Στη σκιά της πανδημίας

Εχει μια δυσκολία να μιλάς και να γράφεις για το πολιτικό περιβάλλον των ημερών μας, μέσα στην απειλητική αυτή πανδημία, που όλα τελούν υπό τη σκιά της. Αναγκαία η περίσκεψη, όπως αναγκαία και η συστολή στην οποία υποχρεούται κάθε κριτική ματιά.

Αποτελεί κουραστική επανάληψη να καταγράφει κανείς την ατμόσφαιρα της σύγχυσης, την ανησυχία και τον φόβο, που συνοδεύει  τις ημέρες. Είναι ταυτόχρονα αυτή η καταγραφή και μια γέφυρα για να μεταβούμε στον κόσμο της πολιτικής πραγματικότητάς μας, που  μηχανικά ξεδιπλώνεται στο παρόν.

Μετά τις νικηφόρες εκλογές, η κυβέρνηση ξεκίνησε τον βίο της με τις πιο ευνοϊκές συνθήκες. Η ιδιαίτερα κυρίαρχη πολιτική θέση στην οποία βρέθηκε, η υποστήριξη που έτυχε και συνεχίζει, τόσους μήνες μετά, να απολαμβάνει, δεν έχει προηγούμενο. Η πολιτική της αντοχή παραμένει μεγάλη.

Την ίδια ώρα, με αυτά ως δεδομένα, μια συνθήκη κρίσης, κρίσης που είναι πέραν των συμβατικών πολιτικών κριτηρίων, χτίζεται βουβά και αθόρυβα γύρω μας. Πρόκειται για κάτι που δεν είναι ακόμη ορατό, αλλά που το σκίρτημά του διαχέεται ήδη σε κάθε μικρό ή μεγάλο μέτωπο, από την καθημερινή ζωή, μέχρι τη διαμόρφωση συνθηκών πολιτικής σύγκρουσης, ακόμη και αδιέξοδης, ακόμη και τυφλής.

Πρόκειται για μια υποβόσκουσα κρίση εμπιστοσύνης. Στη σκιά της πανδημίας δοκιμάζονται όλα. Πρόσωπα, ρόλοι, κανόνες, θεσμοί, αντιπρόσωποι. Η κυοφορούμενη κρίση εμπιστοσύνης δεν έχει ευθέως στο κέντρο της την κυβέρνηση. Εχει το σύνολο του θεσμικού οικοδομήματος, τη λειτουργικότητά του, την αναμενόμενη αποτελεσματικότητά του. Στο βάθος δοκιμάζεται η ανθεκτικότητα της έσω πειθούς. Της αυτονόητης εκείνης λειτουργίας που  γεννάει την έσω πειθώ και με την «αυτόματα» προκύπτουσα πειστικότητά της, οδηγεί στην αποδοχή και της ανάγκης συμμόρφωσης, στον σεβασμό των μέτρων για την προστασία από τον Covid-19, την αναγνώριση και την εσωτερικευμένη αποδοχή, ότι η κοινή μοίρα, η μοίρα της κοινότητας είναι ο μόνος τόπος της ατομικής ύπαρξης και προκοπής. Η συνύπαρξη και οι κανόνες της προκύπτουν ως το ύψιστο αγαθό.

Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα αμφιβολίας και οριακότητας, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να δίνει απόλυτη προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Είναι σήμερα ο μόνος για αυτήν νοητός πολιτικός σχεδιασμός. Απορροφά τις δυνάμεις της. Κάθε τι άλλο θα βάθαινε την κρίση εμιστοσύνης και θα επιτάχυνε τη φθορά , που συνοδεύει κάθε εξουσία.

Την οριακότητα της στιγμής επιβαρύνει η πολιτική ανωριμότητα της αντιπολίτευσης. Της διαφεύγει το παρόν. Εγκλωβισμένη στην παραδοσιακή στάση της άρνησης δεν μπορεί να διακρίνει τη στιγμή. Αυτή η αδυναμία διάκρισης έρχεται να επικαθήσει πάνω στην κρισιμότητα των ημερών και να την επιβαρύνει. Η στάση της στον εορτασμό του Πολυτεχνείου είναι ένα δείγμα αυτής της αδυναμίας.

Αδύναμη η αντιπολίτευση να συνδράμει από τον ρόλο της στην κίνηση των πραγμάτων, αναδεικνύεται το βάρος της ευθύνης που κάθε φορά επιστρέφει στους ώμους της κυβέρνησης. Αυτό καθορίζει πολιτικά τις ημέρες.

Οσο και αν είναι υποχρεωμένη να βλέπει η κυβέρνηση τον εαυτό της στον μακρύ χρόνο – θα υπάρξει ζωή και μετά την πανδημία – σήμερα, ως  διοικητικός μηχανισμός, είναι στρατευμένη  στην αντιμετώπιση του κινδύνου. Αύριο, ως πολιτικός οργανισμός, θα βρεθεί μπροστά στην ανάγκη να χτίσει μια νέα εμιστοσύνη. Εκεί θα κριθεί το «μετά την πανδημία».