Τι πέτυχε η Ελλάδα ως πρόεδρος του Συμβουλίου της Ευρώπης

Η Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης (που λήγει στις 18 Νοεμβρίου) έφερε την κυβέρνηση αντιμέτωπη με δύσκολες προκλήσεις που δημιούργησαν η πανδημία και οι τουρκικές προκλήσεις. Την Τετάρτη θα υπάρξει με τηλεδιάσκεψη υπουργική σύνοδος των κρατών μελών (όπου αναμένεται να καταδικαστεί η επίθεση στη Βιέννη, αλλά και οι τρομοκρατικές ενέργειες στη Γαλλία) αλλά και εκδήλωση στη Βουλή των Ελλήνων όπου αναμένεται να μιλήσει και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα απευθύνει μήνυμα για τα 70 χρόνια από την υιοθέτηση της σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Εξαρχής η κυβέρνηση και ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτ. Βαρβιτσιώτης κλήθηκαν να προσαρμοστούν στην πανδημία και να ενεργοποιήσουν ένα μίνι «ψηφιακό μετασχηματισμό» – πρότυπο για τα δεδομένου του Υπουργείου Εξωτερικών προκειμένου να ανταποκριθεί στις πρακτικές ανάγκες της εποχής της πανδημίας. Η Ελληνική Προεδρία μάλιστα επιφορτίστηκε με τη δύσκολη αποστολή να συγκεράσει και να συνθέσει σε ευρωπαϊκό επίπεδο γνωμοδοτήσεις και απόψεις ειδικών και πολυάριθμες ψηφιακές διαβουλεύσεις που έδιναν βάρος είτε στην προάσπιση των ατομικών ελευθεριών είτε στην πάση θυσία υπεράσπιση της δημόσιας υγείας.

Ένα πολύ πιο άχαρο αλλά και δύσκολο στοίχημα για την Ελληνική Προεδρία και τον διπλωματικό μηχανισμό υπήρξε η διαχείριση των λεπτών ελληνοτουρκικών ισορροπιών εντός του Οργανισμού, στον οποίο η Τουρκία είναι πλήρες μέλος (σε αντίθεση με την περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Ο κίνδυνος να εκτεθεί διπλωματικά η Ελλάδα εργαλειοποιώντας με «ανατολίτικο» τρόπο την Προεδρία του συμβουλίου της Ευρώπης δεν άφησε κανένα περιθώριο απόκλισης από την αυστηρή – σε… εκνευριστικό σημείο όπως μαρτυρούν με χιούμορ μέλη του επιτελείου – τήρηση του πρωτοκόλλου και την αποφυγή αφορμής.

Απαντήσεις

Την ίδια στιγμή ωστόσο, οι ίδιοι οι Τούρκοι μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης έθεταν πρώτοι τα γεωπολιτικά ζητήματα στο τραπέζι των συζητήσεων και των επερωτήσεων, δίνοντας επανειλημμένως την ευκαιρία στην Ελληνική Προεδρία να τους επαναφέρει στις πάγιες θέσεις της Ελλάδας, με χαρακτηριστικότερη την πρόσφατη απάντησή του στην μαντιλοφορούσα νεαρή βουλευτίνα Τσελίκ, αγαπημένο παιδί του Ερντογάν.

Η έξυπνη διαχείριση των τύπων και της ουσίας της Προεδρίας φαίνεται να απέδωσε καρπούς. Σε συνέχεια της εκκωφαντικής σιωπής του Συμβουλίου της Ευρώπης στο ζήτημα της Αγίας Σοφίας, την οποία και επισήμανε με φόρτιση η ελληνική πλευρά, δια του αρμόιδιου υπουργού, ξεπερνώντας ίσως για μια και μοναδική φορά τα εσκαμμένα -, ήρθε τελικά μια αναπάντεχη δήλωση καταδίκης των τουρκικών ενεργειών από την πλευρά του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Παρόλο που ο Οργανισμός δε θεωρείται κατεξοχήν αρμόδιος για ζητήματα διακρατικών σχέσεων, η Γενική Γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Marija Pejčinović Burić εξέδωσε προς έκπληξη πολλών ανακοίνωση κατά του ανοίγματος των κατεχόμενων Βαρωσίων της Κύπρου από τις τουρκικές δυνάμεις. Η δήλωση αυτή ακολουθήθηκε από αντίστοιχη κίνηση της «πολλής» Βρετανίδας Λαίδης Gillan, Προέδρου της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης.