Πώς ο κοροναϊός καταστρέφει τους πνεύμονες και προκαλεί νόσο διαρκείας

Εξέταση των ιστών ασθενών που έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας της COVID-19 ρίχνει φως στις βλάβες που ο νέος κορωνοϊός προκαλεί στους πνεύμονες και δίνει μια απάντηση στο γιατί αρκετά άτομα εμφανίζουν συμπτώματα διαρκείας.

Μοναδικά χαρακτηριστικά

Η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση eBioMedicine του «The Lancet» διεξήχθη από ερευνητές του King’s College του Λονδίνου σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο της Τεργέστης και το Διεθνές Κέντρο Γενετικής Μηχανικής και Βιολογίας στην Ιταλία και αποκαλύπτει τα μοναδικά εκείνα χαρακτηριστικά του ιού SARS-CoV-2 τα οποία τον κάνουν τόσο «επίμονο» και ισχυρό, ικανό να ταλαιπωρεί τα άτομα που προσβάλλει ακόμη και επί πολλούς μήνες.

Κάποιοι ασθενείς με COVID-19 εμφανίζουν συμπτώματα όπως η απώλεια όσφρησης και γεύσης καθώς και εκτεταμένες θρομβώσεις. Μάλιστα ορισμένοι μπορεί να βιώνουν επιδράσεις της νόσου, όπως έντονο αίσθημα κόπωσης και δύσπνοια, επί μήνες – πρόκειται για τους αποκαλούμενους «ασθενείς διαρκείας». Μέχρι σήμερα έχει διεξαχθεί ένας περιορισμένος αριθμός μελετών που έχουν βασιστεί σε νεκροψίες ασθενών με COVID-19, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι επιδράσεις της νόσου στα διαφορετικά όργανα παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες.

Εξονυχιστική ανάλυση οργάνων

Τώρα οι ερευνητές ανέλυσαν εξονυχιστικά τα όργανα 41 ατόμων που πέθαναν εξαιτίας COVID-19 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Τεργέστης από τον Φεβρουάριο ως τον Απρίλιο του 2020. Η ερευνητική ομάδα έλαβε δείγματα από τους πνεύμονες, την καρδιά, το ήπαρ και τους νεφρούς με στόχο να εξετάσει τη συμπεριφορά του ιού.

Σύμφωνα με τα ευρήματα, στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρχε εκτεταμένη βλάβη των πνευμόνων, με κύρια χαρακτηριστικά τη σοβαρή καταστροφή της δομής τους και τη μετατροπή του φυσιολογικού ιστού σε ινώδη.

Τα αφύσικα μεγάλα κύτταρα

Επιπλέον, περίπου το 90% των ασθενών εμφάνιζε δύο επιπλέον χαρακτηριστικά τα οποία ήταν μοναδικά σε ό,τι αφορά την COVID-19 σε σχέση με άλλες μορφές πνευμονίας. Καταρχάς οι ασθενείς εμφάνιζαν εκταταμένες θρομβώσεις στις αρτηρίες και τις φλέβες των πνευμόνων. Κατά δεύτερον, αρκετά κύτταρα των πνευμόνων ήταν αφύσικα μεγάλα και διέθεταν πολλούς πυρήνες – αυτό οφειλόταν σε σύντηξη διαφορετικών κυττάρων τα οποία δημιουργούσαν μεγάλα κύτταρα. Οι συγκεκριμένοι σχηματισμοί κυττάρων (συγκυτίες) δημιουργούνταν εξαιτίας της παρουσίας της πρωτεΐνης-ακίδας που βρίσκεται στην επιφάνεια του νέου κορωνοϊού και την οποία ο ιός χρησιμοποιεί προκειμένου να εισέλθει στα ανθρώπινα κύτταρα. Οταν η πρωτεΐνη ήταν παρούσα στην επιφάνεια των κυττάρων που μολύνονταν από τον SARS-CoV-2, προκαλούσε τη σύντηξή τους με άλλα φυσιολογικά κύτταρα του πνεύμονα, οδηγώντας τελικώς σε φλεγμονή και θρόμβωση.

Παρατεταμένες δομικές αλλαγές

Επιπροσθέτως η νέα μελέτη έδειξε μακροπρόθεσμη ύπαρξη του ιικού γονιδιώματος στα κύτταρα του αναπνευστικού καθώς και στα επιθηλιακά κύτταρα των αιμοφόρων αγγείων, σε συνδυασμό με τις συγκυτίες κυττάρων. Η ύπαρξη αυτών των μολυσμένων επί μακρόν κυττάρων εκτιμάται ότι είναι υπαίτια για τις μεγάλες δομικές αλλαγές που παρατηρούνται στους πνεύμονες οι οποίες μπορούν να παραμένουν επί εβδομάδες ή και μήνες, δίνοντας μια εξήγηση για την εμφάνιση της COVID-19 διαρκείας. Από τη μελέτη δεν προέκυψε πάντως παρατεταμένη φλεγμονή σε άλλα όργανα.

Οπως ανέφερε ο καθηγητής Μάουρο Τζιάκα από το Κέντρο του Βρετανικού Ιδρύματος Καρδιάς στο King’s College του Λονδίνου «τα νέα ευρήματα είναι συναρπαστικά. Μαρτυρούν ότι η COVID-19 δεν είναι απλά μια νόσος που προκαλείται από τον θάνατο κυττάρων που έχουν μολυνθεί, αλλά πιθανότατα είναι η συνέπεια αυτών των μη φυσιολογικών κυττάρων που δημιουργούνται στους πνεύμονες και παραμένουν εντός τους επί μεγάλες περιόδους».

Αναζήτηση φαρμάκων που θα μπλοκάρουν την πρωτεΐνη-ακίδα

Η ερευνητική ομάδα μελετά τώρα την επίδραση αυτών των μη φυσιολογικών κυττάρων που σχηματίζονται στους πνεύμονες στις θρομβώσεις και τη φλεγμονή και αναζητά νέα φάρμακα τα οποία θα μπλοκάρουν την πρωτεΐνη-ακίδα του ιού που είναι υπεύθυνη για τη σύντηξη των κυττάρων.