Queen’s Gambit: H ζωγράφος Rosa Bonheur και πως επηρέασε τη σειρά

Το Queen’s Gambit είναι από τις πιο δημοφιλείς σειρές του Netflix, το σκάκι αναζωογονείται και ενώ τα γυρίσματα της σειράς δείχνουν πολύ μελετημένα.

Σκακιστικά, ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής Κασπάροφ ως σύμβουλος της σειράς μετέδωσε τη μαγεία των κινήσεων του στη νεαρή ηθοποιό.

Όμως και απλές λεπτομέρειες που ίσως περνούν απαρατήρητες σε ένα θεατή έχουν την αξία τους ή καλύτερα τη σημειολογία τους.

Η Elizabeth Harmon, είναι ένα ορφανό κορίτσι – θαύμα η οποία θριάμβευσε στον ανδροκρατούμενο κόσμο του σκακιού τη δεκαετία του ’60.

Βασισμένη σε μυθιστόρημα του Walter Tevis το οποίο εκδόθηκε το 1983, η ιστορία της Harmon είναι εντελώς φανταστική.

Στο δεύτερο επεισόδιο, η θετή μητέρα της νεαρής Elizabeth (Anya Taylor-Joy),  Alma Wheatley (Marielle Heller) την καλωσορίζει, από το ορφανοτροφείο στο καινούργιο της σπίτι.

«Αυτές είναι εκτυπώσεις της Rosa Bonheur», λέει η θετή μητέρα ,για τα  έργα τέχνης στους τοίχους. Αντίγραφα, του Bοσκού στα Πυρηναία (Shepherd of the Pyrenees,1888) και του Aγριόγατου (Wild Cat, 1850). «Όχι πρωτότυπα φυσικά. Σου αρέσουν τα ζώα;…Τους αγαπώ», αναφέρει.

Είναι μια μικρή λεπτομέρεια – αλλά για τους φανατικούς της ιστορίας της τέχνης, μπορεί να υπαινίσσεται πολλά για τα πρόσωπα της σειράς.

Η «Rosa Bonheur», όπως έγραψε η Linda Nochlin το 1971, στην πρωτοποριακή μελέτη της  για τη φεμινιστική ιστορία της τέχνης, με τίτλο «Γιατί δεν υπήρξαν σπουδαίες γυναίκες καλλιτέχνες;», «είναι μια καλλιτέχνης στην οποία, εν μέρει λόγω της μεγάλης φήμης της , όλες οι συγκρούσεις, όλες οι εσωτερικές και εξωτερικές αντιφάσεις και οι αγώνες που χαρακτηρίζουν το φύλο και το επάγγελμά της, ξεχωρίζουν απόλυτα.»

Η Bonheur γεννήθηκε το 1822. Η μητέρα της προσπάθησε να συντηρήσει την οικογένεια της, απόντος συζύγου,  παραδίδοντας μαθήματα πιάνου και πέθανε όταν η Bonheur ήταν μικρό κορίτσι.

Παρατηρώντας την ιστορία της Elizabeth -της οποίας η μητέρα πέθανε όταν ήταν μικρή-  και της θετής της μητέρας, Alma -απογοητευμένη πιανίστρια με έναν μονίμως απόντα σύζυγο-, υπάρχουν ομοιότητες με την ιστορία της ζωγράφου.

Μπορεί από αυτές τις λεπτομέρειες και τη δική του ζωή να εμπνεύστηκε ο συγγραφέας, ο οποίος έπαιξε σκάκι και ήταν μέθυσος όπως  η Alma.

Η Bonheur, η οποία ξεκίνησε να ζωγραφίζει αντιγράφοντας πίνακες ζωγραφικής στο Λούβρο ως έφηβη , έγινε μία  από τις πιο διάσημες και επιτυχημένες ζωγράφους της εποχής της,  ζωγραφίζοντας ζώα. Η τέχνη της προκάλεσε αίσθηση στο εξωτερικό , κυρίως στην Αγγλία και αναπάραχθηκε ευρέως στον Αγγλόφωνο κόσμο.

Στη χώρα της, τη Γαλλία, ήταν η πρώτη γυναίκα που έλαβε το μετάλλιο της Λεγεώνας της Τιμής, Légion d’Honneur για τα επιτεύγματά της στις τέχνες,. Η αυτοκράτειρα Eugénie de Montijo, σύζυγος του Ναπολέοντα του Τρίτου, – η τελευταία αυτοκράτειρα της Γαλλίας – διακήρυξε απονέμοντας το: «Η ευφυΐα δεν έχει φύλο».

To πάθος της Bonheur  για την ανεξάρτητη καριέρα της, ίσως είναι ανάλογο με εκείνο της Elizabeth για το σκάκι.

«Παντρεύτηκα την τέχνη», είπε κάποτε. «Είναι ο σύζυγός μου – ο κόσμος μου – το όνειρο της ζωής μου – ο αέρας που αναπνέω. Δεν ξέρω τίποτα άλλο – δεν νιώθω τίποτα άλλο – δεν σκέφτομαι τίποτα άλλο. Η ψυχή μου βρίσκει εκεί την πληρέστερη ικανοποίηση».

Μόλις το 2017 υπήρξε  μια πρωτοβουλία στη Γαλλία για να δημιουργηθεί ένα μουσείο για την Bonheur, στο Château de By, ώστε να διαδοθεί το έργο της.

Πέρυσι, η γαλλική κυβέρνηση ανακήρυξε ως διατηρητέο το κτήριο.