Φλέρυ Νταντωνάκη, «η τρελή του Φεγγαριού»

Το 2002,  δημοσιογράφος ο Αντώνης Μποσκοΐτης, μετά από δεκαετία έρευνας και περισυλλογής υλικού, δημιουργεί ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο “Φλέρυ, η τρελλή του φεγγαριού”. Μέσα σε λιγότερη από μισή ώρα, η εναλλαγή των καρέ με τις μαρτυρίες σημαντικών ανθρώπων και των στιγμιότυπων από εμφανίσεις της Φλέρυς, προσφέρει μια ανεμπόδιστη, αν και βραχύτατη, θέα στο μαγευτικό σύμπαν αυτής της καλλιτέχνιδας.

Η Ελευθερία Παπαδωντωνάκη γεννήθηκε στην Αθήνα στις 11 Μαΐου 1937.  Η τραγουδίστρια Μαίρη Λίντα, την αποκαλούσε αηδονάκι. Κι αν το όνομα Ελευθερία Παπαδωντωνάκη δεν σας λέει κάτι, το όνομα Φλέρυ Νταντωνάκη, σίγουρα σας λέει πολλά. Το όνομα Φλέρυ της το έδωσε ο Μάνος Χατζιδάκις κι έκτοτε έμεινε.

Δεν ήταν Κρητικιά, αλλά η ίδια έλεγε ότι πατρίδα της θεωρεί την Κρήτη. Ο πατέρας της, με τον οποίο είχε σχέση ιδιαίτερης αγάπης, ήταν ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός. Η Φλέρυ σπούδασε Φιλολογία και Ιστορία στην Αμερική. Παράλληλα έκανε και σπουδές στο θέατρο.

Συμμετείχε σε θεατρικές παραστάσεις στην Νέα Υόρκη και ερμήνευε σε μικρές σκηνές τραγούδια από την ελληνική ύπαιθρο, καθώς και μικρά ιντερμέδια από την Ισπανία και Βραζιλία. Ο πρώτος της δίσκος με τίτλο Fleury: The Isles of Greece/Φλέρυ: Τα νησιά Ελλάδα, κυκλοφόρησε το 1965. Ο δίσκος είναι συλλεκτικός και πωλείται σήμερα σε τιμή που αγγίζει τα 550 δολάρια.

Ήταν η πρώτη καλλιτέχνιδα που στην αμερικάνικη τηλεόραση τοποθετήθηκε ανοιχτά κατά της δικτατορίας στην Ελλάδα και κατηγόρησε την αμερικανική κυβέρνηση για συμμετοχή της, στο πραξικόπημα της χούντας. Αντικατέστησε την Μελίνα Μερκούρη, λόγω αδιαθεσίας, στην παράσταση του Ζυλ Ντασέν “Ilya darling”, κάτι που η Μελίνα δεν είδε με καλό μάτι. Το λέει η ίδια η Φλέρυ σε αυτό το σπάνιο ηχογράφημα μιας εξαιρετικής συνέντευξης που έδωσε το 1985, στην οποία μιλά για πολύ ευαίσθητες στιγμές της ζωής και της ανόδου της καριέρας της.

Το 1970, η Φλέρυ γνωρίζει τον Μάνο Χατζιδάκι. Ηχογραφούν στο σπίτι του, στην Νέα Υόρκη, μια σειρά από τραγούδια του Τσιτσάνη και του Βαμβακάρη. Όπως είπε ο Χατζηδάκις, όλο αυτό ξεκίνησε σαν πειραματισμός. “Τα λειτουργικά” του Μάνου Χατζιδάκι, όμως, είναι ένας από τους κορυφαίους ελληνικούς δίσκους, από αυτούς που δεν θα ξαναϋπάρξουν ποτέ. Στο σημείωμα στο εξώφυλλο του δίσκου ο συνθέτης ανάμεσα σε άλλα σημείωσε “η Φλέρυ, είναι ανεπανάληπτη, ακόμα και όταν δοκιμάζεται”.

Το 1972 ηχογραφείται, ένας από τους σπουδαιότερους δίσκους παγκοσμίως, “Ο Μεγάλος Ερωτικός”. Χατζιδάκις, Νταντωνάκη, Ψαριανός. Η τελευταία δημόσια εμφάνιση της Φλέρυς ήταν στην συναυλία στη Ρωμαϊκή αγορά, μαζί με την Δήμητρα Γαλάνη, η οποία μιλά στο ντοκιμαντέρ του Μποσκοϊτη και περιγράφει την συγκινητική στιγμή κατά την οποία η Φλέρυ φοβόταν να βγει μόνη της στην σκηνή.

Ο τότε υπουργός πολιτισμού, Θάνος Μικρούτσικος, αποφασίζει τιμητικά να της δωθεί ένα εφάπαξ ποσό των 5.000.000 δρχ. Η Φλέρυ αποκτά μια κόρη, την Ζωή.  Αρχίζει, μετά από μια περίοδο σπουδαίων παραστάσεων και συνεργασιών, να αισθάνεται «χαμένη», πιθανά να βουλιάζει σε μελαγχολία. Νοσηλεύεται σε ψυχιατρική κλινική. Η ίδια λέει σε φίλους που την επισκέπτονται ότι ακούει φωνές και σαν κάποιος να την καλεί.

Η Φλέρυ πεθαίνει τον Ιούλιο του 1998 και τα έξοδα της κηδείας αναλαμβάνει ο θετός γιος του Χατζιδάκι. Το μνήμα της στο νεκροταφείο της Παιανίας βρίσκεται πλάι σε αυτό του Μάνου. Το όνομά της είναι μέχρι σήμερα γραμμένο λάθος: «Αταντωνάκη».

Το 2007, ο Γιώργος Λιάνης, εκδίδει το βιογραφικό έργο “Φλέρυ Νταντωνάκη: Η Φεγγαρική Αηδόνα”.

Η Φλέρυ Νταντωνάκη ήταν μια πολύ σπουδαία ερμηνεύτρια που με την φωνή και την ψυχή της, μας χάρισε ανεπανάληπτες μουσικές στιγμές. Θεωρείται, δικαίως, μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ερμηνεύτριες. Ακούστε την ερμηνεία της στο πασίγνωστο «Summertime»:

Η ταινία μικρού μήκους του Αντώνη Μποσκοϊτη απέσπασε Κρατικό Βραβείο Ποιότητας του Υπουργείου Πολιτισμού, το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο 25ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, την διάκριση «Κίνητρο» του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, καθώς και Εύφημο Μνεία από την ΠΕΚΚ.  Δείτε το εδώ: