Η έκθεση Πισσαρίδη εξεταστέα ύλη για την κυβέρνηση

Με τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Πισσαρίδη, καταλαβαίνει κανείς εύκολα, ότι αν πρόκειται να υλοποιηθεί κάποιο τμήμα της, θα πρέπει να δοθούν μεγάλες μάχες.

Πέραν των εύστοχων διαπιστώσεων για τα προβληματικά στοιχεία της ελληνικής οικονομίας, αξίζει να επισημανθούν τρεις από τους τομείς, στους οποίους οι οικονομολόγοι της επιτροπής εισηγούνται γενναίες και καινοτόμες παρεμβάσεις: Παιδεία, Δημόσιο, Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στην παιδεία προτείνεται μεταξύ των άλλων η διοικητική αυτονομία των σχολικών μονάδων. Μέτρο που ξενίζει πολλούς και που μπορεί να προκαλέσει εύλογα ερωτήματα, αλλά και που είναι βέβαιο ότι θα συναντήσει τη λυσσαλέα αντίδραση των συνδικαλιστών της εκπαίδευσης. Το μέτρο είναι πολύ πιο μελετημένο από ότι φαντάζεται κανείς με την πρώτη ανάγνωση. Προϋποθέτει κάποιους βαθμούς αυτονομίας οικονομικής, η οποία θα συναρτάται και με τους πόρους των δήμων, αλλά καταλήγει και σε μία διοικητική ευελιξία, που καθιστά ευκολότερη και ταχύτερη τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, όπως για παράδειγμα η συντήρηση και ο εκσυγχρονισμός των σχολικών μονάδων.

Είναι εύκολο να προβλέψει κάποιος τι έχει να γίνει αν φτάσει ποτέ να συζητηθεί πραγματικά η εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος. Δυστυχώς, απέναντι σε οποιαδήποτε προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση θα βρεθεί η πλέον ισχυρή και αντιδραστική συντεχνία της χώρας.

Κάτι αντίστοιχο μπορεί να προεξοφλήσει κανείς και για τις προτεινόμενες αλλαγές στην διοικητική διάρθρωση του Δημοσίου. Είναι κάποια κυβέρνηση σε θέση να προχωρήσει σε τέτοιες τομές; Είναι ώριμες οι συνθήκες για τέτοιου είδους παρεμβάσεις; Η απάντηση ως προς το δεύτερο είναι προφανής. Οι συνθήκες δεν είναι απλώς ώριμες, η μεταρρύθμιση του Δημοσίου είναι επείγουσα. Κατά τούτο, η απάντηση στο πρώτο ζήτημα είναι αυτή που έχει σημασία. Θα αποφασίσει ο κ. Μητσοτάκης να προχωρήσει σε ρήξεις με πολιτική ουσία και περιεχόμενο ή θα εγκλωβιστεί στις πλαιοκομματικές αντιλήψεις που κατατρύχουν μεγάλο τμήμα του κόμματος του; Και εδώ, η μάχη με τις συντεχνίες και τον αναχρονισμό θα είναι σκληρή. Αν δοθεί.

Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι επίσης ένα πεδίο στο οποίο η επιτροπή Πισσαρίδη προτείνει παρεμβάσεις. Μεταξύ όλων των άλλων, προτείνεται και η μεταφορά πόρων και φόρων και κυρίως εκείνων της ακίνητης περιουσίας, από το κεντρικό κράτος στους δήμους Κάτι τέτοιο, εφόσον συμβεί, θα μπορούσε να σημάνει πολλά. Από τη μία εξοικονόμηση των πόρων του προϋπολογισμού που προβλέπονται για την τοπική αυτοδιοίκηση και θα καλύπτονται πλέον από τους φόρους ακίνητης περιουσίας (κατά σύμπτωση, τα ποσά συμπίπτουν στα περίπου 2,5 δισ.). Από την άλλη, θα διαμορφωθεί μία συνθήκη ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού των δήμων. Κάθε δήμαρχος θα είναι υποχρεωμένος εκ των συνθηκών, να δημιουργήσει δομές, να βελτιώσει υπηρεσίες, να αναπτύξει δίκτυα, κ.λπ., δεδομένου ότι ο βαθμός λογοδοσίας του στους πολίτες θα αυξηθεί, λόγω της είσπραξης και διαχείρισης φόρων. Θα τολμήσει η κυβέρνηση και σε αυτό το κομβικό σημείο να κάνει τη μεγάλη μεταρρύθμιση;

Είναι τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς η έκθεση Πισσαρίδη μπορεί να είναι η βάση για την ανάπτυξη της χώρας. Η πολιτική βούληση του Πρωθυπουργού και της ομάδας του θα κριθεί από το ποιες προτάσεις θα υιοθετήσει, σε τι πολιτικές θα τις μεταφράσει και πώς θα τις εφαρμόσει. Υπό αυτήν την έννοια, το κείμενο αυτό είναι η «εξεταστέα ύλη» για την κυβέρνηση στην προσεχή περίοδο.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΒΗΜΑ