Αμυνα

Hκριτική ήταν αναμενόμενη και, σε έναν βαθμό, δικαιολογημένη: πώς γίνεται τη μια μέρα να μας λέτε ότι δεν θέλετε να επιβάλετε γενικό λοκντάουν επειδή θα είναι καταστροφικό για την οικονομία και την ψυχολογία κι ύστερα από πέντε ημέρες να κάνετε ακριβώς αυτό; Δεν θα έπρεπε στα σενάρια που μελετούσατε την προηγούμενη εβδομάδα να υπάρχει και η δραματική επιδείνωση της κατάστασης; Δεν θα πρέπει η κυβερνητική πολιτική να χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη συνοχή;

Ο Πρωθυπουργός ήξερε ότι θα τ’ ακούσει. Και η βασική του άμυνα στην προχθεσινή συνέντευξη Τύπου ήταν να ζητήσει από τον Σωτήρη Τσιόδρα να εμφανιστούν μαζί, ώστε να μπορεί πάντα να πει ότι ακούει τους επιστήμονες. Η επιλογή του όμως να αποκαλεί ξανά και ξανά τον κορυφαίο λοιμωξιολόγο με το μικρό του όνομα, ώστε να μεταδώσει μια εικόνα αμεσότητας, ήταν ατυχής. Και απαντήθηκε με τον καλύτερο τρόπο από τον πάντα άψογο καθηγητή, ο οποίος του απευθυνόταν με την προσφώνηση «κύριε πρόεδρε» ή απλώς «πρόεδρε». Πάντως όχι «Κυριάκο».

Το άλλο όπλο του Πρωθυπουργού ήταν το πρώτο ενικό. «Εγώ» ακούω, «εγώ» αποφασίζω, «εγώ» έχω την ευθύνη. Εχει μια λογική: η κυριαρχία του στις δημοσκοπήσεις είναι απόλυτη, τα όποια λάθη και αστοχίες λοιπόν δεν θα του κοστίσουν. Δεν παύει όμως να ακούγεται βοναπαρτικό. Και, εν πάση περιπτώσει, η κυβερνητική πολιτική απέναντι στην πανδημία δεν είναι – ή ελπίζουμε να μην είναι – έργο ενός ανθρώπου. Θα τολμούσε μάλιστα να περιμένει κανείς ότι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης μειοψηφεί σε ένα θέμα, δεν θα επιμείνει να περάσει σώνει και καλά το δικό του. Ισως όμως τότε δεν θα ήταν Μητσοτάκης.

Το στοιχείο της έκπληξης από τη συμπεριφορά ενός απρόβλεπτου εχθρού όπως ο SARS-CoV-2 είναι πάντα χρήσιμο για να δικαιολογήσει τη συχνή μετατόπιση των αναχωμάτων. Και πάλι: αυτό που μάθαμε ήδη από το προηγούμενο κύμα είναι ότι πρέπει να περιμένουμε 14 ημέρες για να διαπιστώσουμε αν μια σειρά μέτρων έχει αποτέλεσμα. Οποιαδήποτε αλλαγή στάσης στο ενδιάμεσο διάστημα δείχνει πιθανή απώλεια ελέγχου. Αλλά αυτό βέβαια δεν αποτελεί θλιβερό προνόμιο της Ελλάδας, ήδη το έχουν παραδεχθεί οι αρμόδιοι πολλών προηγμένων δυτικών χωρών.

Μένει το πού έγινε η ζημιά. Φταίνε οι νέοι με την «ανεμελιά» τους; Φταίνε τα κρυφά πάρτι; Φταίνε όλοι εκείνοι οι ιερείς που επιμένουν να μη φορούν μάσκα, γνωρίζοντας ότι ούτε ο νόμος το επιβάλλει ούτε θα βρεθεί κάποιος να τους κάνει παρατήρηση; Φταίνε οι συνωμοσιολόγοι και οι διακινητές των fake news; Το δεύτερο κύμα θα σάρωνε έτσι κι αλλιώς; Τα ερωτήματα αυτά δεν απαντήθηκαν ούτε θα μπορούσε να απαντηθούν στη χθεσινή συνέντευξη: αν άρχιζε να αποδίδει ευθύνες ο Πρωθυπουργός, δεν θα μπορούσε να αφήσει έξω την κυβέρνησή του.

Αλλά αυτό που έχει τώρα σημασία είναι η πειθαρχία.