Κατάθλιψη : Θεραπεία με ψυχεδελικά τριπ;

Mόλις δύο δόσεις ψυλοκυβίνης, της δραστικής ουσίας των ψυχεδελικών «μαγικών μανιταριών», προσφέρουν ταχεία ανακούφιση από τη μείζονα κατάθλιψη, υποδεικνύει μια μικρή αλλά ενθαρρυντική μελέτη στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς, η οποία έρχεται να ενισχύσει προηγούμενα ευρήματα.

Τα σημερινά αντικαταθλιπτικά πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά και συνήθως χρειάζονται μέρες ή εβδομάδες για να δράσουν, ενώ η αποτελεσματικότητά τους έχει αμφισβητηθεί τα τελευταία χρόνια και ανεπαρκής μικρή για σημαντικό μέρος των ασθενών. Ερευνητές σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν σήμερα την αναζήτηση νέων αντικαταθλιπτικών ταχείας δράσης.

Ο Δρ Ρόλαντ Γκρίφθις του Τζονς Χόπκινς μιλά για τα τελευταία ευρήματα της ομάδας του

Τη δεκαετία του 1960, ψυχεδελικές ουσίες όπως το LSD και η ψιλοκυβίνη των μαγικών μανιταριών δοκιμάστηκαν σε πολυάριθμες μελέτες για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης και του αλκοολισμού. Όμως οι ερευνητικές προσπάθειες σταμάτησαν μετά το 1970, όταν οι ουσίες αυτές απαγορεύτηκαν από την αμερικανική κυβέρνηση.

Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον έχει επιστρέψει, παρά τα ηθικά και γραφειοκρατικά εμπόδια στη διενέργεια τέτοιων δοκιμών. Ενθαρρυντικά αποτελέσματα για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης έχει δώσει για παράδειγμα η κεταμίνη, περισσότερο γνωστή στις πιάτσες ναρκωτικών ως «Special K».

To 2016, ερευνητές του Τζονς Χόπκινς στο Μέριλαντ των ΗΠΑ είχαν αναφέρει ότι η χορήγηση ψιλοκυβίνης υπό ιατρική επίβλεψη δείχνει να ανακουφίζει καρκινοπαθείς από το άγχος και την κατάθλιψη.

Η νέα μελέτη που παρουσιάζεται στο JAMA Psychiatry, μια επιθεώρηση του αμερικανικού Ιατρικού Συλλόγου, υποδεικνύει ότι η παραισθησιογόνος ουσία ίσως είναι αποτελεσματική σε στον ευρύτερο πληθυσμό ασθενών με μείζονα κατάθλιψη.

«Το μέγεθος της επίδρασης που καταγράψαμε ήταν περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερο από ό,τι έχουν δείξει οι κλινικές μελέτες για τα συμβατικά αντικαταθλιπτικά της αγοράς» λέει ο ψυχίατρος Άλαν Ντέιβις, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Τονίζει ωστόσο ότι τα ευρήματα θα πρέπει να επιβεβαιωθούν σε μεγαλύτερες κλινικές μελέτες, στις οποίες εθελοντές που λαμβάνουν ψιλοκυβίνη θα συγκριθούν με ασθενείς στους οποίος έχει χορηγηθεί μόνο ψευδοφάρμακο (placebo).

Ψυχεδελικές συνεδρίες

Συνολικά 24 εθελοντές συμμετείχαν τη μελέτη, όλοι τους με μακρύ ιστορικό καταθλιπτικών επεισοδίων, οι οποίο δέχτηκαν να διακόψουν σταδιακά τυχόν αντικαταθλιπτικά φάρμακα που έπαιρναν, ώστε να είναι ασφαλής η συμμετοχή τους στο πείραμα.

Οι ασθενείς έλαβαν ψιλοκυβίνη σε δύο συνεδρίες με διαφορά δύο εβδομάδων. Για τις περίπου πέντε ώρες που διήρκησε η ψυχεδελική επίδραση, παρέμεναν ξαπλωμένοι στον καναπέ φορώντας μάσκα ύπνου και ακουστικά για να ακούν μουσική, πάντα παρουσία γιατρού που προσέφερε κατευθύνσεις και καθησύχαση.

Η μελέτη δεν διευκρινίζει αν οι εθελοντές απόλαυσαν ή όχι το ψυχεδελικό τριπ, το οποίο πιθανότατα περιλάμβανε οπτικές και ακουστικές παραισθήσεις. Μπορείτε να ακούσετε τη μαρτυρία ενός εκ των εθελοντών στο παρακάτω βίντεο.

Προκειμένου να μετρηθεί η επίδραση της αγωγής, οι εθελοντές συμπλήρωσαν στάνταρτ ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση της κατάθλιψης πριν από την πρώτη συνεδρία, μία εβδομάδα και έναν μήνα μετά.

Μείωση των συμπτωμάτων κατά περισσότερο από 50% καταγράφηκε στο 67% των εθελοντών μία εβδομάδα μετά τη συνεδρία, ποσοστό που αυξήθηκε στο 71% τρεις εβδομάδες αργότερα. Τέσσερις εβδομάδες μετά τη θεραπεία, το 54% των συμμετεχόντων δεν πληρούσε πλέον τα διαγνωστικά κριτήρια της κατάθλιψης.

«Δεδομένου ότι υπάρχουν αρκετοί τύποι διαταραχών μείζονος κατάθλιψης, οι οποίες μπορούν να οδηγούν σε διαφορές ως προς το πώς οι ασθενείς αντιδρούν στη θεραπεία, μου προκάλεσε έκπληξη η διαπίστση ότι οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες βρήκαν αποτελεσματική τη θεραπεία με ψιλοκυβίνη» σχολιάζει ο Ρόλαντ Γκρίφιθς, επικεφαλής της μελέτης.

Ο Γκρίφιθς, ο οποίος άρχιζε να διερευνά τις ψυχοθεραπευτικές δράσεις της ψιλοκυβίνης στις αρχές της δεκαετίας του 2000, δηλώνει ότι αρχικά αντιμετωπιζόταν με σκεπτικισμό, ή ακόμα και ανησυχία για αυτού του είδους την έρευνα. Πλέον όμως έχει εξασφαλίσει τη στήριξη της ερευνητικής κοινότητας και είναι σήμερα διευθυντής του Κέντρου Ψυχεδελικής Έρευνας που έχει ιδρυθεί στο «Τζονς Χοπκινς».

Η ομάδα του θα συνεχίσει τώρα να παρακολουθεί τους εθελοντές για έναν χρόνο από την ολοκλήρωση της μελέτης, προκειμένου να διαπιστωθεί πόσο διαρκεί η αντικαταθλιπτική επίδραση. Τα συμπεράσματα θα παρουσιαστούν σε επόμενη μελέτη.

Στο μεταξύ, λέει ο Γκρίφιθς, αρκετές εταιρείες βιοτεχνολογίας εργάζονται για την ανάπτυξη παραγώγων της ψιλοκυβίνης και άλλων ψυχεδελικών για ψυχιατρική χρήση.