Μια διχασμένη υπερδύναμη

Η εκλογική αναμέτρηση και η οριακή διαφορά μεταξύ των δυο υποψηφίων για την προεδρία των ΗΠΑ ανέδειξε ότι η μεγάλη αυτή χώρα είναι βαθιά διχασμένη.

Επί της ουσίας είναι δυο κόσμοι στις ΗΠΑ, όπου αντιμάχονται δυο κυρίαρχες κουλτούρες: μια βαθύτατα συντηρητική και μια προοδευτική. Αυτό ήταν εμφανές στις προεδρικές εκλογές και αναδεικνύεται έντονα και από την κοινωνιολογική ανάλυση της ψήφου των Αμερικανών.

Στις ΗΠΑ συγκρούονται δυο εκ διαμέτρου αντίθετες κοσμοθεωρίες και ανεξαρτήτως των εκλογών, αυτές οι δυο διαφορετικές αντιλήψεις εισήλθαν σε μια διαρκή, αλλά καθοριστική μάχη για το ίδιο το μέλλον της αμερικανικής κοινωνίας.

Ουσιαστικά αυτή η αναμέτρηση φέρνει στην επιφάνεια και την αναμέτρηση διαφορετικών αξιών, ηθικών κανόνων και κωδικών, αλλά και γυρνά το ρολόι του χρόνου πίσω σε αλήστου μνήμης εποχής, όπου δινόταν ιδεολογικός πόλεμος σε όλα τα επίπεδα για τα αυτονόητα, ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών.

Για να κατανοήσει κανείς το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι στις ΗΠΑ, ας ανατρέξει στον Ronald Dworkin που θεωρείται από τους σημαντικότερους πολιτικούς φιλοσόφους της εποχής μας. Και το βιβλίο του, «Η Αμερικανική Δημοκρατία σε κίνδυνο (εκδόσεις Πόλις, επιμέλεια: Γρηγόρης Μολυβάς), αποτυπώνει πλήρως το τοπίο στις ΗΠΑ, όπως είναι και σήμερα, παρά το γεγονός ότι περάσανε 14 χρόνια από τότε.

Το βιβλίο αν και γράφτηκε το 2006 είναι άκρως επίκαιρο και εάν ανατρέξει κανείς στις σελίδες του θα διαπιστώσει τον διχασμό που βλέπουμε σήμερα στις ΗΠΑ και ο οποίος προϋπήρχε της προεδρίας Τραμπ. Σε κάποιο σημείο στο τέλος του βιβλίου του ο Dworkin, θέτει το ερώτημα, κατά πόσο είναι εφικτό να δημιουργηθεί μια γνήσια δημοκρατία στην Αμερική και προτάσσει αρκετά επιχειρήματα για το αντίθετο.

Θεμελιώδες ερώτημα και κατά τη σημερινή εποχή, όταν στην υπερδύναμη γίνεται ακόμα και λόγος για πιθανή αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος των προεδρικών εκλογών. Αδιανόητο για τις ΗΠΑ και όμως τόσο πραγματικό που ίσως μας ξενίζει, αλλά αποτυπώνει πλήρως το διχαστικό κλίμα που επικρατεί.

Ο Dworkin σημειώνει ότι στις ΗΠΑ επικρατεί μια ριζικά καταθλιπτική πολιτική κουλτούρα, η οποία είναι κατά τον διαπρεπή διανοούμενο, αδύναμη να εκπληρώσει τα αέναα αιτήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Και το κρίσιμο στις ΗΠΑ είναι να επικρατήσει κοινωνική δικαιοσύνης, η οποία και θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα που εντοπίζονται στην αμερικανική κοινωνία και συντελούν στο διχασμό και στην αναμέτρηση δυο κόσμων.