Κυπριακό : Η παγίδα που επιχειρεί να στήσει η Αγκυρα – Το κρυφό σχέδιο

Τη σύγκληση άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό με απώτερο στόχο να οδηγήσει τις συζητήσεις σε αδιέξοδο, επιδιώκει η Τουρκία. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της κυπριακής εφημερίδας «Φιλελεύθερος», στην Άγκυρα έχουν διαμορφώσει ένα σχέδιο δράσης ενόψει εξελίξεων στο Κυπριακό και επιχειρούν να προσαρμόσουν τα επόμενα βήματα στις στρατηγικές τους επιδιώξεις.

Ενόψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, με στόχο την αποφυγή των κυρώσεων και τη συνέχεια της πολιτικής των προκλήσεων και των τετελεσμένων στην Ανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία επιχειρεί να παίξει διπλό παιχνίδι.

Ουσιαστικά η Αγκυρα κατηγορεί την Αθήνα για απάνθρωπη συμπεριφορά απέναντι σε πρόσφυγες και μετανάστες και επαναπροωθήσεις. Στον μακρύ κατάλογο του blame game της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα επιχειρείται να αξιοποιηθεί και η μουσουλμανική κοινότητα της Θράκης, με κατηγορίες εναντίον της ελληνικής πλευράς για καταπίεση, και στέρηση δικαιωμάτων και ελευθεριών.

Η Τουρκία επιχειρεί διαχωρισμό Ελλάδας και Κύπρου, όταν μιλάει για αποκλιμάκωση. Ιδιαίτερα μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε το πικνίκ του Ερντογάν στην Αμμόχωστο. Και ενώ συζητά για εξομάλυνση της έντασης με την Ελλάδα επιχειρεί να στήσει παγίδες στο Κυπριακό και να χαρακτηρίσει ως κάτι διαφορετικό τις προκλήσεις επί του εδάφους αλλά και στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Το μήνυμα που λαμβάνουν τα Ηνωμένα Έθνη είναι πως όλοι οι παίκτες είναι υπέρ της πραγματοποίησης της Διάσκεψης, με τον Διεθνή Οργανισμό, ωστόσο, να υποδεικνύει πως θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να γίνει σεβαστό το «κεκτημένο» της διαδικασίας.

Δηλαδή, το υλικό που έχει συγκεντρωθεί διαχρονικά από τις διαπραγματεύσεις. Παράλληλα, να υπάρχει «κοινό όραμα». Αυτές οι προϋποθέσεις, με τον τρόπο που τίθενται μπορούν να τύχουν πολλαπλής ανάγνωσης και διαχείρισης. Να μην αποτρέπει, δηλαδή, την Άγκυρα να συμμετάσχει αν και ξεκαθαρίζει πως έχει άλλη ατζέντα. Σημειώνεται πως τα Ηνωμένα Έθνη τοποθετούν τη σύγκληση της Διάσκεψης στο δεύτερο δεκαπενθήμερο Ιανουαρίου 2021.

Τι λένε οι Τούρκοι, που έστειλαν ένα πρώτο μήνυμα κατά τη συνάντηση Τατάρ – Λουτ, την περασμένη εβδομάδα, και επιφυλάσσονται να εξηγήσουν ενδελεχώς στην απεσταλμένη του ΟΗΕ, όταν η τελευταία θα μεταβεί στην Άγκυρα; Το καθεστώς Ερντογάν δεν αποκλείει τη συζήτηση οποιουδήποτε θέματος, ιδέας, περιλαμβανόμενων κι αυτών που ζητά ο Διεθνής Οργανισμός, αλλά και η Λευκωσία. Την ίδια ώρα, η τουρκική πλευρά ζητά όπως θέσει -και αυτό το έχει διασφαλίσει ήδη- τις δικές της ιδέες.

Σε μια Διάσκεψη, όπου θα τεθούν όλες οι απόψεις, που είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, το αδιέξοδο θα είναι αναπόφευκτο. Κι αυτό θα το επιδιώξει η Άγκυρα, προσπαθώντας παράλληλα  να μην το φορτωθεί, όπως δεν το φορτώθηκε στο Κραν Μοντανά, παρόλο που έφερε πλήρως την ευθύνη. Σύμφωνα με τον τουρκικό σχεδιασμό, το αδιέξοδο στην Πενταμερή Διάσκεψη, θα συνιστά και αδιέξοδο στις συζητήσεις για τη μορφή της λύσης, που διαπραγματεύονταν οι εμπλεκόμενοι για χρόνια.

