Ο κοροναϊός «τελειώνει» Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά

Το μήνυμα του πρωθυπουργού από τη Θεσσαλονίκη, ότι τις φετινές γιορτές πρέπει να τις περάσουμε σπίτι, το πολύ με μία ακόμη οικογένεια, αλλά και η προειδοποίηση του καθηγητή Σύψα ότι το lockdown πρέπει να αρθεί στις 21 Δεκεμβρίου, περιγράφουν με τον καλύτερο τρόπο πώς θα κάνουμε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά.

Ουσιαστικά, όλα οδηγούν στην απόφαση για περιορισμούς που θα κρατήσουν και μετά τις γιορτές. Δηλαδή άνοιγμα ενδεχομένως μόνο των δημοτικών σχολείων, νηπιαγωγείων και παιδικών σταθμών (κι αυτό ίσως να μη γίνει), άνοιγμα του λιανεμπορίου αλλά με πολύ αυστηρούς όρους. Ενδεχομένως να μην ανοίξουν τα μεγάλα εμπορικά κέντρα.

Κι επίσης, δε φαίνεται να υπάρχει περίπτωση να ανοίξει η εστίαση, τα εστιατόρια και τα μπαρ κατά τη διάρκεια των εορτών. Μάλιστα θεωρείται σίγουρο ότι θα υπάρξει κάποιου είδους απαγόρευση κυκλοφορίας τις ημέρες εκείνες προκειμένου να μην υπάρξει συνωστισμός σε σπίτι. Ισως να ισχύσουν και τα SMS για εκείνη την περίοδο ώστε να ελεγχθεί η έξοδος των πολιτών ενώ είναι σίγουρο ότι θα κλείσουν τα… σύνορα των νομών και δεν θα υπάρξει μετακίνηση στην επαρχία.

Ειδικά μετά την ανησυχητική αύξηση νεκρών και διασωληνωμένων χθες, οι όποιες θετικές αποφάσεις μετατίθενται για αργότερα.

Το ρεπορτάζ των «Νέων Σαββατοκύριακου» και της Ελένης Ευαγγελοδήμου, περιγράφει τις σκέψεις της κυβέρνησης, τις πιθανές αποφάσεις, τους φόβους και τους σχεδιασμούς για τον επόμενο μήνα.

Οπως αναφέρει το ρεπορτάζ: «Θα βλέπετε μια αντιφατική εικόνα», επέμεναν τα κυβερνητικά στελέχη σχεδόν από την αρχή της φθινοπωρινής καραντίνας, προετοιμάζοντας τους πολίτες για εφιαλτικούς αριθμούς θανάτων, διασωληνώσεων και νοσηλειών, παρά την πτώση των κρουσμάτων. Για το Μαξίμου δεν είναι η μοναδική αντίφαση. Η ορμή της πανδημίας και η μάχη για την ανακοπή της φέρνουν συνεχώς το Πρωθυπουργικό Γραφείο μπροστά σε «αντικρουόμενες» σκέψεις.

Το συρτάρι με τα «plan b» ανοιγοκλείνει εβδομάδα με την εβδομάδα και αρχικοί σχεδιασμοί ανατρέπονται. Ανάμεσά τους και αυτός για τον «πιο κανονικό» – κατά τις αρχικές προσδοκίες του Πρωθυπουργού – Δεκέμβριο και ειδικότερα για τα Χριστούγεννα, που θα περιλαμβάνουν τελικά σκληρά μέτρα, περιορισμούς, πρόστιμα, ελέγχους και (πολλούς) κλειστούς χώρους. Θα συνοδεύονται, με άλλα λόγια, από το κυρίαρχο μότο του περασμένου Πάσχα: «Μένουμε σπίτι». Το κυβερνητικό πλάνο «σπαστής» και σίγουρα αργόσυρτης άρσης του εθνικού lockdown, όπως αναμένεται να σκιαγραφηθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη επισήμως εντός της νέας εβδομάδας, περιλαμβάνει πολλά «ίσως» και ακόμα περισσότερα «δεν» καθώς και τις γνωστές «κοινωνικές φούσκες» σε ό,τι αφορά τις γιορτινές μέρες. Και μπορεί η 7η Δεκεμβρίου να αποτελεί ημερομηνία – στόχο για άνοιγμα των δημοτικών σχολείων και των νηπιαγωγείων, ωστόσο η κυβέρνηση προετοιμάζεται και για το ενδεχόμενο σταδιακής επανόδου μετά τις 14 Δεκεμβρίου και, άρα, για «απελευθέρωση» μέρους της οικονομίας κυριολεκτικά παραμονές Χριστουγέννων.

Η αντίφαση της χώρας

Ανεξαρτήτως ημερομηνιών, ενόψει εορτών και συνολικά ενός προδιαγεγραμμένα δύσκολου χειμώνα, στη στρατηγική ατζέντα διακυβέρνησης «αναβαθμίζονται» για τη σημασία τους (και προκαλούν ισχυρό πρέσινγκ στους κυβερνητικούς χειρισμούς) παράμετροι όπως η ψυχολογική πίεση των πολιτών, η ασφυξία στην αγορά, η θλίψη για τα «μαύρα» ρεκόρ του κοροναϊού, η αγωνία για το αύριο. Είναι άλλη μία αντιφατική εικόνα, λένε οι γνωρίζοντες, στο γραφείο του Μητσοτάκη: δίπλα δίπλα μεταρρυθμίσεις – σημαία των προεκλογικών δεσμεύσεων, φιλόδοξα προγράμματα ανασχηματισμού της οικονομίας, σκέψεις για μοίρασμα ευρωπαϊκών κεφαλαίων σε δράσεις ανάπτυξης, μαζί με καθημερινά ενημερωτικά σημειώματα για ανθρώπινες απώλειες, σκαμπανεβάσματα σε δείκτες, επιτάξεις, αεροδιακομιδές, ακόμα και κινητά νοσοκομεία εκστρατείας. Σαν αυτό που είχε λειτουργήσει ο Ελληνικός Στρατός στην εμπόλεμη Καμπούλ και τώρα έστησε για τον «πόλεμο» της πανδημίας στη Θεσσαλονίκη, όπου ο Πρωθυπουργός είχε κλειδώσει για σήμερα «αυτοψία» – εξπρές.

«Γιορτές με θυσίες»

Το Μαξίμου αναγνωρίζει ότι δεν έχει μπροστά του μόνο έναν ακόμη μήνα αντιφάσεων, ανατροπής σχεδιασμών και κρίσης της αποτελεσματικότητάς του, με κυρίαρχη πρόκληση την εορταστική περίοδο. Ανησυχεί και για τη συνέχεια του χειμώνα, επιδιώκοντας τελικά έναν ευρύτερο οδικό χάρτη εξόδου από τον εφιάλτη μέχρι την ερχόμενη άνοιξη. Εξού και προκρίνει την άρση απαγορεύσεων με το σταγονόμετρο και την ενίσχυση του μηνύματος «γιορτές με προσοχή και θυσίες». Ενημερωμένες πηγές συμφωνούν ότι το πρωθυπουργικό επιτελείο «ξορκίζει» ένα τρίτο lockdown μέσα στον χειμώνα, δείχνοντας ουσιαστικά τον προβληματισμό για δύσκολα αναστρέψιμες, καταστροφικές επιπτώσεις από τυχόν «ανοιγοκλεισίματα» (το λεγόμενο «ακορντεόν», σύμφωνα με το δημοσιογραφικό κλισέ).

«Αν ξανανοίξουμε και αρχές Ιανουαρίου βρεθούμε στην ίδια κατάσταση, θα έχουμε κάνει μια τρύπα στο νερό…» είναι το σκεπτικό του Πρωθυπουργού. Σε συντηρητική πολιτική ανοίγματος «δείχνουν» και οι προειδοποιήσεις του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (ECDC) προς κυβερνήσεις που οδηγήθηκαν σε περιοριστικά μέτρα τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Μια σύνοψη στο καμπανάκι του ECDC είναι η εξής: με άρση στις 7 Δεκεμβρίου μπορεί να εμφανίζεται επακόλουθη αύξηση νοσηλειών πριν από τις 24 Δεκεμβρίου και με άρση στις 21 Δεκεμβρίου θα υπάρξει αύξηση εισαγωγών το νωρίτερο ως την πρώτη εβδομάδα του Ιανουαρίου 2021. Πίεση στις οικονομίες τους αντιμετωπίζουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, όπως συζητήθηκε εκτενώς σε τηλεδιάσκεψη των ηγετών, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγειλε ουσιαστικά «σταδιακό και με μεγάλη προσοχή» άνοιγμα.

Τα πολλά «δεν»

Ολα αυτά μαρτυρούν βαθύ προβληματισμό σε κυβέρνηση και επιστήμονες συνολικά για τις συνθήκες του χειμώνα και όχι μόνο για τα περιθώρια των Χριστουγέννων. Τα πολλά «δεν» που ψιθυρίζονται σε κλειστές διαβουλεύσεις στο Μαξίμου δείχνουν πάντως εορτασμό όπως το Πάσχα. Φαίνεται πως ήδη κλειδώνει ένα πλαίσιο με κλειστές εκκλησίες για τους πιστούς, όπως ήταν και τον περασμένο Απρίλιο, σαρωτικούς ελέγχους σε διόδια και κεντρικές αρτηρίες για την αποφυγή συγκεντρώσεων σε σπίτια συγγενών και φίλων. Στην κατεύθυνση αυτή, όλα δείχνουν ότι δεν θα επιτραπεί η μετακίνηση από νομό σε νομό, δεν θα «απελευθερωθούν» οι μαζώξεις σε σπίτια (με επιβολή πλαφόν επτά – εννέα ατόμων στις συναθροίσεις), δεν θα ανοίξουν οι χώροι λατρείας, δεν θα επιτραπούν ρεβεγιόν, δεν θα ανοίξουν χιονοδρομικά κέντρα ούτε και η νυχτερινή διασκέδαση και δεν θα ελευθερωθούν οι βραδινές μετακινήσεις, είτε ανοίξει είτε όχι η εστίαση και όλο το λιανεμπόριο.

Ο μεγάλος σκόπελος

Ειδικά για το τελευταίο, δηλαδή τη διατήρηση της απαγόρευσης κυκλοφορίας τη νύχτα, φαίνεται να συμφωνούν οι τακτικοί συνομιλητές του Πρωθυπουργού, κάτι που δεν συμβαίνει με όλα, όπως για παράδειγμα την εστίαση. Εκεί διατυπώνονται διαφορετικές εισηγήσεις, άλλες «γενναιόδωρες» για άνοιγμα εστιατορίων και καφέ με τουλάχιστον πέντε κανόνες (μόνο καθήμενοι πελάτες, έως τέσσερις ανά τραπέζι, πάντα με μάσκα, χωρίς μουσική, με συντετμημένο ωράριο) και άλλες πολύ επιφυλακτικές για Δεκέμβριο με κλειστή εστίαση και ανέβασμα ρολών μετά την Πρωτοχρονιά. Είναι ο μεγαλύτερος σκόπελος που όλα δείχνουν ότι θα επανεξεταστεί λεπτομερώς μετά τις 10 Δεκεμβρίου, με βάση τα νεότερα δεδομένα και τις εισηγήσεις των ειδικών. Και σίγουρα το ωράριο των καταστημάτων θα επηρεάσει και τις αποφάσεις για τον χρόνο που θα αρχίζει η απαγόρευση βραδινής κυκλοφορίας.

Και τα «ίσως»

Αντίστοιχα πολλοί στην κυβέρνηση προκρίνουν την παραμονή των μετακινήσεων με SMS για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι από τα κυριότερα «ίσως» στο επιχειρησιακό πλάνο, χωρίς να αποκλείεται, κατά πληροφορίες, εφαρμογή του μέτρου μόνο στις πιο κρίσιμες μέρες της εορταστικής περιόδου, όπως παραμονή και ανήμερα τα Χριστούγεννα και παραμονή της Πρωτοχρονιάς, εφόσον το άνοιγμα του λιανεμπορίου στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του μήνα σηματοδοτήσει κατάργηση των SMS. Στη λίστα με τα «ίσως» εντάσσεται μεταξύ άλλων και η κανονική λειτουργία των μεγάλων εμπορικών κέντρων πριν από τις γιορτές, με τα αρμόδια στελέχη να εξετάζουν τους πιθανούς συνδυασμούς κανόνων, έχοντας πάντως πρόθεση να δοθεί προτεραιότητα σε εποχικά μαγαζιά, υπηρεσίες με ραντεβού (όπως τα κομμωτήρια) και μικρές επιχειρήσεις λιανεμπορίου.