«Τριακόσια εκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη»

Ψάχνετε πλανήτη για μετακόμιση; Η κοσμική αγορά ακινήτων φαίνεται ότι βρίθει προσφορών.

Ο Γαλαξίας μας πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 300 εκατομμύρια πλανήτες σαν τη Γη, και πιθανώς πολύ περισσότερους, εκτιμά η μεγαλύτερη μελέτη του είδους της.

Πρόκειται βέβαια μόνο για μια εκτίμηση, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει εντοπιστεί κανένα ακριβές ανάλογο της Γης.

Τα ευρήματα έχουν γίνει δεκτά για δημοσίευση στο έγκριτο Astronomical Journal, είναι όμως διαθέσιμα υπό τη μορφή προδημοσίευσης εδώ.

Κληρονομιά του Kepler

Οι 44 αστρονόμοι που συμμετείχαν στην προσπάθεια, με επικεφαλής τον Στιβ Μπράισον του Ερευνητικού Κέντρου «Έιμς» της NASA, επιχείρησαν να δώσουν μια απάντηση, έστω κατά προσέγγιση, σε ένα ερώτημα που απασχολεί τον κλάδο τους εδώ και χρόνια.

Πρόκειται για έναν αριθμό που ονομάζεται «ήτα-Γη», ή ηΕ για συντομία. Το νούμερο αυτό εκφράζει το ποσοστό των άστρων σαν τον Ήλιο τα οποία διαθέτουν πλανήτες στο μέγεθος της Γης στη λεγόμενη κατοικήσιμη ζώνη –δηλαδή σε τροχιές που επιτρέπουν την ύπαρξη υγρού νερού στην επιφάνεια.

Ο υπολογισμός του ηΕ ήταν ένας από τους κύριους στόχους του διαστημικού τηλεσκοπίου Kepler, το οποίο εκτοξεύτηκε το 2009 με αποστολή να εντοπίσει τυχόν εξωπλανήτες σε μια περιοχή του Γαλαξία που περιέχει περίπου 150.000 άστρα.

Παρόλο που το Kepler υπέστη βλάβη στο σύστημα προσανατολισμού πριν ολοκληρώσει την απογραφή, πρόλαβε να αναγνωρίσει πάνω από 4.000 υποψήφιους πλανήτες, πριν τελικά πάψει να λειτουργεί το 2018.

«Πέρασαν 11 χρόνια από την εκτόξευση μέχρι τη δημοσίευση της μελέτης, αυτά όμως είναι τα αποτελέσματα» δήλωσε στους New York Times η Νάταλι Μπατάλα, αστρονόμος του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στη Σάντα Κρους, πρώην επικεφαλής της αποστολής Kepler και μέλος της ερευνητικής ομάδας που υπογράφει τη νέα μελέτη.

«Αυτό είναι το επιστημονικό αποτέλεσμα που περιμέναμε όλοι –ο λόγος που το Kepler έλαβε έγκριση τον Δεκέμβριο του 2001» είπε περιχαρής.

«Συντηρητική εκτίμηση»

Η ερευνητική ομάδα πέρασε δύο χρόνια αναλύοντας τα δεδομένα του Kepler. Εφαρμόζοντας στατιστικές μεθόδους προκειμένου να ανάγουν τα ευρήματα του τηλεσκοπίου στο σύνολο του Γαλαξία, οι ερευνητές εκτιμούν ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο των άστρων που μοιάζουν με τον Ήλιο, ως προς τη μάζα και τη φωτεινότητά τους, διαθέτουν βραχώδεις πλανήτες παρόμοιους σε μέγεθος με τη Γη εντός της κατοικήσιμης ζώνης.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι η εκτίμηση αυτή είναι συντηρητική και ότι η πραγματική αναλογία ίσως φτάνει το 90% των άστρων που μοιάζουν με τον Ήλιο.

Όποια κι αν είναι η απόκλιση από την πραγματικότητα, το συμπέρασμα είναι ότι ο Γαλαξίας βρίθει πλανητών με διάμετρο από 0,5 έως 1,5 φορές τη διάμετρο της Γης.

