Θλιβερές και επικίνδυνες μειοψηφίες

Πολλαπλά και συνδυαζόμενα περιστατικά έρχονται να επιβεβαιώσουν κάποιες υποψίες και ανησυχίες. Η δημοκρατία στην Ελλάδα παρουσιάζει σημαντικά ελλείμματα. Όχι όμως επειδή θεσμοί αποδεικνύονται ανεπαρκείς, ή επειδή κάποιοι επιχειρούν να επιβάλλουν κάποιο άλλο καθεστώς, ή επειδή οι Χρυσαυγίτες την επιβουλεύονται.

Απειλείται επειδή κάποιες θλιβερές μειοψηφίες δεν έχουν εμπεδώσει τα ευεργετήματα της και μία σιωπηλή πλειοψηφία αδυνατεί, για πολλούς και διάφορους λόγους, να απομονώσει τους λίγους και επικίνδυνους.

Τις τελευταίες ημέρες το φαινόμενο μπορεί να παρατηρηθεί σε δύο πεδία, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους.

Το ένα είναι αυτό της πανδημικής κρίσης. Με την εκρηκτική αύξηση των κρουσμάτων και την εκδήλωση της ανησυχίας των αρμοδίων, η κυβέρνηση αναγκαστικά και κατά τα αναμενόμενα, έλαβε κάποια μέτρα. Στοιχειώδη και με προφανή προσπάθεια να τηρηθούν κάποιες ισορροπίες.

Μπορεί να υπήρξε καθυστέρηση, μπορεί να έπρεπε να έχει γίνει κάτι πιο νωρίς, πάντως βάσιμη είναι η εκτίμηση ότι οι αποφάσεις για το μερικό lockdown ελήφθησαν σε κρίσιμη και πιθανώς καθοριστική στιγμή.

Αμέσως, οι αντιδράσεις πολλών, δημόσιες και μη, εκδηλώθηκαν κατά τα γνωστά. «Γιατί να κλείσει μόνο η εστίαση και τα θεάματα;», «Γιατί να μην επιβληθεί ολική απαγόρευση κυκλοφορίας;», «Γιατί δεν μας κλείνουν στα σπίτια μας όπως τον Μάρτιο;».

Αναζητήσεις που προξενούν μία κάποια απορία. Όλοι όσοι λένε αυτά, δεν έχουν καταλάβει τίποτε όλο αυτό το διάστημα; Δεν ξέρουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν; Είναι τόσο ψυχολογικά εξαρτημένοι από την απαγόρευση, ώστε να συμπεριφερθούν όπως θα όφειλαν; Πιθανώς ναι. Και το φαινόμενο δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, η οποία για κάποιον λόγο μέχρι στιγμής παραμένει σε καλύτερη κατάσταση από τις υπόλοιπες χώρες. Ωστόσο, η εξάρτηση αυτή από την άνωθεν επιβεβλημένη διαδικασία περιορισμών, φανερώνει έλλειμμα δημοκρατικής συνείδησης, είτε στην Ελλάδα, είτε αλλού.

Ωστόσο, μία μοναδικότητα έχει ένα άλλο φαινόμενο. Αυτό της φασιστικής επινόησης και εκτέλεσης ομηρείας του πρύτανη του Οικονομικού Πανεπιστημίου μέσα στο γραφείο του, με την ανάρτηση στο λαιμό του πινακίδας, υπέρ των καταλήψεων.

Και μόνο το ότι στην Ελλάδα του 2020 εξακολουθεί να είναι δυνατόν για όποιον διανοείται κάτι τέτοιο, να μπορεί και να το διαπράξει, ειδικώς σε έναν χώρο όπως το Πανεπιστήμιο, αποκαλύπτει πολλά. Για την Παιδεία, τη Δημοκρατία, την πολιτική τάξη, την ακαδημαϊκή κοινότητα.

Εν προκειμένω, όπως και στην περίπτωση της πανδημίας, η καταδίκη των συμπεριφορών δεν έχει απολύτως καμία σημασία. Είναι μία κατόπιν εορτής ελλειμματική και δίχως ουσία διαπίστωση.

Η παρούσα συγκυρία και όπως εξελίσσονται τα πράγματα, εξακολουθεί να γεννά ευκαιρίες. Για επώδυνες διαπιστώσεις, εσωτερικές αναζητήσεις, πολιτικές αποφάσεις και αντιμετώπιση στρεβλώσεων και άκυρων ιδεοληψιών. Για να απομονωθούν και να περιθωριοποιηθούν οι επικίνδυνες μειοψηφίες.

Προφανώς δεν μπορούν να θεραπευτούν όλα με μία μονοκοντυλιά. Αν όμως δεν υπάρξει πρόοδος έστω σε κάποια πεδία, έστω και σταδιακά, το διάστημα που θα ακολουθήσει θα βρει τους πάντες σε ένα πολύ χειρότερο περιβάλλον από ό,τι φαντάζονται.