Πανοραμικό τηλεσκόπιο χαρτογραφεί τον ουρανό σε χρόνο ρεκόρ

Μια καινούργια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων που τέθηκε σε λειτουργία στην έρημο της Αυστραλίας χρειάστηκε λιγότερο από δύο εβδομάδες για να σαρώσει σχεδόν ολόκληρο τον ουρανό και να χαρτογραφήσει τρία εκατομμύρια γαλαξίες.

Προηγούμενες προσπάθειες χαρτογράφησης χρειάστηκαν μέχρι και μια δεκαετία να ολοκληρωθούν και προσέφεραν σημαντικά χαμηλότερη ανάλυση, ανακοίνωσε ο αυστραλιανός ερευνητικός οργανισμός CSIRO (Κοινοπολιτειακός Οργανισμός Επιστημονικής και Βιομηχανικής Έρευνας).

Το νέο παρατηρητήριο ASKAP, κόστους 138 εκατομμυρίων δολαρίων, αποτελείται από 36 παραβολικά πιάτα, διάσπαρτα σε μια έκταση 6 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη δυτική Αυστραλία, περίπου 700 χιλιόμετρα βόρεια του Περθ.

Το γιγάντιο όργανο χρειάστηκε μόλις 300 ώρες για να σαρώσει το 83% του ουρανού του νότιου ημισφαιρίου και να ανακαλύψει ένα εκατομμύριο γαλαξίες που παρέμεναν μέχρι σήμερα άγνωστοι στην επιστήμη.

Οι δυνατότητες του ASKAP «αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού» δήλωσε στο Reuters ο αστρονόμος Ντέιβιντ ΜακΚόνελ, πρώτος συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύεται στο Publications of the Astronomical Society of Australia.

Η συστοιχία περιλαμβάνει 36 παραβολικές κεραίες (Πηγή: CSIRO)

Χάρη στην ευρυγώνια όρασή της, η συστοιχία χώρισε τον ουρανό σε μόλις 903 εικόνες, αντί για τα χιλιάδες επιμέρους τμήματα σε προηγούμενες απογραφές του ουρανού με ραδιοτηλεσκόπια.

Το ASKAP «είναι πιο ευαίσθητο συγκριτικά με προηγούμενες προσπάθειες που κάλυψαν όλο τον ουρανό, γι’ αυτό και διακρίνουμε αντικείμενα που δεν είχαν αναγνωριστεί στο παρελθόν» επισήμανε ο ΜακΚόνελ.

Οι Αυστραλοί ερευνητές χρειάστηκε να αναπτύξουν εξειδικευμένο λογισμικό για να αναλύσουν τα 13,5 exabyte δεδομένων που προσέφερε η μελέτη. Οι 903 τελικές εικόνες αποτελούνται από συνολικά 70 δισεκατομμύρια οικονοστοιχεία.

Τα δεδομένα αυτά θα είναι ελεύθερα προσβάσιμα για ερευνητές σε όλο τον κόσμο, και θα μπορούσαν να προσφέρουν νέα στοιχεία για τις διαδικασίες αστρογένεσης και την εξέλιξη των μελανών οπών.

Η επανάληψη της πανοραμικής σάρωσης κάθε λίγες εβδομάδες ή μήνες αναμένεται να αποκαλύψει επίσης βραχύβια κοσμικά φαινόμενα και ουράνια σώματα που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα.

«Στις μελλοντικές απογραφές αναμένουμε να βρούμε δεκάδες εκατομμύρια νέους γαλαξίες» εκτίμησε ο δρ ΜακΚόνελ.