Τελικά, κολλάνε ή δεν κολλάνε τα κατοικίδιά μας κοροναϊό;

Τις προάλλες, παρουσιάστηκε από ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης μία μελέτη προερχόμενη από την Ισπανία η οποία ενοχοποιούσε τους οικόσιτους σκύλους για τη μετάδοση του SARS-CoV-2 στους ανθρώπους λόγω της βόλτας που πηγαίνουν. Η έρευνα ισχυριζόταν πως κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown στην Ισπανία, οι κηδεμόνες σκύλων που τους βγάζουν βόλτα έχουν 78% περισσότερες πιθανότητες να κολλήσουν κορονοϊό, ενώ αν μένουν με έναν φορέα του ιού στο σπίτι έχουν 60% και αν παραγγέλνουν τρόφιμα από το σούπερ μάρκετ μέσω ντελίβερι έχουν 94% πιθανότητες.

Τέτοιου είδους ανακρίβειες και υπερβολές πυρπολούν μέρος της προσπάθειας που έχει καταβληθεί στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, για μια αλλαγή στην στάση μας απέναντι στα αδέσποτα ζώα. Ήδη, από την προηγούμενη καραντίνα αρκετά ζώα βρέθηκαν χωρίς σπίτι, εγκαταλελειμμένα από οικογένειες που έκριναν πως, λόγω και της οικονομικής δυσμένειας στην οποία έπεσαν, δεν θα μπορούσαν να τα φροντίσουν.

Στο μεταξύ ειναι προτιμώτερο να δώσει κανείς τροφή σε ένα ζώο μία φορά τη μέρα αντί για δύο, παρά να το αφήσει στο έλεος του δρόμου. Η αγάπη είναι που τα θρέφει περισσότερο, τελικά. Κανείς που αποφασίζει να πάρει στο σπίτι του ένα ή περισσότερα ζωά, πρέπει να είναι πολύ σίγουρος και έτοιμος: πρόκειται για σοβαρή δέσμευση.

Είναι χειρότερο να δώσεις σε ένα ζώο σπίτι και να του το στερήσεις, από το να μην φιλοξενήσεις ποτέ καμία τετράποδη ψυχή στην ζωή σου.

Η δημοσιογράφος Σταματίνα Σταματάκου απευθύνθηκε στον Καθηγητή Ιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων στην Κτηνιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Auburn στις ΗΠΑ, Κωνσταντίνο Κυριάκη, ο οποίος είναι και μέλος των Κέντρων Αριστείας για την Έρευνα στη Γρίπη (Centers of Excellence for Influenza Research and Surveillance-CEIRS) των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας (National Institutes ofHealth) των ΗΠΑ και πραγματοποιεί έρευνα που επικεντρώνεται στη διερεύνηση του μοριακού μηχανισμού μετάδοσης ιών της γρίπης από τα ζώα στον άνθρωπο, στην ανάπτυξη εμβολίων νέας τεχνολογίας έναντι της γρίπης και άλλων ιογενών νοσημάτων, ενώ παράλληλα συμμετέχει στο δίκτυο επιτήρησης του SARS-CoV-2 στα ζώα στις ΗΠΑ υπό το συντονισμό του Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Σχετικά με τη μελέτη ο Δρ. Κυριάκης επεσήμανε, εν περιλήψει, τα εξής πολύ σημαντικά:

«Οι συγγραφείς της μελέτης (σ.σ: στην Ισπανία) διαπράττουν ένα βασικό επιστημονικό λάθος, επειδή βγήκαν στατιστική συσχέτιση ανάμεσα στην κατοχή και στη βόλτα με σκύλο και σε αυξημένα κρούσματα κορονοϊού, κατέληξαν στην αυθαίρετη υπόθεση πως το αίτιο της μόλυνσης ήταν ο σκύλος και η βόλτα με το σκύλο.

Δεν υπολόγισαν δεκάδες άλλους παράγοντες, που μπορεί στην πραγματικότητα να αυξήσουν το ρίσκο μετάδοσης του κορωνοϊού, όπως το γεγονός πως ο κηδεμόνας του σκύλου κατά τη διάρκεια της βόλτας έχει σημαντικές πιθανότητες να συναντήσει και να εκτεθεί σε ανθρώπους φορείς του ιού, σε σχέση με κάποιον άνθρωπο που δεν έχει σκύλο και δε βγαίνει τόσο συχνά από το σπίτι του στη διάρκεια της εφαρμογής περιοριστικών μέτρων, κατά την κορύφωση του πρώτου επιδημικού κύματος.»

«Ο ισχυρισμός πως ο σκύλος αυτός καθαυτός αποτελεί αίτιο μετάδοσης του κορονοϊού είναι επιστημονικά αστείος. Και είναι ακόμη πιο αστείο το ενδεχόμενο να φέρει ο σκύλος τον κορωνοϊό με τις πατούσες του σε ένα σπίτι. Δεν έχει καταγραφεί μετάδοση του κορωνοϊού μέσω πατούσας σκύλου ή παπουτσιού ανθρώπου. Τολμώ να πως η συγκεκριμένη μελέτη έχει πολλά και σημαντικά επιστημονικά λάθη και παραλήψεις, και τα συμπεράσματά της δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένα».

Και συνεχίζει ο επιστήμονας:

«Το 99,99999% των μολύνσεων είναι από άνθρωπο σε άνθρωπο. Η πιθανότητα μετάδοσης από ζώα συντροφιάς στονάνθρωπο είναι απειροελάχιστη. Αντίθετα, είναι πολύ πιο πιθανόν ο άνθρωπος να κολλήσει το ζώο/κατοικίδιό του. Σύμφωνα με πειραματικές μελέτες που έχουν δημοσιευτεί, υπό συγκεκριμένες συνθήκες και μετά από έκθεση σε υψηλό ιικό φορτίο, ο SARS-CoV-2 μπορεί να πολλαπλασιαστεί σε χαμηλά επίπεδα σε γάτες και σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα σε σκύλους.

Αυτό σημαίνει πως τα ζώα συντροφιάς ακόμα και αν μολυνθούν από τον άνθρωπο/κηδεμόνα του δεν παράγουν επαρκείς ποσότητες ιού για να συμβάλουν στην παραπέρα διασπορά του ιού. Παραδείγματος χάρη, όταν σε ένα σπίτι ζούνε πέντε άνθρωποι και δύο γάτες, οι άνθρωποι μπορεί να το κολλήσουν τις γάτες, η γάτα είναι πρακτικά πολύ δύσκολο να κολλήσει τον άνθρωπο. Οι πέντε άνθρωποι θα κολλήσουν μεταξύ τους, το ενδεχόμενο να κολλήσουν από την γάτα είναι εξαιρετικά χαμηλό.»

Ο γιατρός εξαίρεσε από την ανάλυσή του τα γουνοφόρα ζώα και συγκεκριμένα τις μουστελίδες  (μινκ, νυφίτσες, κ.ά) που είναι σχετικά ευάλωτες στον κορωναϊό. Πειραματικές μελέτες αποδεικνύουν πως ο ιός πολλαπλασιάζεται επαρκώς σε αυτά τα ζωά και μεταδίδεται αποτελεσματικά ανάμεσά τους και το επιβεβαίωσε και ο Δρ. Κυριάκης, σημειώνοντας πάντως την σημασία των ελάχιστων τετραγωνικών εκατοστών ανά ζωό, άρα τις συνθήκες που ευνοούν την ανάπτυξη και την μετάδοση του ιού.

Ακόμα, δεν παρέλειψε να αναφερθεί σε όσους ανησύχησαν  από την περίφημη έρευνα και έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα σε όσους σκέφτηκαν να εγκαταλείψουν το κατοικίδιο τους:

«Είναι εγκληματικό να εγκαταλείψει κάποιος το ζώο του, δεν το συζητώ. Καλύτερα να εγκαταλείψουν το σύντροφο τους αν δεν προσέχει, βγαίνει έξω και σπάει την καραντίνα παρά το σκυλάκι ή το γατάκι τους.

Πρέπει να καταλάβουν όλοι πως οι πιθανότητες έκθεσης του ζώου συντροφιάς εξαρτώνται από τον ίδιο τον κηδεμόνα, από το πώς θα χειριστεί το ίδιο το ζώο. Αν εκτεθεί το ζώο θα έχει εκτεθεί κατά πάσα πιθανότητα από τον κηδεμόνα του ή μία από τις επαφές του. Η πρωτογενής πηγή του SARS-CoV-2 είναι ο άνθρωπος, δηλαδή είναι εξαιρετικά απίθανο να κολλήσει κάποιος από κατοικίδιο ζώο του».