Rapid tests : Γρήγορα ναι, αξιόπιστα ίσως

Την ώρα που το αμερικανικό υπουργείο Υγείας έχει αρχίσει να διανέμει στις πολιτείες τεστ αντιγόνων για τον νέο κοροναϊό, γνωστά και ως γρήγορα τεστ ή rapid test, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) προειδοποιεί ότι η εξέταση αυτού του είδους μπορεί να δώσει εσφαλμένα αποτελέσματα, ειδικά σε υγιή άτομα που δεν ακολουθούν πιστά τις οδηγίες χρήσης.

Σε αντίθεση με τη μοριακή μέθοδο PCR, η οποία ανιχνεύει γενετικό υλικό του ιού και θεωρείται η βέλτιστη διαγνωστική εξέταση, τα γρήγορα τεστ ανιχνεύουν μόνο «αντιγόνα», δηλαδή πρωτεΐνες του ιού που θα μπορούσαν να αναγνωριστούν από το ανοσοποιητικό σύστημα.

Τα τεστ αυτά πιστεύεται ότι προσφέρουν χαμηλότερη αξιοπιστία από το PCR, δίνουν όμως αποτέλεσμα εντός 15 λεπτών και με πολύ χαμηλότερο κόστος.

Ψευδώς θετικό

Η FDA προειδοποίησε με ανακοίνωσή της την Τρίτη ότι «ψευδώς θετικά αποτελέσματα μπορούν να προκύψουν από τα τεστ αντιγόνων, μεταξύ άλλων όταν οι χρήστες δεν ακολουθούν τις οδηγίες χρήσης».

Η υπηρεσία μπορεί να μην αποθαρρύνει ρητά τη χρήση γρήγορων τεστ από υγιείς ιδιώτες, προειδοποιεί ωστόσο ότι «σε γενικές γραμμές, τα τεστ αντιγόνων ενδείκνυνται για την αντίχνευση αντιγόνων του SARS-CoV-2 σε δείγματα που έχουν ληφθεί κατόπιν άδειας από άτομα για τα οποία οι υγειονομικές αρχές υποψιάζονται λοίμωξη Covid-19 εντός συγκεκριμένου αριθμού ημερών από την εμφάνιση συμπτωμάτων».

Με άλλα λόγια, η FDA δεν ενθαρρύνει τη χρήση rapid test από υγιή άτομα, καθώς υπάρχει ρίσκο εσφαλμένης χρήσης και ψευδώς θετικού αποτελέσματος.

Αντίθετα, η υπηρεσία ενθαρρύνει την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων με εξέταση PCR όπου αυτό κρίνεται σκόπιμο.

Μάλιστα, παρόλο που οι ομοσπονδιακές αρχές έχουν δώσει το πράσινο φως για την ευρεία χρήση των rapid tests, μεταξύ άλλων σε σχολεία, η FDA έχει αδειοδοτήσει αυτά τα διαγνωστικά προϊόντα μόνο για χρήση σε συμπτωματικά άτομα.

Ακόμα και οι εργαζόμενοι Υγείας που θεωρητικά βρίσκονται σε θέση να ακολουθήσουν τις οδηγίες χρήσης δεν πρέπει να θεωρούν οριστικά τα αποτελέσματα των τεστ αντιγόνων: «Η FDA έχει λάβει αναφορές ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων τα οποία συνδέονται με τεστ αντιγόνων σε οίκους ευγηρίας […] και συνεχίζει να παρακολουθεί και να αξιολογεί αυτές τις αναφορές» αναφέρει η υπηρεσία σε ανακοίνωσή της.

Νέες κατευθυντήριες γραμμές

Την περασμένη εβδομάδα, το πολιτειακό υπουργείο Υγείας της Λουιζιάνα, μιας από τις πρώτες πολιτείες που έλαβαν κιτ για τεστ αντιγόνων από το υπουργείο Υγείας, εξέδωσε νέες κατευθυντήριες γραμμές τονίζοντας ότι τα rapid tests δεν συνιστώνται για άτομα χωρίς συμπτώματα που δεν έχουν ιστορικό επαφής με ασθενείς της Covid-19. Επιπλέον, όσοι υποβάλλονται σε τεστ θα πρέπει να ενημερώνονται για τους περιορισμούς τους.

Μιλώντας στο πρακτορείο Bloomberg, ο Τζεφ Ένγκελ της επιτροπής διαχείρισης της πανδημίας στη Λουιζιάνα κατηγόρησε το ομοσπονδιακό υπουργείο Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών προέβη στην παραγγελία εκατοντάδων χιλιάδων γρήγορων τεστ «χωρίς να έχουν προηγηθεί μελέτες σχετικά με τη νέα χρήση για την οποία διαθέτουν αυτά τα τεστ».

«Πιστεύω ότι είναι απερίσκεπτο» είπε ο επιδημιολόγος.

Και η πολιτεία του Όρεγκον εξέδωσε σύσταση για τη μη χρήση γρήγορων τεστ στον ασυμπτωματικό πληθυσμό, επικαλούμενη επιφυλάξεις σχετικά με την αξιοπιστία τους. Ωστόσο το Όρεγκον δεν συνιστά επιβεβαίωση των θετικών αποτελεσμάτων με τεστ PCR, λέγοντας ότι και οι δύο μέθοδοι δεν είναι πάντα αξιόπιστες.

Η Λουιζιάνα, αντίθετα, συνιστά τη χρήση PCR για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων από τεστ αντιγόνων σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα σε περιστατικά με συμπτώματα Covid-19 που εμφανίζονται αρνητικά στα rapid tests.

Σε κάθε περίπτωση, τονίζουν ειδικοί, όσοι υποβάλλονται σε τεστ αντιγόνων που βγαίνει αρνητικό δεν θα πρέπει να καθησυχάζουν και να θεωρούν ότι θα παραμείνουν ασφαλείς από τον κοροναϊό και στο μέλλον.