Το βράδυ πριν πεθάνει, ο Aliyas Dayee δούλευε μέχρι αργά. Αυτό δεν ήταν ασυνήθιστο για τον Dayee, ο οποίος δεν είχε θέμα να κοιμηθεί αργά ή να ξυπνήσει νωρίς για ένα ρεπορτάζ.

Εκείνο το βράδυ, τελείωνε ένα ραδιοφωνικό ρεπορτάζ σχετικά με μια επίθεση σε ένα αφγανικό στρατιωτικό σημείο ελέγχου κοντά στο Lashkar Gah στην επαρχία Χελμάντ του Αφγανιστάν, όπου ζούσε.

Ο Dayee, ο οποίος ήταν 33 ετών, γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Χέλμαντ και πέρασε την επαγγελματική του ζωή καλύπτοντας ρεπορτάζ για τη βία μεταξύ του στρατού και των Ταλιμπάν.

Οι τελευταίες του στιγμές

Τους μήνες που οδήγησαν στο θάνατό του, η βία είχε εκτιναχθεί. Ακόμα και όταν ξεκίνησαν συνομιλίες ειρήνης χιλιάδες μίλια μακριά στο Κατάρ, με σκοπό τον τερματισμό του πολέμου, το Αφγανιστάν βίωσε μια αύξηση των δολοφονιών.

Ο Dayee έκλεισε τελικά τον φορητό του υπολογιστή και πήγε για ύπνο και το πρωί αυτός και ο αδελφός του Mujtaba ξεκίνησαν νωρίς για να βρούν έναν Δανό δημοσιογράφο τον οποίο βοηθούσε σε ένα ρεπορτάζ.

Ο Dayee είχε αγοράσει πρόσφατα καινούργιο αυτοκίνητο.

Ήταν επιμελής καθώς ήλεγχε το κάτω μέρος του αυτοκινήτου του για εκρηκτικά. Έπεφτε στα τέσσερα για να ελέγξει ανεξάρτητα από το πόσο σύντομο χρονικό διάστημα το αυτοκίνητο είχε μείνει χωρίς επίβλεψη.

Οι φίλοι του αστειεύονταν ότι ήταν σαν ποντίκι – πάντα σε εγρήγορση, έτοιμος ανά πάσα στιγμή να ξεφύγει από τον κίνδυνο. Οι καταστηματάρχες απέναντι από το σπίτι του Dayee είπαν ότι ήλεγξε το αυτοκίνητο, όπως συνήθως, εκείνο το πρωί.

Αλλά μια μαγνητική βόμβα είχε τοποθετηθεί εσωτερικά στον τροχό, ανέφερε η αστυνομία στην οικογένεια, η οποία ήταν δύσκολο να εντοπιστεί. Πυροδοτήθηκε λίγο μετά την έξοδο των δύο αδελφών από το σπίτι, σκοτώνοντας τον Dayee και τραυματίζοντας τον Μουτζτάμπα. Η γυναίκα του Dayee άκουσε την έκρηξη από το σπίτι και πήγε να τρέξει.

Η έκρηξη δεν ήταν τυχαία. Ο δημοσιογραφος είχε λάβει πολλές φορές απειλές με την πάροδο των ετών από τους Ταλιμπάν. Τόσες, που οι εργοδότες του στο Radio Free Europe / Radio Liberty (RFE / RL) τον έστειλαν αρκετές φορές στην Καμπούλ για την ασφάλειά του.

«Everybody knew his voice»

The assassination of Aliyas Dayee, the ‘Brave Journalist of Afghanistan’ https://t.co/exrKTCv9Gq

— BBC News (World) (@BBCWorld) November 23, 2020

Οι προσπάθειες να τον σώσουν πριν το φονικό

Πρόσφατα, η οικογένειά του προσπάθησε να τον πείσει να μετακομίσει στην πρωτεύουσα. Για μήνες, οι Ταλιμπάν πιέζονταν προς το Λάσκαρ Γκα και τον Οκτώβριο οι μαχητές πλησίαζαν στην πόλη.

Την ημέρα πριν την δολοφονία του, ο Dayee έστειλε μήνυμα στον φίλο του Aziz Tassal, δημοσιογράφο της Washington Post τον οποίο γνωρίζει 15 χρόνια, για να του εκφράσει την ανησυχία του και πως σκέφτεται να πάει στην Καμπούλ.

Ο Tassal τον παρότρυνε συχνά να φύγει από το Χελμάντ. «Τρεις ή τέσσερις φορές πήγε στην Ευρώπη για δουλειά, και κάθε φορά τον παρακαλούσα να ρωτήσει τους διευθυντές του αν μπορούσε να μείνει», είπε ο Tassal.

Αλλά ο Dayee αντιστάθηκε. «Το Χελμάντ είναι η ψυχή μου», είπε στον φίλο του. Δεν ήθελε να αφήσει τη μητέρα του, τη σύζυγό του και τη νεαρή κόρη του, ή την αδερφή του και τα παιδιά της τα οποία είχε πάρει υπό την προστασία του όταν σκοτώθηκε ο σύζυγός της.

Πρόσφατα είχε επίσης τοποθετήσει μια μεγάλη σκηνή στον κήπο του για να προσφέρει καταφύγιο σε τέσσερις άλλες συγγενείς που είχαν εκτοπιστεί από τις μάχες.

Το «αντίο» που δεν πρόλαβε να του πει ο αδελφός του

Ο νεότερος αδερφός του, ο Μουντασίρ Ντάβατ, δεν ήταν στο Χελμάντ την ημέρα που πέθανε ο αδερφός του. Είχε ακολουθήσει τον Dayee στη δημοσιογραφία και ήταν στην Καμπούλ για ένα συνέδριο.

Ήταν πολύ επικίνδυνο να επιστρέψει στο Χελμάντ οδικώς, οπότε ο Ντάβατ δε μπορούσε να επιστρέψει για να αποχαιρετίσει τον Dayee.

Λίγες μέρες αργότερα, κάθισε και άνοιξε τον φορητό υπολογιστή που είχε εργαστεί ο αδερφός του τη νύχτα πριν από τον δολοφονική επίθεση. Στην οθόνη ήταν το λογισμικό επεξεργασίας ήχου του Dayee, ανοιχτό στο τελευταίο ρεπορτάζ. Ο Ντάβατ πάτησε το κουμπί και άκουσε για άλλη μια φορά τη ζεστή φωνή του αδελφού του, μιλώντας με έναν ηλικιωμένο άντρα ο οποίος είχε εκτοπιστεί από μια επίθεση εκείνη την ημέρα.

«Το σώμα μου έτρεμε όταν πάτησα το κουμπί», είπε ο Ντάβατ. «Ήταν η τελευταία του δουλειά. Η τελευταία του φωνή». Όταν τελείωσε τη δουλειά του, σταμάτησε προσεκτικά την εγγραφή και άφησε το λογισμικό ανοιχτό.