Κατοχή και ομηρεία

Η Τουρκία ενοχλεί πλέον τους πάντες. Θέλει να ανατρέψει ανεξέλεγκτα κάθε διεθνή ισορροπία. Παντού. Περισσότερο απ’ όλους, ενοχλεί τη Γαλλία. Τη μόνη μεγάλη χώρα ξεκάθαρα απέναντι στην Αγκυρα, χωρίς αστερίσκους. Η γαλλική πίεση είναι διαρκής. Και το ότι η Τουρκία δεν είναι πια με κανένα τρόπο υπερασπίσιμη ενοχλεί ακόμα και τη Γερμανία, την πιο φίλια ευρωπαϊκή δύναμη προς την Αγκυρα.

Με αφορμή τις γελοιότητες του Ερντογάν στα Κατεχόμενα, ο εκπρόσωπος του γερμανικού ΥΠΕΞ ζήτησε από την Τουρκία να απέχει από μονομερείς προκλητικές ενέργειες για να μπορέσει να εξελιχθεί ο διάλογος για την Ανατολική Μεσόγειο που προωθεί πιεστικά το Βερολίνο. Ομως ούτε η Τουρκία θα μαζευτεί, ούτε το Βερολίνο θα επιτρέψει άξιες λόγου ευρωπαϊκές κυρώσεις εναντίον της.

Ο Ερντογάν ενοχλεί ακόμα και τους συμμάχους του Ρώσους. Του έκαναν «απιστίες» με τις κοινές ναυτικές ασκήσεις με την Αίγυπτο, πολεμικά πλοία της οποίας πέρασαν την περασμένη εβδομάδα για πρώτη φορά στη Μαύρη Θάλασσα. Ενοχλεί όμως πλέον πολύ περισσότερο τους Αμερικανούς.

Ο διαρκής εναγκαλισμός της Τουρκίας με τη Ρωσία ήταν που οδήγησε τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο στο Φανάρι για να συναντήσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη, προκαλώντας οργή στην τουρκική κυβέρνηση. Οι Τούρκοι έδειξαν το μένος τους και με τα παρακρατικά όργανά τους, όταν, σε μια επίδειξη ακραίας ανοησίας, Γκρίζοι Λύκοι μαζεύτηκαν απειλητικά κοντά στην έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Η στήριξη του Φαναρίου από την Ουάσιγκτον είναι μία από τις παλαιότερες και σταθερότερες πολιτικές των ΗΠΑ. Ξεκινάει από τα χρόνια του Αθηναγόρα που πριν από την ενθρόνισή του στην Κωνσταντινούπολη ήταν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.

Σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, όταν εξελέγη στο Φανάρι, ο Τρούμαν τού έδωσε το προεδρικό αεροσκάφος για να ταξιδέψει στην Τουρκία. Η πολιτική αυτή δεν συμπαρασύρθηκε ούτε από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Και δεν πρόκειται να μεταβληθεί με οποιαδήποτε αμερικανική κυβέρνηση. Γιατί έχει κύριο στόχο τη Ρωσία. Μα η ένταση για το ταξίδι Πομπέο στην Κωνσταντινούπολη μόνο για τον Πατριάρχη δείχνει ότι η Ουάσιγκτον έχει φύγει πια από την πολιτική κατευνασμού της Τουρκίας με κάθε τίμημα. Ελπίζει κανείς αυτό να μην αλλάξει από τον Ιανουάριο με τους Δημοκρατικούς που υπήρξαν πάντοτε σταθερά υπέρ του κατευνασμού.

Στην Ελλάδα και την Κύπρο, πολλοί χαρακτήρισαν τις γελοιότητες στα Κατεχόμενα ως πρωτοφανή πρόκληση. Παραβίαση των αποφάσεων του ΟΗΕ, απαράδεκτη ενέργεια ήταν οι επωδοί. Ομως, τι το τόσο πρωτοφανές έχουν όλα αυτά; Εδώ η Τουρκία συνεχίζει εντελώς ανενόχλητη περίπου για μισό αιώνα την παράνομη κατοχή της Βόρειας Κύπρου. Αυτή κι αν είναι παραβίαση ενός ΟΗΕ που δεν μετράει σε τίποτα. Που είτε βγάζει ψηφίσματα είτε δεν βγάζει, για την Αγκυρα είναι το ίδιο. Επιπλέον, εδώ και χρόνια, η Τουρκία μπαινοβγαίνει συστηματικά, επίσης ανενόχλητη, στα κυπριακά χωρικά ύδατα για έρευνες. Και τώρα μας κάνει εντύπωση τι;

Μια φιέστα; Γιατί; Υπάρχει λόγος: επειδή επισείει τον φόβο της προσάρτησης. Φοβίζει επειδή υποκρινόμαστε, εδώ και μισό αιώνα, ότι η πραγματικότητα είναι δευτερεύουσα σε σχέση με τη νομιμότητα. Ομως για τους Τούρκους το πρόβλημα δεν είναι η νομιμότητα. Ούτε τη σέβονται, ούτε τους ενδιαφέρει, ούτε έχουν υποστεί ποτέ πραγματική πίεση για την κατοχή που συνεχίζεται αδιατάρακτα από το 1974 μέχρι σήμερα.

Η πραγματικότητα είναι ότι η Τουρκία έχει επιβάλει de facto την κατοχή και γράφει τον ΟΗΕ στα παλαιότερα των υποδημάτων της. Οχι μόνο επί Ερντογάν, αλλά από όλους ανεξαιρέτως τους προκατόχους του. Και από όσους θα τον διαδεχθούν στο μέλλον. Δεν είναι λοιπόν μόνο η κατοχή. Είναι και η ομηρεία που αυτή προκαλεί. Αυτή πρέπει κάποτε να σπάσει.