Προεδρικές εκλογές ΗΠΑ : Οι κρίσιμες Πολιτείες και η παγκόσμια σκακιέρα

Εκλογή του Τζο Μπάιντεν  ή επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ  θα βγάλουν οι μεθαυριανές κάλπες στις ΗΠΑ; Σε οποιαδήποτε άλλη δημοκρατική χώρα θα ήταν βέβαιο ότι θα εκλεγόταν ο πρώτος, επειδή έχει μεγάλο προβάδισμα πανεθνικά στις δημοσκοπήσεις. Αλλά στις ΗΠΑ με το περίεργο – και κατά πολλούς ξεπερασμένο προ πολλού – εκλογικό σύστημα, η εκλογή του προέδρου μπορεί να εξαρτηθεί από λίγες ψήφους σε μια κρίσιμη Πολιτεία που έχει όμως πολλούς εκλέκτορες.

Γι’ αυτό και η παραμικρή μετακίνηση των ψηφοφόρων εξετάζεται διεξοδικά, ιδίως σε αυτές τις εκλογές που καταγράφονται μεγάλες μετατοπίσεις του εκλογικού σώματος. Το Τέξας, για παράδειγμα, αναδεικνύεται εφέτος αμφιταλαντευόμενη Πολιτεία ενώ το 2016 την είχε κερδίσει ο Τραμπ με διαφορά εννέα μονάδων και το 2012 την είχε χάσει ο Μπαράκ Ομπάμα με 12 μονάδες. Αυτό οφείλεται σε δημογραφικές αλλαγές που έγειραν τα μεγάλα αστικά κέντρα της Πολιτείας προς τους Δημοκρατικούς.

Θέλει να ξαναχτίσει το «μπλε τείχος»

Ο Μπάιντεν θα εκλεγεί αν καταφέρει να κερδίσει τις τρεις βιομηχανικές Πολιτείες που ονομάζονταν «μπλε τείχος», από το χρώμα των Δημοκρατικών, μέχρι να τις κερδίσει ο Τραμπ το 2016: το Μίσιγκαν (16 εκλέκτορες), το Ουισκόνσιν (10) και την Πενσιλβάνια (20). Ή θα εκλεγεί αν κερδίσει μία ή δυο Πολιτείες της λεγόμενης Ζώνης του Ηλιου, στον Νότο: την Αριζόνα (11 εκλέκτορες), την Τζόρτζια (16) ή το Τέξας (38), που εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια είναι ρεπουμπλικανικές. Ή θα μπορούσε να κερδίσει ακόμη και εξασφαλίζοντας τη Φλόριντα (29 εκλέκτορες). Αυτές είναι οι Πολιτείες που μονοπωλούν την προσοχή στη μεθαυριανή εκλογική αναμέτρηση για τον Λευκό Οίκο.

Ποιοι αποτελούν την «Τραμπική Διεθνή»

Αν επανεκλεγεί ο Τραμπ, θα συνεχίσει προφανώς την αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική του και η παγκόσμια ηγεμονία των ΗΠΑ, που έχει πληγεί από την πρώτη τετραετία του στον Λευκό Οίκο, θα πληγεί ίσως ανεπανόρθωτα προς όφελος της Κίνας. Σύμφωνα με ανάλυση στο «Foreign Affairs» του Ελιοτ Κόεν, πρύτανη της Σχολής Προηγμένων Διεθνών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, «πέρα από συγκεκριμένες πολιτικές, μια νίκη Τραμπ θα σηματοδοτήσει μια τεράστια αλλαγή στη σχέση των ΗΠΑ με τον υπόλοιπο κόσμο. Θα στείλει το σήμα στους υπόλοιπους ότι η Ουάσιγκτον έχει παραιτηθεί από τις βλέψεις της για την παγκόσμια ηγεσία».

Δεν είναι περίεργο λοιπόν που ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ συγκαταλέγεται στην «Τραμπική Διεθνή», για να χρησιμοποιήσουμε έκφραση του «Monde». Στην ίδια Διεθνή συγκαταλέγονται ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου, ο ινδός πρόεδρος Ναρέντρα Μόντι, ο βραζιλιάνος πρόεδρος Ζαΐχ Μπολσονάρου και ο σαουδάραβας διάδοχος του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν που, μεταξύ άλλων εθνολαϊκών δυνάμεων, έχουν να κερδίσουν άμεσα ή έμμεσα από την επανεκλογή του Τραμπ.

«Θα παραμείνουν τα προβλήματα»

«Τα βαθύτερα όμως προβλήματα του αμερικανικού συστήματος θα παραμείνουν όποιος και αν αναλάβει πρόεδρος» αναφέρει ανάλυση των «New York Times». Σταχυολογούμε μερικά: η καταστολή των ψηφοφόρων (στις ΗΠΑ είναι πολύ πιο περίπλοκο να ψηφίσει ένας πολίτης απ’ όσο σε κάθε άλλη δυτική δημοκρατία), η χάραξη των εκλογικών περιφερειών για τη Βουλή των Αντιπροσώπων καταπώς συμφέρει το ένα ή το άλλο κόμμα, η βία των αστυνομικών κατά των μαύρων και οι μαζικές φυλακίσεις (οι ΗΠΑ έχουν μακράν το υψηλότερο ποσοστό φυλακισμένων στον δυτικό κόσμο), η πόλωση, ο έντονος κομματισμός, η απώλεια εμπιστοσύνης στους θεσμούς (με απόρροια μεταξύ άλλων το αντιεμβολιαστικό κίνημα), η κλιματική αλλαγή, τα σόσιαλ μίντια που διαδίδουν και μεγεθύνουν την παραπληροφόρηση κ.ά. «Ολα αυτά τα προβλήματα προϋπήρχαν του Τραμπ» παρατηρούν οι «New York Times».

Μετεκλογικές ανησυχίες με το βλέμμα στην Ακροδεξιά

Μεγάλη σημασία έχει όχι μόνο ποιος θα κερδίσει μεθαύριο τις προεδρικές εκλογές αλλά και με πόση διαφορά θα τις κερδίσει. Αν ο Μπάιντεν επικρατήσει με μικρή διαφορά (μερικών χιλιάδων ψήφων) σε κρίσιμες Πολιτείες, ο Τραμπ θα αποδυθεί σε εκστρατεία αμφισβήτησης του εκλογικού αποτελέσματος – την οποία έχει ήδη δρομολογήσει προεκλογικά προσπαθώντας, για παράδειγμα, να αμαυρώσει την εγκυρότητα της επιστολικής ψήφου. Εκτός από την αντίδραση του ίδιου του Τραμπ, ανησυχία προκαλεί και η αντίδραση των ακροδεξιών οπαδών της λευκής υπεροχής. Θα δεχθούν μια ήττα Τραμπ ή θα βγουν στους δρόμους με τα όπλα, όπως απειλούν;

Αν οι διαφορές καταλήξουν στα δικαστήρια, η υπερσυντηρητική Εϊμι Κόνι Μπάρετ, που ορίστηκε τη Δευτέρα στο Ανώτατο Δικαστήριο από τη ρεπουμπλικανική πλειοψηφία της Γερουσίας, έχει ήδη γείρει την πλάστιγγα υπέρ του Τραμπ καθώς καθιστά ανυπέρβλητη την πλειοψηφία 6-3 των συντηρητικών στο σώμα. Για την ιστορία, αναφέρουμε ότι προ Τραμπ είχε να γίνει διορισμός στο Ανώτατο Δικαστήριο χωρίς δικομματική υποστήριξη από το 1869.