H πρόκληση της Covid-19

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα – και βέβαια παντού αλλά ας το δούμε εδώ – έχει γενικευθεί μια μεγάλη επίθεση του κεφαλαίου όπου έχει ουσιαστικά υποχωρήσει η παλιά συμφωνία κράτος – κεφάλαιο – εργασία και οι μεταπολεμικοί και μεταπολιτευτικοί μεσαίοι ή όσοι ανελίχθηκαν κοινωνικά μειώνονται. Ενώ οι νεότερες γενιές δεν μπορούν καν να φτιάξουν υλικά τέτοιες κοινωνικές κατηγορίες. Μέρος της εργασίας δε, θεωρείται πλεονάζον. Καταστρέφεται ή βγαίνει στο περιθώριο με τους φορείς του. Οι τάξεις ανασχηματίζονται και ένα μεγάλο μέρος – ακόμη και της μισθωτής σκέψης – είναι αποεδαφικοποιημένο. Μπορούν να εργάζονται μέσω τάμπλετ για εταιρεία ή φορέα της Ινδίας από ένα διαμέρισμα στη Δάφνη και αυτό φτιάχνει και νέα εργασιακά ήθη. Καθόλου τυχαία η απονέκρωση των συνδικάτων.

Ακόμη και το κεκτημένο της Δημοκρατίας έχει διαρραγεί ή είναι σε διακινδύνευση. Η επείγουσα νέα κατάσταση που ξεκίνησε από το «μπουμ» της Lehman Brothers είναι στην πραγματικότητα μια διαρκής αλληλουχία αναιρέσεων θεσμικών κεκτημένων.

Η έκτακτη κατάσταση που οδήγησε η κρίση της Covid-19 αποκάλυψε όλη την προγενέστερη ήττα και επιταχύνει όλη τη νέα πραγματικότητα σε εργασιακό και κοινωνικό πεδίο. Κρίση όχι αμιγώς υγειονομική, αλλά σύνθετη και ενοποιημένη με κρίσεις όπως η νέα κατοικία, η εργασία, ο Δημόσιος Χώρος. Μια κρίση που τροποποιεί περισσότερο την παλιά πραγματικότητα, αλλά με μια διαφορά που ίσως ερμηνεύει την κοινωνική παθητικότητα του νέου netflx-οποιημένου ανθρωπότυπου. Ολα γίνονται έκτακτα και για λίγο, στο όνομα της Δημόσιας Υγείας. Αυτής που οι ίδιοι οι κυβερνώντες δεν φρόντισαν και συνειδητά και πολιτικά περιόρισαν απ’ το 2000 και μετά στο όνομα του κέρδους. Εδώ σε αυτή την έκτακτη συνθήκη και στο όνομά της κρύβεται και η αμετακίνητη προσδοκία του μεσαίου.

Πως ένα πρωί όλα θα τελειώσουν (μακάρι!) και θα ξαναπάει στο μαγαζί ή το γραφείο του. Θα ξαναπατήσει μια κάψουλα εσπρέσο στην καφετιέρα και θα επαναεισαχθεί στην κατάσταση που άφησε – εντάξει με λίγους μώλωπες και μερικούς λογαριασμούς απλήρωτους, αλλά τέλος πάντων.

Δεν θα είναι τόσο απλό. Πολλοί δεν θα γυρίσουν πουθενά. Οι περισσότεροι θα μπουν προσεχτικά στο καμένο σπίτι με τα θρύψαλα του μεταπολεμικού κράτους (και των εργατικών κατακτήσεων) και θα προσεύχονται για 500 ευρώ μισθωτή τηλεργασία.

Δεν μιλώ για τους λίγους. Οχι για τους παλιούς λίγους, αλλά όχι, δεν μιλώ για τους λίγους που θα βγουν σαρωτικά στη νέα συνθήκη. Κι αυτό γιατί θα υπάρξουν νέοι κατέχοντες που θα παραμερίσουν και θα θάψουν τους παλιούς.

Θα γίνει και εδώ μια αναδιάρθρωση του κεφαλαίου. Ηδη μέσα στην πανδημία ευνοούνται ορισμένοι. Βγάζουν περισσότερα. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι δυνάμεις που συγκροτούν το Κοινωνικό Συμβόλαιο θα συνεχίσουν να πιστεύουν στο μεταπολεμικό κράτος και άρα θα συνάψουν μια νέα συνθήκη πάνω σε αυτό με επίκεντρο την εργασία. Αν θα δουν την κρίση της Covid-19 ως μια συλλογική περιπέτεια που ανανέωσε την εμπιστοσύνη μας στα Δημόσια Συστήματα Υγείας και που μας έκρουσε και μας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, ταυτοτικά και ανθρωπιστικά.

Αν όλο αυτό θα μας βγάλει σε μια αναθεωρημένη ματιά για το Κλίμα, την καταστροφική αφυδάτωση του πλανήτη, τις νέες και παλιές μας συνήθειες. Αν το θέμα της Υγείας και της Πολιτικής Προστασίας θα ιεραρχηθεί από τις πολιτικές δυνάμεις και θα δώσει την θέση του σε παρωχημένα προγράμματα των κομμάτων. Να η πρόκληση.