Εμβόλιο : Οι φοβισμένοι και οι συνωμοσιολόγοι – Επιστήμονες «διαλύουν» τους μύθους

Όλο και πιο κοντά στο εμβόλιο, το οποίο αναμένεται να απαλλάξει τον κόσμο από τον κοροναϊό, πλησιάζουμε κάθε μέρα που περνάει. Ήδη από τη Δευτέρα, 7 Δεκεμβρίου, η Βρετανία θα ξεκινήσει να εμβολιάζει τους πολίτες της, ενώ λίγο αργότερα θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες χώρες του πλανήτη, μέχρι να επιστρέψουμε πίσω στην κανονικότητα.

Ένα μεγάλο ποσοστό των πολιτών περιμένει με ανυπομονησία το εμβόλιο, ωστόσο υπάρχουν και εκείνοι που λένε «όχι». Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι σε πρόσφατη δημοσκόπηση της Prorata, το 32% δήλωσε ότι δεν θα έκανε το εμβόλιο, αν αυτό ήταν δωρεάν και έτοιμο αύριο, σε αντίθεση με το 63% που απάντησε θετικά.

Με απλά λόγια, ένας στους τρεις δεν σκοπεύει να κάνει το εμβόλιο, ακόμα και αν αυτό κυκλοφορήσει και είναι και δωρεάν.

Ωστόσο, αξίζει σε αυτό το σημείο να σημειωθεί ότι αυτοί που λένε «όχι» στο εμβόλιο, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Στους συνωμοσιολόγους, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να «πολεμήσουν» το εμβόλιο διασπείρουν ένα σωρό ψευδών ειδήσεων που ξεκινούν από τον Μπιλ Γκέιτς και καταλήγουν στο 5G και τον Νοστράδαμο!

Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη μερίδα ανθρώπων, οι οποίοι ενώ δεν είναι αρνητικοί στον εμβολιασμό, φοβούνται και κάνουν πίσω. Εκεί θα πρέπει να στοχεύσουν οι κυβερνήσεις και οι επιστήμονες. Δηλαδή να πείσουν όλους αυτούς που φοβούνται, ότι δεν υπάρχει τίποτα το επικίνδυνο με το εμβόλιο.

Αυτό προσπαθεί να κάνει, μέσα από ανάρτηση του στο Facebook, ο καθηγητής του LSE, Ηλίας Μόσιαλος.

Τι λένε οι επιστήμονες

Συγκεκριμένα, ο κ. Μόσιαλος, στέλνει μήνυμα σε όσους λένε «όχι» στο εμβόλιο, υπογραμμίζοντας πως «τα καλά εμβόλια δεν σπανίζουν τόσο όσο νομίζουν κάποιοι όταν επιχειρηματολογούν κατά των υποψηφίων εμβολίων του κοροναϊού».

Δημοσιεύοντας έναν πίνακα, εξηγεί ότι στη σύγκριση εμβολίων για άλλες νόσους βλέπουμε αντίστοιχα δεδομένα υψηλής αποτελεσματικότητας μετά τον εμβολιασμό.

Όπως υπογραμμίζει, σε κάποιες περιπτώσεις τα ποσοστά αυτά ισχύουν με προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα με αναμνηστικές δόσεις.

«Ο πήχης των προσδοκιών είχε αρχικά τεθεί χαμηλά»

Για τον νέο κοροναϊό, εξηγεί ο κ. Μόσιαλος, ο πήχης των προσδοκιών είχε αρχικά τεθεί χαμηλά. «Όχι γιατί δεν υπήρχε εμπιστοσύνη στις επιστημονικές ομάδες, αλλά γιατί τα δεδομένα που αυτές είχαν στα χέρια τους για τον ίδιο τον ιό, όταν ξεκίνησε ό σχεδιασμός ήταν λίγα» συμπληρώνει.

«Με ακούγατε να αναφέρομαι συχνά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, για παράδειγμα στα κενά στη βιβλιογραφία. Όπως το πόσο εύκολα θα μεταλλάσσεται ο ιός, το κατά πόσο η ανοσία θα είναι μακροπρόθεσμη, τις επαναμολύνσεις, ή τα επίπεδα ανοσίας των ασυμπτωματικών ή των παιδιών» θα πει.

«Λόγω αυτών και πολλών άλλων προβληματισμών και περιορισμών, όπως ότι η εξελισσόμενη πανδημία συμπορευόταν σε πραγματικό χρόνο με την έρευνα και τις κλινικές μελέτες για τα εμβόλια, κανείς δεν περίμενε τόσο υψηλή αποτελεσματικότητα για τα πρώτα εμβόλια για ένα νέο ιό. Και για αυτό όλοι θεωρούσαν ότι αν η αποτελεσματικότητα της πρώτης γενιάς εμβολίων για τον νέο ιό, ήταν όπως το εμβολίου της εποχικής γρίπης (40-60%), θα ήταν επιτυχία» θα εξηγήσει.

