Με αγωνία η παγκόσμια κοινή γνώμη παρακολουθεί τις τελευταίες εξελίξεις για το εμβόλιο που θα σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για την εφιαλτική πανδημία του κοροναϊού.

Κάνοντας «αγώνα δρόμου», φαρμακοποιοί και ερευνητικά κέντρα παγκοσμίως προσπαθούν να παραδώσουν ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο για να «φρενάρουν» την πανδημία, η οποία έχει στοιχίσει τη ζωή περισσότερων από 1,4 εκατομμυρίων ανθρώπινων ζωών μέχρι στιγμής, με το δεύτερο κύμα να αποδεικνύεται πιο φονικό από το πρώτο και τον αριθμό αυτό να αυξάνεται ραγδαία σε καθημερινή βάση.

Ήδη, τρία εμβόλια μετά τη φάση 3 των κλινικών δοκιμών εμφάνισαν αποτελεσματικότητα πάνω από 90% στην καταπολέμηση του φονικού ιού, ενώ έπονται και τα αποτελέσματα άλλων.

Πάντως, η επόμενη ημέρα -ακόμη και μετά την παρασκευή τους- δεν θα είναι εύκολη, καθώς ένα αρκετά ανησυχητικό ποσοστό ανά τον πλανήτη εκφράζει τη δυσπιστία του ως προς αυτά.

Τo BBC παραθέτει σειρά διευκρινίσεων σε κρίσιμα ερωτήματα.

Πώς ξέρουμε ότι ένα εμβόλιο είναι ασφαλές;

Αυτή είναι η πρώτη και πιο σημαντική ερώτηση που κάνουν οι επιστήμονες όταν αρχίζουν να σχεδιάζουν να δοκιμάζουν ένα νέο εμβόλιο ή θεραπεία.

Οι δοκιμές ασφαλείας ξεκινούν στο εργαστήριο, με δοκιμές και έρευνα σε κύτταρα και ζώα, προτού προχωρήσουν σε μελέτες σε ανθρώπους.

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο, η έρευνα ξεκινάει με μικρά βήματα και σταδιακά ώστε να διαπιστωθούν εγκαίρως τυχόν προβλήματα ασφάλειας.

Ποιος ο ρόλος των κλινικών δοκιμών;

Εφόσον τα δεδομένα ασφαλείας από τα εργαστήρια είναι καλά, οι επιστήμονες μπορούν να ελέγξουν ότι το εμβόλιο ή η θεραπεία είναι επίσης αποτελεσματικά. Αυτό περιλαμβάνει δοκιμές σε μεγάλο αριθμό εθελοντών.

Οι μισοί λαμβάνουν το εμβόλιο και οι άλλοι μισοί ψεύτικο ή εικονικό φάρμακο (placebo). Οι ερευνητές και οι συμμετέχοντες δεν ενημερώνονται σε ποια ομάδα είναι ποιο μέχρι την ανάλυση των αποτελεσμάτων για να αποφευχθεί η προκατάληψη.

Όλες οι μελέτες και τα ευρήματα ελέγχονται και επαληθεύονται ανεξάρτητα.

Οι δοκιμές εμβολίων Covid έχουν αναπτυχθεί αρκετά γρήγορα, ωστόσο δεν έχουν παραλείψει κανένα από αυτά τα βήματα.

Ποιος εγκρίνει εμβόλια ή θεραπείες;

Η έγκριση θα δοθεί για ένα εμβόλιο μόνο εάν ο κυβερνητικός ρυθμιστής (η Ρυθμιστική Υπηρεσία φαρμάκων και υγειονομικής περίθαλψης ή MHRA) είναι σίγουρος ότι είναι και ασφαλές και αποτελεσματικό.

Μετά την έγκριση, οι έλεγχοι συνεχίζουν να διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχουν περαιτέρω παρενέργειες ή μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι.

Εάν κάποιος υποψιάζεται ότι έχει παρενέργειες από τον εμβολιασμό, μπορεί να το αναφέρει στο MHRA.

Τι περιέχουν τα εμβόλια Covid;

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά εμβόλια Covid σε εξέλιξη. Ορισμένα περιέχουν τον ίδιο τον πανδημικό ιό σε εξασθενημένη μορφή.

Το εμβόλιο της AstraZeneca χρησιμοποιεί έναν μεταλλαγμένο ιό που μοιάζει αρκετά με τον Sars-CoV-2, τον ιό που προκαλεί την Covid-19, ενώ τα εμβόλια των Pfizer – BioNTech και Moderna χρησιμοποιούν κομμάτια γενετικού κώδικα για να προκαλέσουν ανοσοαπόκριση και ονομάζονται εμβόλια mRNA.

Αυτά δεν μεταβάλλουν τα ανθρώπινα κύτταρα. Παρουσιάζουν μόνο στο σώμα οδηγίες για την ανοσία στον Covid.

Ορισμένα εμβόλια Covid περιέχουν πρωτεΐνες από τον κοροναϊό.

Τα εμβόλια περιέχουν μερικές φορές άλλα συστατικά, όπως το αλουμίνιο, που καθιστούν το εμβόλιο σταθερό ή πιο αποτελεσματικό.

Θα με κάνει ένα εμβόλιο άρρωστο;

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οποιοδήποτε από αυτά τα συστατικά προκαλεί βλάβη όταν χρησιμοποιείται σε τόσο μικρές ποσότητες.

Τα εμβόλια δεν μεταφέρουν την ασθένεια. Αντ ‘αυτού, προετοιμάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος ώστε να αναγνωρίζει και να καταπολεμά τη μόλυνση. Μερικοί άνθρωποι υποφέρουν από ήπια συμπτώματα, όπως μυϊκοί πόνοι ή λίγο θερμοκρασία, μετά τον εμβολιασμό.

Αυτή δεν είναι η ίδια η ασθένεια, αλλά η αντίδραση του σώματος στο εμβόλιο.

Οι αλλεργικές αντιδράσεις στα εμβόλια είναι σπάνιες. Σε οποιοδήποτε εγκεκριμένο εμβόλιο, αναφέρονται τα συστατικά.

Είναι ασφαλές για κάποιον που είχε νοσήσει από κοροναϊό να κάνει το εμβόλιο;

Εάν εγκριθεί ένα εμβόλιο Covid, είναι πιθανό στους ανθρώπους που είχαν νοσήσει να χορηγηθεί το εμβόλιο.

Αυτό συμβαίνει επειδή η φυσική ανοσία μπορεί να μην είναι μακροχρόνια και η ανοσοποίηση θα μπορούσε να προσφέρει περισσότερη προστασία.

Εάν εμβολιαστούν όλοι οι άλλοι, χρειάζεται να εμβολιαστώ και εγώ;

Υπάρχουν συντριπτικά επιστημονικά στοιχεία ότι ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη άμυνα κατά των σοβαρών λοιμώξεων.

Τα εμβόλια Covid φαίνεται να προστατεύουν τους ανθρώπους από το να αρρωσταίνουν σοβαρά.

Οι πρώτες δόσεις που θα είναι διαθέσιμες πιθανότατα θα χορηγηθούν σε άτομα με υψηλότερη ανάγκη, όπως οι ηλικιωμένοι και οι ευπαθείς, που θα μπορούσαν να νοσήσουν σοβαρότερα.

Δεν είναι ακόμη σαφές πόσα εμβόλια θα μπορούσαν να χρειαστούν ώστε να διακοπεί τελείως η διάδοση του Covid από άτομο σε άτομο. Ο εμβολιασμός αρκετών ατόμων θα μπορούσε, όμως, να εξουδετερώσει την ασθένεια.

Headlines