 72.000.

Πέμπτον, ο Τραμπ επικεντρώνει στο να τα πάει καλύτερα με την ψήφο των Ισπανόφωνων. Δεν ελπίζει να την κερδίσει όμως τον ενδιαφέρει να πάει σχετικά καλά, παρά τη δυσαρέσκεια που προκαλούν στη συγκεκριμένη κοινότητα οι αντιμεταναστευτικές του θέσεις. Όμως, σε άλλες Πολιτείες, ο Τραμπ δοκιμάζει και άλλα μέσα, για παράδειγμα στη Φλόριντα ο Τραμπ επενδύει στον παραδοσιακό αντικομμουνισμό της κουβανοαμερικανικής κοινότητας σε αντιδιαστολή με την υποτιθέμενη «αριστερή» στροφή των Δημοκρατικών.

Αποτελεί η πρόωρη ψήφος ένδειξη για το αποτέλεσμα;

Μεγάλη συζήτηση έγινε στις ΗΠΑ για τις τάσεις που έδειξαν οι εκτιμήσεις για την πρόωρη ψήφο. Παρότι οι Ρεπουμπλικάνοι φάνηκε να τα πηγαίνουν σχετικά καλά στη Φλόριντα όπου φάνηκε να έχουν περισσότερες ψήφους στην πρόωρη αυτοπρόσωπη ψήφο, οι Δημοκρατικοί φάνηκε να διατηρούν την υπεροχή στην επιστολική ψήφο κατά 10%. Μια ανάλυση από ένα κέντρο χρηματοδοτούμενο από τον Μάικλ Μπλούμπεργκ έδειξε μεγάλη υπεροχή των Δημοκρατικών στη συνολική πρόωρη ψήφο σε κρίσιμες Πολιτείες.

Ωστόσο αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι τα στοιχεία της πρόωρης ψήφου δεν προβλέπουν απαραίτητα τον νικητή των εκλογών. Οι άνθρωποι που ψηφίζουν πρόωρα, είναι άνθρωποι αποφασισμένοι να ψηφίσουν ούτως ή άλλως, δηλαδή άνθρωποι που θα ψήφιζαν και την ημέρα των εκλογών. Αντίθετα, το κλειδί είναι οι άνθρωποι που θα ψηφίσουν την ημέρα των εκλογών και ιδίως αυτοί που θα αποφασίσουν να ψηφίσουν ή να μην ψηφίσουν. Έπειτα υπάρχουν και διαφορετικές στρατηγικές των κομμάτων. Για παράδειγμα οι Ρεπουμπλικάνοι και ιδίως ο Τραμπ έχουν επιμείνει ιδιαίτερα στην αυτοπρόσωπη ψήφο την ημέρα των εκλογών.

Επιπλέον, δεν είναι η πρώτη φορά που οι Δημοκρατικοί προηγούνται στην πρόωρη ψήφο. Το ίδιο έγινε και το 2016 και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα για το 2020 παραπέμπουν σε ανάλογες δυναμικές ως προς την πρόωρη ψήφο. Φυσικά, κανείς δεν μπορεί να ξέρει εκ των προτέρων. Για παράδειγμα, με δεδομένο ότι φέτος μέρος της πρόωρης ψήφου οφείλεται και στην πανδημία, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι εάν υπήρξε και σημαντικός αριθμός Ρεπουμπλικάνων που ψήφισε πρόωρα, τότε οι Δημοκρατικοί έχουν όντως πλεονέκτημα.

Όλα αυτά παραπέμπουν σε μια μάχη που συνεχίζεται ακόμη, όπου οι Δημοκρατικοί έχουν ένα σαφές προβάδισμα, με βάση και τα δεδομένα των δημοσκοπήσεων, ενώ ο πρόεδρος Τραμπ έχει μπροστά του μια ανηφορική τελική ευθεία και το δύσκολο έργο να ανατρέψει ένα συσχετισμό που φαντάζει παγιωμένος.