Βλέπουμε το «efficacy», ώρα να δούμε το «effectiveness»

Ωστόσο, τώρα, σύμφωνα με τον κ. Μόσιαλο, γνωρίζουμε για τα πρώτα τρία εμβόλια που προπορεύονται πως τα ποσοστά είναι υψηλά. Με τους εμβολιασμούς στο γενικό πληθυσμό και στις ευπαθείς ομάδες, θα αποκτήσουμε πιο ενδελεχή στοιχεία αποτελεσματικότητας. Θα δούμε δηλαδή το πραγματικό «effectiveness» του εμβολίου, ενώ τόσο καιρό βλέπουμε το «efficacy».

«Τι εννοώ;» διερωτάται και εξηγεί: «Οι συνθήκες μιας κλινικής δοκιμής είναι ελεγχόμενες και έχουν κάποιους συγκεκριμένους όρους για τους εθελοντές συμμετέχοντες: να είναι υγιείς και συνήθως στα πρώτα στάδια συμμετέχουν μόνο νέοι. Αυτό γίνεται ώστε να κινδυνεύσουν κατά το λιγότερο οι εθελοντές. Όσο προχωράμε σε πιο πολυπληθείς φάσεις των κλινικών δοκιμών, και υπάρχουν περισσότερα δεδομένα ασφαλείας, περιλαμβάνονται περισσότερες ηλικιακές ομάδες αλλά και κάποια υποκείμενα νοσήματα, ή κάποιοι ασθενείς -που παραμένουν σταθεροί- αλλά βρίσκονται σε κάποια επίπεδα ανοσοκαταστολής».

«Στις τρέχουσες κλινικές δοκιμές φάσης ΙΙΙ που γνωρίζουμε περισσότερα από δημοσιεύσεις και ανακοινώσεις εταιρειών, και οι 3 κλινικές μελέτες έχουν συμπεριλάβει αντιπροσωπευτικά δείγματα από ομάδες που πλήγηκαν περισσότερο από τις επιπτώσεις του ιού. Όπως, ηλικιωμένους, συμμετέχοντες από πολλές εθνικότητες, αλλά και κάποιους με υποκείμενα νοσήματα. Εάν τα αποτελέσματα ασφαλείας είχαν επηρεαστεί συμπεριλαμβάνοντας αυτές τις ομάδες, θα είχαμε ακούσει για πολλές παρενέργειες ή και για διακοπές στις κλινικές μελέτες. Η αποτελεσματικότητα, επίσης, θα είχε πέσει κάτω από το 90% εάν υπήρχαν μεγάλες διαφορές στην ανοσοαπόκριση των «νέων και υγειών» σε σχέση με τους πιο ευπαθείς» καταλήγει.

«Πολλοί λόγοι να είμαστε αισιόδοξοι»

«Έχουμε λοιπόν πολλούς λόγους να μένουμε αισιόδοξοι πως θα υπάρχει δημογραφική ομοιογένεια τόσο για την ασφάλεια όσο και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Ίσως η αποτελεσματικότητα σε πολύ ηλικιωμένους και πιο ευπαθεις να είναι λιγο μικρότερη. Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντική η ακριβής καταγραφή των δεδομένων. Θα χρειαστούμε πλήρες αρχείο για τα στοιχεία πριν τον εμβολιασμό, στο μεσοδιάστημα αλλά σταδιακά και μετά τη δεύτερη δόση. Αυτό θα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για να έχουμε τα πραγματικά ποσοστά αποτελεσματικότητας (effectiveness) ανά ηλικιακό γκρουπ σε περίπτωση που κάποιοι χρειαστούν αναμνηστικές δόσεις.

Μίνα Γκάγκα: Εγώ θα κάνω το εμβόλιο

Για το εμβόλιο μίλησε στο MEGA και η Πνευμονολόγος, συντονίστρια διευθύντρια 7ης πνευμονολογικής κλινικής «Σωτηρία», Μίνα Γκάγκα.

«Φάρμακα που περνάνε τους ελέγχους είναι ελεγμένα. Εγώ θα κάνω το εμβόλιο. Οι διαδικασίες σήμερα για να κυκλοφορήσει ένα φάρμακο είναι πολύ λεπτομερείς. Έχουν συνεργαστεί πολλοί φορείς. Έχει γίνει τιτάνια προσπάθεια. Δεν υπάρχει θέμα. Είναι αποδεδειγμένο ότι τα εμβόλια έχουν σώσει εκατομμύρια κόσμο» είπε.

«Τι είναι αυτό που κάνει επιπτώσεις πολλά χρόνια αργότερα. Δεν έχουμε κανένα λόγο να σκεφτόμαστε μακροχρόνιες παρενέργειες. Πρέπει να σκεφτόμαστε τώρα αν είναι αποτελεσματικό» συμπλήρωσε.

ΣτΕ: Νόμιμη η διαγραφή μη εμβολιασμένων παιδιών από παιδικούς σταθμούς

Λάδι στη φωτιά της αντιπαράθεσης έριξε η συνταγματική δημόσιου σκοπού πρόβλεψη του κράτους να λαμβάνει μέριμνα για τη δημόσια υγεία επιτρέπει να διαγράφονται από τους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία τα παιδιά, σε περίπτωση κατά την οποία οι γονείς αρνούνται να τα εμβολιάσουν, αποφάνθηκε το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Ειδικότερα, από δήμο της Ανατολικής Μακεδονίας διαγράφηκαν τέσσερα παιδιά από ισάριθμους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς, καθώς παρά τις ειδοποιήσεις προς τους γονείς τους εκείνοι αρνήθηκαν να τα εμβολιάσουν για τις γνωστές παιδικές ασθένειες.