Σύμφωνα με τις πλέον συντηρητικές εκτιμήσεις της NASA, ο Γαλαξίας περιέχει τουλάχιστον 100 δισεκατομμύρια άστρα, από τα οποία τα 4 δισεκατομμύρια μοιάζουν στον Ήλιο σε μέγεθος και φωτεινότητα. Αν δεχτούμε ότι μόνο το 7% αυτών των άστρων διαθέτουν πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη, ο αριθμός των δυνητικά κατοικήσιμων πλανητών φτάνει τα 300 εκατομμύρια.

«Θέλαμε να είμαστε πολύ συντηρητικοί στις εκτιμήσεις μας για την περίπτωση να μας επιφυλάσσει εκπλήξεις η φύση όσον αφορά την κατοικησιμότητα» επισήμανε στους NY Times ο Ράβι Κούμαρ Κοπαράπου της NASA, μέλος της ερευνητικής ομάδας. «Οπότε χαμηλώσαμε τις εκτιμήσεις επίτηδες» είπε.

Κατά μέσο όρο, έδειξαν οι υπολογισμοί, ο πλησιέστερος πλανήτης εντός της κατοικήσιμης ζώνης βρίσκεται περίπου 20 έτη φωτός από τη Γη –δηλαδή δίπλα μας στην κλίμακα των κοσμικών αποστάσεων- ενώ σε ακτίνα 30 ετών φωτός από τον Ήλιο πρέπει να κρύβονται περίπου τέσσερις δυνητικά κατοικήσιμοι εξωπλανήτες.

Επιφυλάξεις

Η νέα εκτίμηση δίνει διπλάσιους δυνητικά κατοικήσιμους πλανήτες στον Γαλαξία σε σχέση με την προηγούμενη μελέτη για το θέμα, η οποία δημοσιεύτηκε το 2013 και κατέληγε στο συμπέρασμα ότι μόνο το ένα πέμπτο των άστρων σαν τον Ήλιο διαθέτει βραχώδεις πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη.

Η νέα μελέτη βελτίωσε τους υπολογισμούς συνδυάζοντας τα δεδομένα του Kepler με τα ευρήματα της ευρωπαϊκής αποστολής GAIA, η οποία μέτρησε τη θέση και τη φωτεινότητα ενός δισεκατομμυρίου άστρων στο Γαλαξία.

Ακόμα κι έτσι, όμως, τα ευρήματα της μελέτης είναι μόνο εκτιμήσεις και όχι πραγματικά νούμερα. Και όπως φαίνεται κάποιοι αστρονόμοι βλέπουν με επιφύλαξη τα ευρήματα.

«Η αποστολή Kepler δεν εντόπισε πολλά (για την ακρίβεια κανένα) πραγματικά ανάλογα της Γης. Δηλαδή πλανήτες με την ίδια ακτίνα ΚΑΙ με ίδια τροχιακή περίοδο, ώστε να δέχεται την ίδια ένταση φωτός, ΚΑΙ σε τροχιά γύρω από άστρα σαν τον Ήλιο» επισήμανε στην εφημερίδα ο Ντέιβιντ Σαρμονέ του Κέντρου Αστροφυσικής Harvard-Smithsonian.

Επιπλέον, κανείς δεν γνωρίζει ποιες συνθήκες επικρατούν στους πλανήτες παραπλήσιου μεγέθους με τη Γη που ανακαλύφθηκαν από το Kepler.

Όμως, ακόμα κι αν οι τελευταίοι υπολογισμοί πέφτουν εντελώς έξω, αυτό δεν θα σήμαινε ότι σβήνουν οι ελπίδες για εντοπισμό εξωγήινης ζωής.

Τα τελευταία χρόνια έχει ανακαλυφθεί πλήθος πλανητών που περιφέρονται γύρω από «κόκκινους νάνους», μικρά, χλωμά, κοκκινωπά άστρα. Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, τουλάχιστον ένα τέταρτο των κόκκινων νάνων του Γαλαξία διαθέτουν πλανήτες στην κατοικήσιμη ζώνη.

Η αναζήτηση μιας νέας Γης έχει μόλις αρχίσει.