Ποια μελέτη για τα fake news επικαλέστηκε ο Τσιόδρας

Η πρωτοφανής επιδημία παραπληροφόρησης που εξελίσσεται παράλληλα με την πανδημία κοροναϊού προκαλεί εκατοντάδες θανάτους σε όλο τον κόσμο, προειδοποιεί διεθνής μελέτη, την οποία επικαλέστηκε ο Σωτήρης Τσιόδρας στη συνέντευξη Τύπου για το νέο πανελλαδικό λόκνταουν.

Ο επικεφαλής της ομάδας εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας παρουσίασε στην οθόνη απόσπασμα άρθρου της Deutsce Welle με τα ευρήματα πρόσφατης διεθνούς μελέτης.

Φανταστικές θεραπείες για την αντιμετώπιση του κοροναϊού εξαπλώνονται και επιδεινώνουν τις επιπτώσεις μιας ήδη σοβαρής πανδημίας, διαπιστώνει η δημοσίευση στο American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. Και μια άλλη παρενέργεια της καταιγίδας παραπληροφόρησης, την οποία ο ΟΗΕ έχει αποκαλέσει «πληροφοριακή πανδημία» (infodemic), είναι ο στιγματισμός: κινέζοι πολίτες αντιμετώπισαν φραστικές και σωματικές επιθέσεις, ενώ εργαζόμενοι των συστημάτων Υγείας ήρθαν αντιμέτωποι με κύματα δυσπιστίας και στιγματισμού.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση του φαινομένου, η διεθνής ερευνητική ομάδα ζητά αυστηρότερη παρακολούθηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και προσπάθειες πιο αποτελεσματικής, ορθής ενημέρωσης.

Ούρα και ασβέστης

Τουλάχιστον 800 άτομα πέθαναν πίνοντας πυκνά αλκοολούχα διαλύματα, σε μια προσπάθεια να απολυμάνουν το σώμα τους, κάτι που εμμέσως παραπέμπει στις «συστάσεις» του Ντόναλντ Τραμπ για κατανάλωση χλωρίνης. Σχεδόν 6.000 άνθρωποι χρειάστηκε να νοσηλευτούν έπειτα από κατανάλωση μεθανόλης και εξήντα από αυτούς έμειναν τυφλοί.

Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από 87 χώρες σε 25 γλώσσες, «παρακολουθώντας και καταγράφοντας φήμες για την Covid-19 που διακινούνται online, καλύπτοντας δικτυακούς τόπους διασταύρωσης ισχυρισμών [fact checking], αναρτήσεις στο Facebook, το Twitter και online εφημερίδες, καθώς και τις επιπτώσεις τους στην δημόσια υγεία».

Παρανοϊκές αναρτήσεις στα ινδικά κοινωνικά δίκτυα παρότρυναν τον κόσμο να πίνει ούρα αγελάδας ή να τρώει πνεύμονες, ενώ στη Σαουδική Αραβία προτάθηκε θεραπεία με ούρα και ασβέστη.

Άλλες «θεραπείες» που ξεφύτρωσαν σε διάφορες χώρες είναι το σκόρδο, οι ζεστές κάλτσες και η επάλειψη του στήθους με λίπος χήνας.

Η έρευνα κάλυψε επίσης της θεωρίες συνωμοσίας που βράζουν στο Διαδίκτυο, όπως η ιδέα ότι ο κοροναϊός είναι βιολογικό όπλο του Μπιλ Γκέιτς για την ανατροπή της παγκόσμιας τάξης ή την πώληση περισσότερων εμβολίων.

Έμφαση δίνεται στο θέμα του στιγματισμού που προκύπτει από αβάσιμες πεποιθήσεις. «Στη διάρκεια της πανδημίας έχουν επανειλημμένα αναφερθεί περιστατικά φραστικής και σωματικής βίας εναντίον ανθρώπων ασιατικής καταγωγής, καθώς και σε εργαζομένων υγείας» σημειώνουν οι ερευνητές. «Τα στιγματισμένα άτομα είναι ευάλωτα στην κοινωνική αποφυγή ή απόρριψη, την παραμέληση της υγείας τους, και στη φυσική βία».

Λύσεις;

Υπό τη σκιά που ρίχνουν τα ευρήματα στην ήδη σκοτεινή εικόνα της πανδημίας, οι ερευνητές καλούν τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς να ελέγχουν περισσότερο και εξονυχιστικά τη διασπορά των αποκαλούμενων fake news, αλλά και να «συνεργαστούν με τις εταιρείες κοινωνικών μέσων για τη διάδοση ορθών πληροφοριών».