Η Κίνα φιλοδοξεί να φέρει τα πρώτα δείγματα από τη Σελήνη εδώ και 40 χρόνια

Ένα χρόνο μετά την κινεζική αποστολή που προσσεληνώθηκε για πρώτη φορά στην αθέατη πλευρά της Σελήνης, η Κίνα ετοιμάζεται να εκτοξεύσει σκάφος που θα συλλέξει δείγματα της σεληνιακής επιφάνειας και θα τα φέρει πίσω στη Γη.

Η αποστολή Chang’e-5, η οποία προγραμματίζεται να εκτοξευτεί την Τρίτη, θα προσφέρει έτσι τα πρώτα σεληνιακά δείγματα εδώ και 40 χρόνια.

Η τελευταία φορά που έγινε κάτι τέτοιο ήταν το 1976 με την αποστολή Luna 24 της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Μεγαλύτερες ποσότητες σκόνης και βράχων από τη Σελήνη είχαν φέρει νωρίτερα οι αμερικανικές αποστολές Apollo.

Το σκάφος Chang’e-5 στη φάση των δοκιμών (Πηγή: CCTV)

Το Chang’e-5, βαφτισμένο προς τιμήν της κινεζικής θεότητας του φεγγαριού, προγραμματιζόταν αρχικά να εκτοξευτεί το 2017, ωστόσο η αναχώρηση αναβλήθηκε λόγω προβλήματος στον κινητήρα του πυραύλου Long March 5, ο οποίος αναπτύχθηκε από την ίδια την Κίνα.

Από την περασμένη εβδομάδα ο πύραυλος με το σκάφος περιμένει στην εξέδρα εκτόξευσης του Κέντρου Εκτόξευσης Δορυφόρωνν του Ουενγκτσάνγκ στο νησί του Χαϊνάν.

Ωκεανός των Καταιγίδων

Το σκάφος θα τεθεί αρχικά σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, οπότε θα απελευθερώσει μια σεληνάκατο που θα προσεδαφιστεί κοντά στο Mons Rümker, ένα ηφαίστειο ύψους 1.300 που βρίσκεται στο ανεξερεύνητο βόρειο τμήμα του  Oceanus Procellarum («Ωκεανός των Καταιγίδων), μια αχανή πεδιάδα στερεοποιημένης λάβας που διακρίνεται από τη Γη ως σκούρα κηλίδα.

Η σεληνάκατος θα χρησιμοποιήσει τρυπάνι για να φτάσει σε βάθος δύο μέτρων κάτω από την ερημική επιφάνεια και να συλλέξει περίπου 2 κιλά υλικού. Τμήμα της σεληνακάτου όπου θα έχουν αποθηκευτεί τα πολύτιμα δείγματα θα επιστρέψει σε σεληνιακή τροχιά και θα επανασυνδεθεί με το κύριο σκάφος.

Το  Chang’e-5 θα πάρει τότε το δρόμο της επιστροφής και θα απελευθερώσει το κάνιστρο με τα δείγματα, το οποίο θα πέσει με αλεξίπτωτο στην έρημη της Εσωτερικής Μογγολίας κάποια στιγμή τον Δεκέμβριο.

Η επιχείρηση συλλογής δειγμάτων θα πρέπει να ολοκληρωθεί στη διάρκεια της ίδιας σεληνιακής ημέρας, που διαρκεί περίπου 14 γήινα 24ωρα, πριν τα ηλεκτρονικά κυκλώματα της σεληνακάτου επηρεαστούν από την παγωνιά της σεληνιακής νύχτας.

Μια από τις πιο κρίσιμες φάσεις της αποστολής θα είναι η επανασύνδεση της σεληνακάτου με το μητρικό σκάφος που θα περιμένει σε σεληνιακή τροχιά –ουσιαστικά θα είναι μια πρόβα για την επιστροφή της επανδρωμένης αποστολής στη Σελήνη που σχεδιάζει να εκτοξεύσει η Κίνα την επόμενη δεκαετία.

Μέτρο χρονολόγησης

Εφόσον αποδειχθεί επιτυχής, η  Chang’e-5 θα μπορούσε να προσφέρει πολύτιμα νέα στοιχεία για το πότε η Σελήνη έπαψε να είναι γεωλογικά ενεργή.

Τα δείγματα που συνέλεξαν τις δεκαετίες του 1960 και 1970 οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ δείχνουν ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα κόπασε στο φεγγάρι πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ωστόσο δεδομένα άλλων αποστολών υποδεικνύουν ότι ηφαιστειακές εκρήξεις μπορεί να συνέβαιναν ακόμα και πριν από 1 δισεκατομμύριο χρεόνια.

Επιπλέον, τα ευρήματα του Chang’e-5 θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμα για τη χρονολόγηση άλλων σωμάτων του Ηλιακού Συστήματος. Η χρονολόγηση βασίζεται σήμερα στην καταμέτρηση των κρατήρων –όσο παλαιότερος είναι ένας γεωλογικός σχηματισμός, τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι η πυκνότητα των κρατήρων.

Για να προσδιοριστεί η απόλυτη ηλικία ενός σχηματισμού, η πυκνότητα των κρατήρων συνδυάζεται με την απόλυτη χρονολόγηση δειγμάτων από τη Σελήνη, τα οποία όμως δεν καλύπτουν ένα μεγάλο διάστημα από τα 850 έως τα 3,2 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.

Το Chang’e-5 θα μπορούσε να κλείσει αυτό το κενό και να επιτρέψει τη χρονολόγηση δεκάδων άλλων γεωλογικών σχηματισμών στο Ηλιακό Σύστημα.