«Μου έκαναν λοβοτομή» – Ένα θύμα της φρικτής «θεραπείας» αφηγείται την ιστορία του

«Δεν θα μάθω ποτέ το λόγο που επέλεξαν εμένα» αναφέρει στη συγκλονιστική του αφήγηση στην Guardian ένας από τους ανθρώπους που υποβλήθηκαν στην φρικτή χειρουργική διαδικασία κατά την οποία τμήματα του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου καταστρέφονταν με υποτιθέμενο σκοπό να βελτιώσουν τα συμπτώματα ατόμων με διανοητικές διαταραχές ή ψυχικές ασθένειες.

Ο Πορτογάλος νευροχειρουργός António Egas Moniz ήταν ο επικεφαλής της πρώτης λοβοτομής στην ιστορία της ιατρικής.

Ο Moniz έκανε δύο τρύπες στο κεφάλι του ασθενούς και στη συνέχεια έκανε έγχυση αιθυλικής αλκοόλης εντός του προμετωπιαίου φλοιού για να καταστρέψει συγκεκριμένο τμήμα του εγκεφάλου και να «γιατρέψει» τους ασθενείς.

Tην επέμβαση, ο Moniz, την ονόμασε λευκοτομή και για την «θεραπεία» του πήρε μάλιστα και Νόμπελ Ιατρικής-κάτι για το οποίο η Ακαδημία επικρίνεται μέχρι σήμερα.

Ανάμεσα στα θύματα της βάναυσης πρακτικής υπήρξε η αδελφή του Τζον Κένεντι, Ρόσμαρι όταν ήταν 23 ετών με σκοπό να μειωθεί η υπερκινητικότητα της.

O 74χρονος Derek Hutchinson είναι ένας από τους λίγους κατοίκους της Αγγλίας που είχαν την ατυχία να υποβληθούν σε λοβοτομή. Ο ίδιος αφηγείται σήμερα την εμπειρία του:

«Γεννήθηκα το 1946 σε ένα προάστιο του Leeds. Είχα δύσκολη παιδική ηλικία: ο πατέρας μου ήταν ηλεκτροσυγκολλητής και μποξέρ, η μητέρα μου ήταν αλκοολική και κάποια βράδια με κλείδωνε έξω από το σπίτι. Ήμουν άτακτος και συχνά έμπλεκα σε καυγάδες με άλλα παιδιά.

Όταν ήμουν δέκα χρονών κατέληξα μαζί με ένα άλλο παιδί στο δικαστήριο επειδή μας είχαν τσακώσει στην ταράτσα ενός μουσείου. Η μητέρα μου είχε πει τότε πως δεν μπορούσε πια να με φροντίζει και με έστειλαν εσωτερικό σε ένα ίδρυμα το οποίο φιλοξενούσε αγόρια που είτε είχαν διαπράξει αδικήματα είτε οι γονείς τους δεν μπορούσαν να τα ελέγξουν, αλλά τα οποία είχαν υψηλό επίπεδο ευφυίας. Αργότερα με απέβαλαν λόγω κακής συμπεριφοράς, επειδή με έπιασαν να κάνω βόλτα με τρακτέρ σε σημείο που δεν έπρεπε. Τα μπλεξίματα συνέχισαν και κάποια στιγμή κατέληξα σε φυλακές ανηλίκων.

Γνώρισα την πρώτη μου σύζυγο που ήταν νοσοκόμα έπειτα από ατύχημα που είχα με μοτοσυκλέτα.  Παντρευτήκαμε το 1967 και κάναμε τρία παιδιά. Ήμουν 27 όταν μετά από μια άσχημη νύχτα με δυνατούς πονοκεφάλους επισκέφθηκα τον γιατρό μου. Λίγο αργότερα θυμάμαι να με οδηγούν στην ψυχιατρική κλινική της περιοχής. Με παρέδωσαν εκεί παρόλο που δεν είχα καμία ψυχιατρική πάθηση. Εκεί με κράτησαν για ένα μήνα. Μου έδιναν ψυχοτρόπα και μου έκαναν οχτώ φορές ηλεκτροσυσπαστική θεραπεία (ηλεκτροσόκ). Ένιωθα σαν να στεκόμουν με την πλάτη μου στον τοίχο και να με χτυπούσαν με αυτές τις σιδερένιες μπάλες που χρησιμοποιούν για κατεδαφίσεις κτιρίων.

Ένας απ’ τους γιατρούς μου μίλησε για μια μικρή επέμβαση που θα μπορούσε να μειώσει δραματικά την επιθετικότητά μου.

