Οι δήμαρχοι αυτοαξιολογούνται με… ευρωπαϊκά πρότυπα

Το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πρόεδρο τον δήμαρχο Χολαργού-Παπάγου Ηλία Αποστολόπουλο είναι ο φορέας που θα υλοποιήσει το πανευρωπαϊκό πρόγραμμα με τίτλο «Ευρωπαϊκό Σήμα Αριστείας για την καλή διακυβέρνηση» σε συνεργασία με το συμβούλιο της Ευρώπης και την υποστήριξη της ΚΕΔΕ. Πρόκειται για μια διαδικασία ουσιαστικά αυτοαξιολόγησης σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα αφού συμμετέχουν οι πολίτες αλλά και οι υπάλληλοι του εκάστοτε δήμου.

Η συγκυρία δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη για την συμμετοχή των περισσοτέρων δήμων της χώρας, αφού η πανδημία κυριολεκτικά «έφτασε» στα όρια τους αιρετούς, στελέχη αλλά και υπαλλήλους της αυτοδιοίκησης και δοκίμασε σκληρά τις κοινωνικές υπηρεσίες, τις δομές και τις δυνατότητες διαχείρισης της κρίσης. Περισσότερο και ίσως πάνω από όλα όμως μέτρησε τις δεξιότητες των δημάρχων ως προς την ηγετική τους φυσιογνωμία. Στόχος της δράσης αυτής είναι η αναγνώριση και η πιστοποίηση των δήμων που επιτυγχάνουν να εφαρμόσουν ένα συγκεκριμένο και μετρήσιμο μοντέλο διακυβέρνησης σύμφωνα με τις 12 ευρωπαϊκές αρχές και είναι οι ακόλουθες.

1.       Εκπροσώπηση, Συμμετοχή των Πολιτών και Δίκαιη Διεξαγωγή Εκλογών

2.       Ανταπόκριση

3.       Αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα

4.       Προσβασιμότητα και Διαφάνεια

5.       Κανόνες δικαίου

6.       Δεοντολογία

7.       Ικανότητα και Επάρκεια

8.       Καινοτομία και προσαρμοστικότητα

9.       Βιωσιμότητα και μακροπρόθεσμος προσανατολισμός

10.   Υγιής Δημοσιονομική διαχείριση

11.   Ανθρώπινα δικαιώματα, πολυπολιτισμικότητα και κοινωνική συνοχή

12.   Λογοδοσία

Μέχρι τα τέλη του έτους οι δημότες μπορούν να συμπληρώσουν εντελώς ανώνυμα το ερωτηματολόγιο και με αυτό τον τρόπο να αξιολογήσουν την δημοτική αρχή. Εννοείται πως η διαδικασία αυτή –για όσους δήμους συμμετέχουν- μπορεί να θεωρηθεί και μια πρόωρη δημοσκόπηση ενάμιση χρόνο μετά τις τελευταίες δημοτικές εκλογές. Προπάντων όμως θα αποτυπώσει την άποψη των πολιτών σε κρίσιμα θέματα της καθημερινότητας και ο κάθε «ανοιχτόμυαλος» δήμαρχος θα μπορεί να τα αξιολογήσει επαρκώς ώστε να κάνει όποιες αλλαγές χρειάζεται να κάνει.  Είναι σημαντικό επίσης το γεγονός πως πολλές φορές η εκάστοτε δημοτική αρχή έχει άλλη αντίληψη της πραγματικότητας σε σχέση με εκείνη των δημοτών και χρήσιμο είναι να μάθει ο κάθε δήμαρχος να «κοιτάζει» και μέσα από τα μάτια των άλλων σε σχέση με τις επιδόσεις του.

Το ίδιο ισχύει και στο εσωτερικού του δήμου με τις απαντήσεις των υπαλλήλων να αξιολογούν το επίπεδο λειτουργίας του οργανισμού. Όποιος δήμος συγκεντρώσει πολύ καλή βαθμολογία θα λάβει το ευρωπαϊκό σήμα χρηστής διακυβέρνησης.

Η διαδικασία αποτελεί όμως και ένα πανευρωπαϊκό think tank αρχών για την χρηστή διακυβέρνηση από όπου μπορούν να αντληθούν πολλά συμπεράσματα, να γίνει διαμοιρασμός καλών πρακτικών και να ανπτυχθούν διεθνείς σχέσεις με ανταλλαγή τεχνογνωσία και πολύτιμων εργαλείων προώθησης ζητημάτων τοπικής αυτοδιοίκησης. Πανευρωπαϊκά ο ρόλος των δήμων αναδείχθηκε περαιτέρω εν μέσω πανδημίας δεδομένης της εγγύτητας του προς τον πολίτη.

Είναι αλήθεια πως το προσωπικό ενδιαφέρον που επέδειξαν αρκετές δημοτικές αρχές προς τους δημότες τους τους ιδιαίτερους καιρούς που διανύουμε δεν εξαντλήθηκε στην παράδοση από τους δημάρχους ειδών πρώτης ανάγκης πόρτα – πόρτα σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, αλλά επεκτάθηκε και στην ψυχολογική στήριξη που παρείχαν σε αυτούς τους ανθρώπους.

Οι ιστορίες πολλές από ανθρώπους της διπλανής πόρτας που ανέμεναν την παράδοση τροφίμων ως «μάνα εξ ουρανού» δεδομένο πως δεν βρίσκονταν για φαγητό τίποτα άλλο εντός σπιτιού. Δήμαρχοι λύγισαν μπροστά σε αυτές τις εικόνες όμως έδωσαν και από τα δικά τους αγαθά ώστε να απαλύνουν λίγο τον πόνο. Είμαστε βέβαιοι πως αυτοί θα δηλώσουν υποψηφιότητα για την αξιολόγηση τους αφού κοιτάνε στα μάτια τον συμπολίτη τους καθημερινά.