«Δισεκατομμύρια πτηνά» σώζονται χάρη στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης δεν σώζουν μόνο τους ανθρώπους: η αμερικανική νομοθεσία για τη μείωση της ρύπανσης από όζον φαίνεται πως απέτρεψε τον θάνατο 1,5 δισεκατομμυρίου πτηνών στις ΗΠΑ τα τελευταία 40 χρόνια.

Μελέτη που δημοσιεύεται στην ανοιχτή επιθεώρηση PNAS «προσφέρει τις πρώτες ενδείξεις μεγάλης κλίμακας ότι το όζον σχετίζεται με μείωση της αφθονίας πτηνών στις ΗΠΑ», λέει η Κάθεριν Κινγκ του Πενεπιστημίου Κορνέλ στη Νέα Υόρκη, τελευταία συγγραφέας της δημοσίευσης.

«Οι κανονισμοί που επιβάλλονται για τη σωτηρία ανθρώπινων ζωών φέρνουν ταυτόχρονα σημαντικά οφέλη για τα πτηνά» επισημαίνει.

Τα ευρήματα έρχονται να προστεθούν σε μελέτη που δημοσίευσε πέρυσι στο Science το Εργαστήριο Ορνιθολογίας του Κορνέλ, σύμφωνα με την οποία οι πληθυσμοί πτηνών στη Βόρεια Αμερική έχουν συρρικνωθεί κατά σχεδόν 3 δισεκατομμύρια άτομα από το 1970 μέχρι σήμερα.

O σπίνος του είδους Haemorhous mexicanus είναι ενδημικό είδος της Β.Αμερικής (Patricia Leonard / Cornell University)

Η νέα έρευνα δείχνει ότι, χωρίς τα μέτρα της αμερικανικής νομοθεσία για την ατμοσφαιρική ρύπανση (Clean Air Act) οι απώλειες θα είχαν αυξηθεί κατά ακόμα 1,5 δισ. πτηνά.

Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο 20% του συνόλου των άγριων πτηνών στις ΗΠΑ, επισημαίνουν οι ερευνητές.

Το όζον, μια δραστική μορφή του οξυγόνου, είναι ταυτόχρονα ωφέλιμο και επιβλαβές για τη ζωή στη Γη. Το στρώμα όζοντος ψηλά στην ατμόσφαιρα προστατεύει από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία, ωστόσο το όζον που παράγεται από τα οχήματα και τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής –κύριο συστατικό του λεγόμενου φωτοχημικού νέφους- έχει τοξική δράση όταν εισπνέεται.

Αν και η τελευταία μελέτη δεν εξετάζει άμεσα τους μηχανισμούς μέσω των οποίων το όζον βλάπτει τα πτηνά, η ερευνητική ομάδα υποψιάζεται ότι το τοξικό αέριο αφενός προκαλεί αναπνευστικές βλάβες, αφετέρου επηρεάζει τις πηγές τροφής των πτηνών.

«Το όζον όχι μόνο προκαλεί άμεσες σωματικές βλάβες στα πουλιά, αλλά επιπλέον επηρεάζει την υγεία των φυτών και μειώνει τους αριθμούς των εντόμων με τα οποία τρέφονται τα πτηνά» εξηγεί η Αμάντα Ρόντγουαλντ του Εργαστηρίου Ορνιθολογίας του Κορνέλ.

Κορμοράνοι κουρνιάζουν δίπλα σε ρυπογόνες βιομηχανικές εγκαταστάσεις (Patricia Leonard / Cornell University)

Προκειμένου να προσδιορίσουν τη σχέση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την αφθονία των πτηνών, οι ερευνητές συνδύασαν παρατηρήσεις πεδίου με δεδομένα για τα επίπεδα ρύπανσης στο επίπεδο του δρόμου. Παρακολούθησαν συγκεκριμένα τις μηνιαίες μεταβολές της αφθονίας πτηνών, την ποιότητα του αέρα και τα μέτρα κατά της ρύπανσης σε 3.214 κομητείες των ΗΠΑ τα τελευταία 15 χρόνια.

Η ανάλυση αποκάλυψε ότι το ατμοσφαιρικό όζον είναι ιδιαίτερα επιβλαβές για τα μικρά μεταναστευτικά πτηνά όπως τα σπουργίτια, οι σύλβιες και οι σπίνοι, τα οποία αντιστοιχούν στο 86% των χερσαίων πτηνών στις ΗΠΑ.

Μεγάλα οφέλη φαίνεται πως απέδωσε το πρόγραμμα για μείωση των εκπομπών οξειδίων του αζώτου, τα οποία συμμετέχουν στον σχηματισμό όζοντος χαμηλά στην ατμόσφαιρα.

Το πρόγραμμα (NOx Budget Trading Program) περιλαμβάνει σύστημα εμπορίας των εκπομπών οξειδίων του αζώτου, ανάλογο με τα προγράμματα εμπορίας εκπομπών άνθακα που εφαρμόζονται στην ΕΕ.

Και όπως φαίνεται τα όρια για το όζον, τα οποία άρχισαν να επιβάλλονται στις ΗΠΑ το 2003, ήταν μια καλή εξέλιξη τόσο για τους ανθρώπινους πληθυσμούς όσο και για τα πτηνά της Αμερικής.