Ένας εκ των γονέων, η κόρη του οποίου διαγράφηκε από τον παιδικό σταθμό, προσέφυγε στο ΣτΕ ζητώντας να ακυρωθεί η από 14.1.2020 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, ως αντισυνταγματική και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Οι γονείς υποστήριξαν ότι το παιδί τους «τιμωρείται», επειδή δεν έχει δεχθεί κάποια εκ των πολλών εμβολίων και «τυγχάνει διαφορετικής μεταχείρισης από τα συνομήλικα παιδιά και συμμαθητές της, χωρίς να υφίσταται λόγος, ενώ περιορίζεται ουσιωδώς η συμμετοχή της στην κοινωνική ζωή εν γένει, καθώς ο παιδικός σταθμός αποτελεί σημείο κοινωνικοποίησης και ανάπτυξης της προσωπικότητας των νηπίων και επιβάλλεται σε βάρος της ένα επαχθές μέτρο, το οποίο δεν είναι αναγκαίο, αφού το παιδί είναι υγιές, δεν συντρέχει περίπτωση πανδημίας και τα υπόλοιπα παιδιά που είναι εγγεγραμμένα στον παιδικό σταθμό έχουν λάβει τα προβλεπόμενα εμβόλια».

Το ΣτΕ (απόφαση 2387/2020) αναφέρει ότι στην κάρτα υγείας του νηπίου αναφερόταν ότι η ανήλικη ήταν «ανεμβολίαστη» και ότι έπρεπε να ολοκληρώσει την τέταρτη δόση εμβολιασμών για κοκκύτη, πολυομμετίδα, πνευμονιόκοκκο, κ.λπ., ενώ δεν έχει λάβει καμία δόση από τα εμβόλια μηνιγγιτιδόκοκκου, ιλαράς- παρωτίτιδας – ερυθράς, ανεμοβλογιάς, ηπατίτιδας Α΄ και ροταϊού.

Παράλληλα, το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε ως αβάσιμους όλους τους ισχυρισμούς των γονέων και έκρινε συνταγματική και νόμιμη την απόφαση του δήμου για διαγραφή της ανήλικης από τον παιδικό σταθμό, υπογραμμίζοντας ότι «θα αντέκειτο στην αρχή της ισότητας η αξίωση προσώπου να μην εμβολιαστεί, επικαλούμενο ότι δεν διατρέχει ατομικό κίνδυνο, εφόσον διαβιώνει σε ασφαλές περιβάλλον οφειλόμενο στο γεγονός ότι τα άλλα πρόσωπα του περιβάλλοντός του έχουν εμβολιαστεί».

Τα πρώτα εμβόλια στην Ελλάδα

Μιλώντας για τις εξελίξεις στα εμβόλια του κοροναϊού, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επεσήμανε πως το ένα μετά το άλλο μπαίνουν στη διαδικασία της έγκρισης και αναφέρθηκε στο χρονοδιάγραμμα που υπάρχει στην Ελλάδα.

«Θα βρίσκονται στη χώρα τέλη Δεκεμβρίου με αρχές Ιανουαρίου. Ο εμβολιασμός θα είναι εθελοντικός και δωρεάν και θα υπάρχει εκστρατεία ενημέρωσης» είπε, επαναλαμβάνοντας πως δημιουργούνται ήδη 1.018 εμβολιαστικά κέντρα σε όλη τη χώρα.

«Εκτιμάται ότι θα μπορούν να εμβολιάζονται μηνιαίως περίπου 2.117.440 πολίτες. Κι αν έρθουν περισσότερα εμβόλια – τον ίδιο μήνα – μπορεί, εφόσον χρειαστεί, να υπάρξει περαιτέρω ανάπτυξη του σχεδίου για τη δημιουργία επιπλέον εμβολιαστικών κέντρων. Είναι αυτονόητο ότι πρώτα θα εμβολιαστούν οι υγειονομικοί, θα ακολουθήσουν οι ευπαθείς ομάδες (άνω 65 ετών ή με υποκείμενα νοσήματα) και στη συνέχεια ο γενικός πληθυσμός. Οι πολίτες θα μπορούν να κλείσουν ραντεβού για τον εμβολιασμό είτε μέσω sms, είτε διαδικτυακά, είτε τηλεφωνικά μέσω τηλεφωνικών κέντρων» πρόσθεσε.

Επανέλαβε, δε, την επιθυμία του πρωθυπουργού να είναι ο πρώτος που θα κάνει το εμβόλιο, ενώ αναφέρθηκε και στην πρόθεση του κ. Μητσοτάκη να απευθύνει κάλεσμα και στους άλλους πολιτικούς αρχηγούς να πράξουν το ίδιο.