Ζημιογόνες κινήσεις

Πριν από χρόνια βρέθηκα στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, καλεσμένος σε συνέδριο όπου μεταξύ των ομιλητών ήταν κι ο τούρκος πρώην πρωθυπουργός Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Σε παρατήρησή μου για την επιθετική του ρητορική κατά της Αρμενίας για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, και την ομοιότητα της κίνησης αυτής με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, απέφυγε να απαντήσει.

Κι όμως, η περίπτωση του Ναγκόρνο Καραμπάχ και τα σχετικά καταδικαστικά ψηφίσματα του ΟΗΕ είναι ταυτόσημα με τις τύχες της μαρτυρικής Κύπρου λόγω της τουρκικής επιθετικότητας. Μάλιστα, στην περίπτωση της Κύπρου, η τουρκική επιχειρηματολογία περιέχει το γεγονός της ύπαρξης τουρκικού πληθυσμού στο νησί. Που όμως ήταν μειονότητα μέχρι που αυξήθηκαν με εποίκους, κυρίως από την Ανατολία.

Στην περίπτωση του Αζερμπαϊτζάν, ο μεγάλος πληθυσμός Αρμενίων στο ορεινό κυρίως Καραμπάχ προήλθε από παλαιότερες πρωτοβουλίες της Ρωσίας (Συνθήκη του Γκουλιστάν, 1813) που κατήργησε το εκεί Χανάτο. Κι ο πληθυσμός άλλαξε εκατέρωθεν μέσω διώξεων και σφαγών. Με βάση τα ιστορικά και γεωπολιτικά αυτά δεδομένα, δεν είναι λογικό η Ελλάδα να παίρνει θέση στη σχετική διένεξη.

Η αντίληψη πως ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου δεν λειτουργεί πάντα στις διεθνείς σχέσεις. Η Ρωσία, παραδοσιακός φίλος και υποστηρικτής της Αρμενίας, κατανοεί αυτή την πραγματικότητα. Παρά την προκλητική ανάμειξη της Τουρκίας υπέρ του Αζερμπαϊτζάν, η Μόσχα παρενέβη και έπεισε την Αρμενία να κάνει πίσω και να δεχθεί μια ειρήνη που μάλλον τη ζημιώνει. Κι εμείς; Για μια ακόμη φορά βρισκόμαστε στο κενό, θύματα μιας τουρκικής καλομελετημένης σειράς εξωτερικών χειρισμών, που την καθιερώνουν ως κρίσιμο παράγοντα της ευρύτερης περιοχής.

Με την κίνηση που κάναμε τι ακριβώς επιδιώκαμε; Προφανές όφελος από μια ενδεχόμενη επικράτηση της Αρμενίας στη διαμάχη δεν μπορώ να διακρίνω. Ούτε καν την εύνοια της Ρωσίας, αν επιδιώκαμε, δεν βλέπω να είχαμε εξασφαλίσει. Μια και δεν φαίνεται να επιθυμούσε την ανάμειξη οποιουδήποτε τρίτου, πλην προφανώς της Τουρκίας. Ισως μόνο τη θετική αντιμετώπιση της εν Ελλάδι αρμενικής κοινότητας μπορεί να εξασφαλίσαμε. Κι αυτή όμως, κάποια στιγμή, θα συμπορευθεί με την κυβέρνηση του Γερεβάν. Αρα;

Από την άλλη πλευρά, χάνουμε σημαντικά πράγματα με την εχθρική μας στάση απέναντι στο Αζερμπαϊτζάν. Καταρχήν δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ήταν το Μπακού που επέμεινε ώστε ο Trans Adriatic Pipeline (ΤΑΡ), που μεταφέρει αέριο από την Κασπία προς την Ευρώπη, να περάσει από την Ελλάδα. Επίσης το Αζερμπαϊτζάν είχε επιχειρήσει να συνεισφέρει στα ενεργειακά θέματα της Ελλάδας κάνοντας προσφορά για αγορά μιας θυγατρικής της ΔΕΠΑ. Μια κίνηση που δεν απέδωσε λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων και κάποιας ανακολουθίας της δικής μας πλευράς.

Η κατάσταση δυστυχώς τώρα, λόγω κυρίως της στάσης μας στην τελευταία διένεξη, έχει χειροτερέψει πολύ. Εχουν ανταλλαγεί κατηγορίες, με εμπλοκή της Τουρκίας σίγουρα, για διευκόλυνση εθελοντών να μετακινούνται μέσω Ελλάδας προς το θέατρο των επιχειρήσεων. Και το κλίμα ψυχρότητας της χώρας μας με το Αζερμπαϊτζάν θα το συναντήσουμε σε όλα τα διεθνή φόρα, στα οποία η οικονομική ισχύς του Μπακού θα παίζει ρόλο…

ΥΓ: Ο νόμος είναι τυφλός. Οσοι τον παραβιάζουν υφίστανται κυρώσεις. Οσοι καταστρατηγούν το lockdown οφείλουν να τιμωρηθούν. Ανεξάρτητα αν είναι κόμματα που περιφρονούν την υπακοή (ΚΚΕ, ΜέΡΑ25). Διαφορετικά, οι κανόνες της Δημοκρατίας ισχύουν επιλεκτικά για τους ανόητους…