Κοντολογίς, οι Τούρκοι θα υποστηρίξουν πως «ο χρόνος εξαντλείται, τα θέματα αυτά συζητούνται εδώ και δεκαετίες, δεν υπάρχει προοπτική σύγκλισης απόψεων και προχωράμε σε άλλα».

Η τακτική που σήμερα προωθείται και δημόσια από τουρκικής πλευράς, είναι να μπει στο τραπέζι το σενάριο των δύο κρατών, που δεν είναι, ειρήσθω εν παρόδω, η τελική επιδίωξη της κατοχικής δύναμης. Επί της ουσίας επιδιώκει συνομοσπονδία, η οποία θα της προσφέρει τη δυνατότητα ελέγχου όλης της χώρας. Το άλλο σενάριο είναι όπως μετά από νέο αδιέξοδο να επιχειρήσει να εδραιώσει και μονιμοποιήσει διά της επιβολής νέα τετελεσμένα.

Την ίδια ώρα,  σύμφωνα με την εφημερίδα «Φιλελεύθερος» της Κύπρου, η Τουρκία έχει στους σχεδιασμούς της νέες μονομερείς κινήσεις επιβολής τετελεσμένων τόσο επί εδάφους όσο και στη θάλασσα, ενώ συντηρεί το θέμα της Αμμοχώστου κατά εκβιαστικό τρόπο προς την ελληνική πλευρά. Ενημερωμένες πηγές σημείωναν πως οι επόμενοι σχεδιασμοί της Άγκυρας είναι έτοιμοι και θα εφαρμοστούν ανεξαρτήτως ποια θα είναι η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 10 και 11 Δεκεμβρίου σε σχέση με ενδεχόμενες κυρώσεις. Οι ίδιες πηγές σημείωναν πως εάν επιβληθούν κυρώσεις, ενδεχόμενο πολύ απομακρυσμένο, θα θεωρηθούν ως απάντηση στην απόφαση της Ε.Ε. Αν όχι, η Άγκυρα δεν θα έχει να φοβηθεί οτιδήποτε, γιατί δεν έχει κόστος για τις ενέργειές της.

Ταυτόχρονα ο βασικός παίκτης του παρασκηνίου, που είναι οι Βρετανοί, έχουν κάνει τις δικές τους ασκήσεις επί χάρτου για τα επόμενα βήματα. Κυρίως, όμως, έχουν ενδιατρίψει στα όρια που μπορούν να κινηθούν ως προς το μοντέλο λύσης, ώστε να μην επηρεασθεί η παρουσία των στρατιωτικών τους βάσεων στο νησί. Είναι σαφές από τις εσωτερικές συζητήσεις που διεξάγουν, τις απόψεις που κατατίθενται, πως δεν τους εξυπηρετεί μία λύση δύο κρατών. Τους εξυπηρετεί, ωστόσο, ένα μοντέλο με σαφή συνομοσπονδιακά στοιχεία, που μπορεί να ονομαστεί ομοσπονδία. Θα είναι ένα μοντέλο μεταξύ χαλαρής ομοσπονδίας και συνομοσπονδίας.

Η Λευκωσία δεν φαίνεται να έχει πλάνο πλην εκείνου της συμμετοχής σε μια άτυπη Πενταμερή, για να μην φορτωθεί τυχόν ευθύνες. Περαιτέρω, εκτιμά πως με αυτή την κίνηση, τη συμμετοχή δηλαδή, σε μια Πενταμερή, θα «παγώσουν» οι επεκτατικές ενέργειες της Άγκυρας. Εκτίμηση, που δεν φαίνεται πως θα επιβεβαιωθεί.

Είναι σαφές, πάντως, πως την ώρα κατά την οποία στη συνάντηση Αναστασιάδη και Τατάρ, της 3ης Νοεμβρίου, έγινε αποδεκτό να εκδοθεί ένα ανακοινωθέν «γυμνό» από αναφορές σε αποφάσεις του ΟΗΕ και τις καλές υπηρεσίες, η συνέχεια φαίνεται να είναι προδιαγεγραμμένη.