Με ρώτησε «Πώς θα ένιωθες αν μια μέρα έκανες κακό στα παιδιά σου;» και στο μυαλό μου χτυπούσαν καμπανάκια. Η επέμβαση στην οποία αναφερόταν ήταν η λοβοτομή. Δεν μπορούσα να την αποτρέψω. Στο πρώτο κομμάτι της επέμβασης δεν είχα τις αισθήσεις μου. Αφού τράβηξαν το δέρμα από το μέτωπό μου προς τα πίσω, έκαναν δύο μικρές τρύπες στο κρανίο μου και γέμισαν την καθεμιά με μια μπάλα από νάιλον.

Όταν η σύζυγός μου είδε τι μου είχαν κάνει δεν έδωσε άδεια για το δεύτερο στάδιο με τα ηλεκτρόδια. Ένας νευροχειρουργός πήγε αργά το βράδυ στο σπίτι της μητέρας μου για να πάρει άδεια από εκείνη. Αυτό με θύμωσε. Ήταν μεθυσμένη, δεν υπάρχει περίπτωση να ήξερε σε τι συναινούσε.

Κατά τη διάρκεια της επέμβασης που κράτησε οκτώμισι ώρες ήμουν ξύπνιος και δεμένος. Έπρεπε να έχω τα μάτια μου ανοιχτά ώστε να μπορούν να δουν αν οι κόρες μου διαστέλλονταν. Ήθελαν να παρακολουθούν τις αντιδράσεις μου καθώς περνούσαν ρεύμα στον εγκέφαλό μου μέσω των ηλεκτροδίων. Ούρλιαζα. Νόμιζα πως θα με σκότωναν.

Ο νευροχειρουργός έσκυψε από πάνω μου και μου είπε «Και εγώ που νόμιζα πως ήσουν σκληρός».

Εννέα μέρες μετά την επέμβαση με άφησαν να γυρίσω σπίτι. Οι πλαστικές μπάλες εξείχαν ακόμα από το μέτωπό μου. Όταν επέστρεψα στην κλινική δύο χρόνια αργότερα για να μου τις αφαιρέσουν είδα τον ίδιο γιατρό. Τον μισούσα και κάθε φορά που τον έβλεπα ήθελα να του ρίξω γροθιά.

Δεν θα μάθω ποτέ γιατί διάλεξαν εμένα. Ήθελαν να βρουν θεραπεία για την βίαιη συμπεριφορά και μάλλον με διάλεξαν λόγω του ιστορικού μου και επειδή ήμουν μποξέρ. Πολλά χρόνια αργότερα, αναζητώντας τα ιατρικά αρχεία μου βρήκα ένα γράμμα από την αλληλογραφία μεταξύ των γιατρών. Έλεγαν πως είχα κριθεί κατάλληλος για την επέμβαση επειδή «δεν είχα κάποια σοβαρή ψυχιατρική ανωμαλία». Οι γιατροί σήμερα έχουν πεθάνει.

Ήμουν εξαιρετικά άτυχος. Στην Αγγλία η συγκεκριμένη επέμβαση πραγματοποιήθηκε πολύ λίγες φορές. Πότε δεν έλαβα αποζημίωση και ποτέ δεν κατάφερα να ξεπεράσω αυτό που έζησα.

Υπήρχαν εποχές που είχα φλασμπάκ από την επέμβαση μέχρι και 12 φορές μέσα σε μια μέρα.

Πήρε καιρό να διαγνωστώ με διαταραχή μετατραυματικού στρες. Αυτό που μου συνέβη επηρεάζει ακόμα τη ζωή μου. Δεν μπορώ να περπατήσω πολύ, είμαι νευρικός, τρομάζω εύκολα και δεν κοιμάμαι κανονικά.

Με την τωρινή σύζυγό μου γνωριστήκαμε σε μια παμπ και είμαστε μαζί 38 χρόνια. Δεν ξέρω τι θα κανα χωρίς αυτήν. Ακόμα και τώρα, κάθε Σάββατο δίνουμε ραντεβού και τρώμε παρέα ένα ωραίο γεύμα στο σπίτι. Και οι δύο μαζί έχουμε συνολικά εφτά παιδιά και σε λίγο καιρό θα αποκτήσουμε δισέγγονο. Λατρεύω να περνάω χρόνο μαζί τους και έχω κρατήσει όλα τους τα παιχνίδια. Μετά απ’ όλα αυτά που πέρασα δεν έχω χάσει το χιούμορ μου. Χωρίς αυτό τι μένει;».

Πηγή: Guardian